9- sinflar uchun

B) nerv nayining hosil bo'lishi

C) halqum atrofida jabra yoriqlarining paydo bo'lishi

D) barcha javoblar to'g'ri
461. Keltirilgan misollardan qaysi biri xordalilarning ontogenez va filogenezi o'rtasida bog'liqlik borligini ko'rsatmaydi?

A) xordaning shakllanishi

B) nerv nayining hosil bo'lishi

C) halqum atrofida jabra yoriqlarining paydo bo'lishi

D) yurakning 4 kamerali bo'lishi
462. Embrion rivojlanishining dastlabki bosqichlarida sodir bo'lgan o'zgarishlar nimaga olib kelishi mumkin?

A) rivojlanishdan orqada qolishga yoki nobud bo'lishiga

B) foydali belgilarning yuzaga chiqishiga

C) kam ahamiyatga ega bo'lgan belgilarga ta'sir etishiga va foydali belgilarning yuzaga chiqishiga

D) o'zgarishlar kuzatilmaydi
463. Ontogenez va filogenez o'rtasidagi bog'liqlikni ko'rsatuvchi misolni belgilang.

A) tishsiz kitlarning embrionhk davrida tish paydo bo'lishi

B) odam embrionining dastlabki bosqichida yurakning 2 kamerali bo'lishi

C) barcha umurtqalilarda dastlab xorda hosil bo'lishi va umurtqa pog'onasiga aylanishi

D) barcha javoblar to'g'ri
464. Qalampirning diploid to'plamli markaziy hujayrasining urug'lanishidan keyingi xromosomalar sonini belgilang.

A) 24 ta B) 72 ta C) 48 ta D) 96 ta

465. Shimpanzening xromosoma gaploid va diploid to'plamlarini aniqlang.

A) 24, 48 B) 23, 46 C) 25, 50 D) 21, 42

466. Geterotrof organizmlarni aniqlang.

1. bakteriyalar; 2. suvo'tlar; 3. zambumg'lar;

4. hayvonlar; 5. bir yillik o'tlar; 6. ko'p yillik o'tlar

A) 1, 2, 6 B) 2,3,6 C) 1, 3, 4 D) 4, 5, 6

467. Aromatik aminokislotalarni aniqlang.

A) sistein, valin B) tirozin, fenilalanin

C) glitsin, leysin D) glutamin, asparagin
468. Radikal tarkibida karboksil guruhi bo'lgan aminokislotani belgilang.

A) triptofan B) lizin

C) tirozin D) asparagin
469. Hayot tuzilishining qaysi darajasidan boshlab modda va energiya almashinuvi va irsiy axborot berilishi boshlanadi?

A) molekulyar B) hujayra

C) organizm D) populyatsion
470. Mikrofibrillalar nimalardan tashkil topgan?

A) aktin va boshqa oqsillar

B) tubulin

C) ayleron

D) trofik kiritmalar
471. Fagotsitoz qanday jarayonga kiradi?

A) endotsitoz B) ekzotsitoz

C) gidrolitik D) osmotik
472. Virus qanday qismlardan tarkib topgan?

1) yadro; 2) kapsida; 3) hujayra qobig'i; 4) DNK

yoki RNK; 5) organoidlar; 6) sitoplazma

A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 2,4 D) 5,6,3

473. ATF qayerda sintezlanadi?

A) mitoxondriya va lizosomada

B) ribosoma va mitoxondriyada

C) mitoxondriyada

D) lizosoma va ribosomada
474. Tilakoidlar qaysi organoid tarkibida uchraydi?

A) mitoxondriya B) ribosoma

C) xloroplast D) lizosoma
475. Mitoz boiinishida bo'linish duki ipchalari xromosomaning qaysi qismiga birikadi?

A) sentrasoma B) sentromera

C) hujayra markazi D) euxromatin
476. Quyida ko'payishning qaysi usuliga ta'rif berilgan?

"Suvo'tlar, zamburug'lar, sodda hayvonlarda

uchraydi. Avval yadro bir necha bo'laklarga

bo'hnadi, so'ngra sitoplazma bo'linib, yadrolarni

o'raydi. Natijada bir hujayradan bir necha

hujayra hosil bo'ladi".

