8-lekciya optik signallardí qabíl qíLÍwshílar reje

Chastota boyınsha (geterodinli) tıǵızlastırıwda toparlı optik 
signallardıń qabıl etiw sxeması 
 
Chastotası boyınsha tıǵızlastırılıw usılınıń abzallıgı sonda, signallardı bunday 
qabıl etiw esabına regeneraciyalaw uchastkası uzınlıǵı 200 km ǵa shekem uzayadı 
hám optik talshıqtıń ótkeriw qábiletinen effektiv paydalanıw koefficienti artadı. 
Bul usıldıń kemshiligi sonda, bunda polyusleniw saqlanatuǵın optik uzatıw 
hám qabıl etiw traktları, sonday aq, bir qatar qosımsha qurılmalar, chastota 
jıljıtıwshılar, optik ventillar, polyusleniwdi qadalaǵıshlar, optik kúsheytirgishler 
hám basqa qurılmalar talap etiledi. Bul OTBS quramalastıradı hám bahasın 
arttıradı. 
Tolqın uzınlıǵı boyınsha tıǵızlastırıw. Optik talshıqtıń ótkiziwsheńlik 
qábiletinen effektiv paydalanıw koefficientin arttırıwdıń unamlı jollarınan biri 

---

tolqın uzınlıǵı boyınsha tıǵızlastırıw bolıp esaplanadı.1.8-súwrette tolqın uzınlıǵı 
boyınsha tıǵızlastırıw usılı kórsetilgen edi. Bunda liniya kabelindegi bir optik 
talshıq arqalı kóplegen informaciyalardı uzatıw esabınan sezilerli dárejede 
ekonomikalıq effektivlikke erisiledi. Bunnan tısqarı, bul usıl qosımsha qurılıs 
islerisiz tarmaq rawajlanıwın támiyinlew, sonday-aq, tarmaqlanǵan terek sıyaqlı 
hám sheńberli tarmaqlardı dúziw imkaniyatın beredi. Bunda hár qıylı tezlikli, cifrlı 
hám analog túrli modulyaciyalı (telefon, televidenie, telemetriya, basqalar) 
signallardı uzatıw imkaniyatı keńeyedi. Bul bolsa ekonomikanı únemlewshi kóp 
funkciyalı baylanıs sistemaların shólkemlestiriwdi támiyinleydi. 
Optik talshıqtıń spectral ótkiziw aralıǵınan birqansha tolıq paydalana alıw bul 
usıldıń eń áhmiyetli abzallıqlarınan biri esaplanadı. Házirgi kúnde 0,8 … 1,8 mkm 
diapozon aralıǵı úyrenilgen. Egerde spectral kanaldıń keńligi 10 nm di qurasa, 
onda belgilengen diapozonda 100 ge shekem spektral kanallardı jaylastırıw 
múmkin. 
Tolqın uzınlıǵı boyınsha tıǵızlastırılǵan OTBS da sóniw hám dispersiya 
mánisleri kishi bolǵan bir modalı optik talshıqlar hámde joqarı quwatlı lazer 
nurlanıw dereklerinen paydalanıw maqsetke muwapıq boladı. Paydalanǵan bir 
modalı optik talshıq 1,5…1,6 mkm tolqın uzınlıǵında islewi hám kvarc 
shiyshesinen tayyarlanǵan bolıwı kerek. 
Tolqın uzınlıǵı boyınsha tıǵızlastırılǵan OTBS da uzatıwda optik kanallardı 
birlestiriw ushın optik multipleksorlar hám qabıl etiwde optik kanallardı ajıratıw 
ushın optik demultipleksorlar qollanıladı. 
Torlı hám prizmalı qurılmalar kanalların parallel ajıratıwshı, filtrler hám 
sellektiv fotodiodlı qurılmalar bolsa n kanallardı izbe-iz ajıratıwshı esaplanadı. 
Tolqın uzınlıǵı boyınsha tıǵızlastırılǵan sistemalar quramına kiretuǵın 
demultipleksorlardıń dúzilisi, nurdıń keri baǵıtta tarqalıwında spektral-sezgir 
multipleksorlardıń dúzilisine uqsas. 
Multipleksor hám demultipleksorlar signallardıń sóniwine sezilerli dárejede 
tásir etedi. Sonıń ushın olar optik kúsheytirgishler menen birge qollanıladı