A) kurtaklanish B) oddiy bo^llinish

C) shizogoniya D) poliembrional ko'payish

477. Qaysi usul yordamida B.A.Astaurov tut ipak qurtining qimmath zotlarini yaratgan?

A) tanlash

B) gen injeneriyasi

C) qimmatli zotlarni chatishtirish

D) sun 'iy partenogenez
478. Meyozning qaysi davrida xromatidalarning ajralishi va ularning mustaqil xromosomaga aylanishi kuzatiladi?

A) anafaza I B) profaza II

C) metafaza II D) anafaza II
479. Nima hosil bo'lishi bilan zigotaning maydalanishi yakunlanadi?

A) ektoderma B) entoderma

C) blastula D) blastoderma
480. Blastula bosqichidagi hujayralaraing o'xshashhgi (1) va farqi (2) ni toping.

a) barcha hujayralar mitoz yo'li bilan bo'linadi;

b) diploid to'plamga ega; c) sariqlik miqdori bir xil; d) sariqlik miqdori turli xil.

A) 1-a, c; 2-b B) 1-a; 2-c

C) 1-b, 2-c D) 1-a, b, 2-d
481. Gastrulyatsiya tugallangandan keyin nima hosil bo'ladi?

A) o'zak organlari kompleksi

B) xorda, bosh miya

C) ichak nayi, anai teshigi

D) sezgi organlari
482. Qaysi modda hujayra membranasi tarkibiga kiradi?

A) kraxmal

B) fosfolipidlar

C) lipidlar va sellyuloza

D) nuklein kislota va lipidlar
483. Hujayra ichki qismiga moddalar o'tkazilishining qaysi turida energiya sarflanadi?

A) faol tanlab o'tkazish

B) diffuziya

C) osmos

D) nofaol tanlab o'tkazish

484. Tolasimon (1) va yumaloq (2) oqsillar qayerlarda uchraydi?

a) hayvon juni; b) qondagi gemoglobin; c) ipak;

d) muskul.

A) 1-a, c; 2-b, d B) 1-a, d; 2-b, c

C) 1-b; 2-a, c, d D) 1-a, c, d; 2-b

485. Hujayraning yashash muddati nimalarga bog'liq?

A) tuzilishi va funksiyasi

B) bo'hnish turiga

C) uchrash joyiga

D) barcha javoblar to'g'ri
486. Zamburug'laming suvo'tlar (1) va bakteriyalar (2) dan farqini toping.

a) xlorofil yo'qligi; b) yadroga ega bo'lishi; c) bir hujayrali bo'lishi; d) ko'p hujayrali bo'lishi.

A) 1-a; 2-b B) 1-d; 2-b

C) 1-c; 2-d D) 1-a, d; 2-b, c

487. Yadro qaysi organizmlar hujayrasining muhim tarkibiy qismi bisoblanadi?

1) zamburug'lar; 2) o'sirnliklar; 3) hayvonlar;

4) bakteriyalar; 5) mikroorganizmlar; 6) viruslar. A) 1, 2, 3 B) 2, 4, 6 C) 4, 5, 6 D) 1,3,5
488. Yadro va sitoplazmaning kimyoviy tarkibidagi farqni nima saqlab turadi?

A) nujayra qobig'i B) organik birikmalar

C) yadro qobig'i D) DNK va RNK
489. Invaginatsiya gipotezasiga ko'ra eukariot hujayra nimadan kelib chiqqan?

A) ko'p hujayralilardan B) prokariotlardan

C) xloroplastlardan D) bir hujayralilardan
490. Ko'p genomli taxmin nima bilan isbotlanadi?

A) u haqiqatga yaqin

B) yadro va sitoplazmada plastik jarayonlarning o'xshasbligi

C) murakkab genomga ega bo'lishi

D) genomning ayrim elementlami to'plashi
491. Simbioz gipotezasiga ko'ra mitoxondriya nimadan kelib chiqqan?

A) aerob prokariotlar

B) anaerob prokariotlar

C) aerob eukariotiar

D) anaerob eukariofc/ar
492. Simbioz gipotezasiga ko'ra qaysi organoidlar yadro membranalaridan kelib chiqqan?

A) endoplazmatik to'r, Golji majmui

B) xloroplast, sentrosoma

C) lizosoma, ribosoma

D) Golji majmui, tizosoma, sentrosoma
493. Tufelka sitoplazmasida qaysi organizm yashaydi va uni ozuqa bilan ta'minlaydi?

A) amyoba B) xlamidomonada

C) xlorella D) evglena
494. Qaysi kasallikni qo'zg'atuvchi viruslar faqat jigar hujayralarida ko'paya oladi?

A) ichburug’ B) qizamiq

C) ensefalit D) gepatit
495. O'pka sili kasalligini qo'zg'atuvchi bakteriya shakli jihatdan qanday guruhga mansub?

A) kokklar B) vibrion

C) batsilla D) spirilla
496. Ko'k-yashil suvo'tlarning ahamiyati qanday?

A) tuproq hosil bo'lishida qatnashadi

B) atmosferadagi erkin azotni o'zlashtirib tuproqni azotga boyitadi

C) ozuqa sifatida ishlatiladi

D) berilganlarning barchasi
497. Mamont daraxtiga xos belgilarni aniqlang.

A) gullamaydigan yuksak o'simlik

B) gullamaydigan tuban o'simlik

C) gullaydigan sporali o'simlik

D) gul, meva, urug' hosil qiladigan yopiq urug'li o'simlik
498. Hujayra biologiyasini o'rganishga mamlakatimizning qaysi olimlari katta hissa qo'shgan?

A) K.Zufarov, J.Hamidov

B) Ye.To'raquiov, S.Shamsiyev

C) T.Zohidov, D.Qashqarov

D) O.Bogdanov, S.Alimuhamedov
499. "Mezosoma" qaysi organizmlarga xos organoid?

A) hayvonlarga B) o'simliklarga

C) eukariotlarga D) prokariotlarga
500. Qaysi pigment xromoplastlar tarkibida uchraydi?

A) xlorofill B) fikotsian

C) karotinoid D) gem
501. O'simlikning qaysi qismlarida leykoplastlarni uchratish mumkin?

A) barglarda, urug'larda

B) ildizmevada, yon bargchalarda

C) urug'larda, tojibarglarda

D) ildizda, tugunaklarda
502. Membranali hujayra tuzilmasini aniqlang.

A) vakuola, lizosoma,

B) ribosoma, mitoxondriya

C) sentrosoma, ribosoma

D) hujayra markazi, vakuola
503. Tuxum hujayrasi yirik bo'lgan hayvon

A) kit B) toshbaqa C) sigir D) jirafa

504. Gametalar, bu - ...

A) jinsiy hujayralar

B) jinsiy bezlar

C) jinsiy gormonlar

D) jinsiy ko^fpayishning bir turi
505. Interkinez davrida ... kuzatilmaydi.

A) oqsil va RNKning sintezi

B) DNKning reduplikatsiyasi

C) fermentiar va tubulin oqsilining sintezi

D) sentriolalarning sintezi
506. Oq planariya jinssiz ko'payishning qaysi turi bilan ko'payadi?

A) poliembrional B) kurtaklanib

C) fragmentlar orqali D) binar
507. Spermatogenez jarayonining qaysi davrida mitoz bo'linishi kuzatiladi?

A) yetilish B) o'sish

C) shakllanish D) ko'payish
508. Zigotaning to'liqmas, notekis maydalanishi qaysi organizmlarga xos?

A) odamlarga

B) lansetniklarga

C) tuyaqushlarga

D) barcha sutemizuvchilarga
509. Endodermadan ... rivojlanadi.

A) jigar, oshqozon osti bezlari

B) muskul, suyak

C) jabra, tish emali

D) jinsiy a'zolar, nerv sistemasi
510. Oqsil tarkibida 1250 ta aminokislota bo'lsa, bu zanjirda nechta peptid bog' bo'ladi?

A) 1249 B) 625 C) 1250 D) 1251

511. "Steroidlar" qaysi organik moddalar guruhiga kiradi?

A) lipidlar B) oqsillar

C) uglevodlar D) nukleotidlar
512. Tish emali hujayralarida suvning miqdori necha foizni tashkil etadi?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 5-8

513. Suvarakning somatik hujayralarida nechta autosoma xromosomalari bo'ladi?

A) 48 ta B) 46 ta C) 24 ta D) 12 ta

514. Gulli o'simliklarda gullarning antotsian rangda bo'lishini ta'minlovchi gen yana qanday belgilarning rivojlanishini ta'minlaydi?

A) poya va shoxlarning to'q qizil bo'lishi

B) poya, meva va urug'laming to'q qizil bo'lishi

C) meva va urug'laming katta-kichikhgi

D) poya, barg va shoxlarning yashil bo'lishi
515. Markaziy Osiyo cho'llarida uchraydigan ko'k-yashil suvo'tlarga xos bo'lmagan xususiyatni ko'rsating

A) tuproq hosil qilishda qatnashadi

B) havodagi erkin azotni o'zlashtiradi

C) tuproqni azotga boyitadi

D) tuproqni yumshatadi va havodagi oltingugurtni o'zlashtiradi
516. Prokariotlarning DNKsi qanday nomlanadi?

A) nukleoid B) gen C) nukleozid D) nukleotid

517. Monoaminomonokarbon aminokislotani aniqlang.

A) lizin B) alanin C) glutamin D) fenilalanin

518. Oqsilning biologik funksiyasini nima belgilaydi?

A) aminokislotalar ketma-ketligi

B) ikkilamchi strukturasi

C) apofermentlar

D) Nukleozidlarning ketma-ketligi
519. Asalning asosiy qismini qaysi moddalar tashkil etadi?

A) glyukoza, fruktoza B) fruktoza, riboza

C) pentoza, fosfolipid D) letsitin, albumin
520. Odam hayot faoliyati tufayli bir yilda taxminan qancha kislorod va ozuqani o'zlashtiradi?

A) 86 kg B) 2,0 tonna

C) 1,5 tonna D) 500 kg
521. Mineral tuzlar hujayrada qanday ko'rinishda bo'ladi?

A) ion holatida

B) qattiq erimaydigan tuz ko'rinishida

C) ion holatida, qattiq erimaydigan tuz ko'rinishida

D) suyuq eritma, pigment ko'rinishida
522. Glikoliz jarayonida ajralib chiqayotgan energiyaning necha foizi ATF tarkibida to'planadi?

A) 40 B) 10 C) 60 D) 70

523. Ikki molekula sut kislotaning kislorodli sharoitda to'liq parchalanishida nechta raolekula ATF hosil bo'ladi?

A) 2 B) 36 C) 38 D) 10

524. Yorug'lik ta'sirida suvni dissotsiatsiyalanishiga ... deyiladi.

A) fotoliz B) fotosintez

C) xemosintez D) plazmoliz
525. Qaysi reaksiyalarda ATF to'planadi?

A) oksidlanish, achish

B) sintezlash, achish

C) oksidlanisb, sintezlash

D) oksidlanish, sintezlash, achish
526. Xlorofill molekulasining biologik ahamiyatga ega bo'lgan fizik-kimyoviy xususiyatini aniqlang.

A) yorug'lik energiyasini yutish qobiliyati

B) yorug'lik energiyasini qaytarish qobiliyati

C) glukozani sintez qilish

D) suvni fotolizga uchratish
527. Rangi qora va qanoti kalta (retsessiv belgilar) bo'lgan urg'ochi drozofila pashsha necha xil gameta hosil qiladi?

A) ikkita B) uchta C) to'rtta D) bitta

528. Mendelning birinchi qonuni qanday ataladi?

A) ajralish

B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi

C) dominantlik

D) birikkan holda irsiylanish
529. Mendelning uchinchi qonuni qanday ataladi?

A) ajralish

B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi

C) dominantlik

D) birikkan holda irsiylanish
530. Irsiyatning xromosoma nazariyasini kirn yaratgan?

A) T.Morgan B) G.Mendel

C) De-Friz D) Davidenkov
531. Mendelning ikkinchi qonuni qanday ataladi?

A) ajralish

B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi

C) dominantlik

D) gametalar sofhgi
532. Qaysi olim Mendel tadqiqotlarini qayta kashf etishda qatnashmagan?

A) YE. Chermak B) K. Korrens

C) G. de Friz D) T. Morgan
533. Nomozshomgul o'simlik gulining rangi qanday irsiylanadi?

A) to'liq birikish B) chala birikish

C) chala dominantlik D) to'liq dominantlik
534. "Gametalar sofligi" gipotezasiga to'g'ri izoh berilgan javobni aniqlang.

A) bar bir gametalar juft genlarning ikkitasini ham o'zida saqlaydi

B) har bir gametalar juft genlardan faqat bittasini o'zida saqlaydi

C) har bir gametada juft genlarning ikki hissa ortgan holati saqlanadi

D) geterozigotalilar nasldan-naslga sof holda o’tadi
535. Tahliliy chatishtirish natijasida birinchi bo'g'inda bir xillik kuzatilsa, bu holda genotipi noaniq bo'lgan organizmning genotipi qanday bo'ladi?

A) retsessiv gomozigotali

B) dominant gomozigotali

C) geterozigotali

D) gomozigotali
536. Tahliliy chatishtirish natijasida birinchi bo'g'inda genotip va fenotip bo'yicha 1:1 nisbatda ajralish yuzaga kelsa, bu holda genotipi noaniq bo'lgan organizmning genotipi qanday bo'ladi?

A) retsessiv gomozigotali

B) dominant gomozigotali

C) geterozigotali

D) gemizigotali
537. Qaysi hayvon organizmlarining 50% spermatozoidlari faqat autosoma xromosomalaridan iborat bo'ladi?

A) qushlar

B) ayrim hasharotlar

C) sudralib yuruvchilar

D) barcha bo'g'imoyoqlilar
538. Qaysi organ izmlarning somatik hujayralarida jinsiy xromosomalaridan faqat bittasi bo'ladi?

A) ayrim hasharotlarda

B) qushlarda

C) sudralib yuruvchilarda

D) jinsiy xromosomalar doimo juft bo'ladi
539. Quyidagi kasalliklarning qaysi biri ham erkak, ham ayollarda uchraydi?

A) Daun sindromi

B) Klaynfelter sindromi

C) Shereshevskiy-Terner sindromi

D) hammasi
540. Faqat erkaklarda uchraydigan kasallikni ko'rsating.

A) Daun sindromi

B) Klaynfelter sindromi

C) Shereshevskiy-Terner sindromi

D) hammasi
541. Faqat ayollarda uchraydigan kasallikni ko'rsating.

A) Daun sindromi

B) Klaynfelter sindromi

C) Shereshevskiy-Terner sindromi

D) hammasi
542. Daun sindromi bilan kasallangan erkakda jinsiy xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?

A) XX B) XY C) XXY D) XO

543. Daun sindromi bilan kasallangan ayolda jinsiy xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?

A) XX B) XY C) XXY D) XO

544. Klaynfelter sindromi bilan kasallangan shaxslarda jinsiy xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?

A) XX B) XY C) XXY D) XO

545. Shereshevskiy-Terner sindromi bilan kasallangan shaxslarda jinsiy xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?

A) XX B) XY C) XXY D) XO

546. Quyidagi kasalliklardan qaysi biri jinsiy sistemaning rivojlanishiga salbiy ta'sir ko'rsatadi?

1) Daun sindromi; 2) Klaynfelter sindromi;

3) Shereshevskiy-Terner sindromi

A) 1,2 B) 2,3 C) 1, 3 D) 1,2,3

547. Odamdagi qaysi belgi dominant holda irsiylanmaydi?

A) sochmng tekis farq hosil qilmay o'sishi

B) bosh barmoqning to'mtoq, yalpoq bo'lishi

C) tilni nay shakliga keltka olish

D) ko'z qorachig'ining to'liq ko'rinmasligi
548. Qovoq o'simligi mevasining shakli ikki juft komplementar genlar bilan belgilanadi. Quyidagi genotiplarning qaysi biri qovoqning gardishsimon shaklini belgilaydi?

1) Aabb; 2) AABb; 3) AABB; 4) AaBB;

5) AaBb; 6) aaBB; 7) aaBb; 8) AAbb

A) 2, 3, 4, 5 B) 1, 6, 7, 8

C) 1, 2, 4, 5 D) 3, 4, 7, 8
549. Poligenlarning o'zaro ta'sirida belgilarning irsiylanish qonunlarini kashf etishda qaysi olim ishtirok etmagan?

A) Levit B) Betson

C) Nilsson-Ele D) Mendel