9 The Neolithic in the South Caucasian Mil Steppe: a diverse Mosaic Barbara Helwing and Tevekkül Aliyev

Hendekli Yerleşmeler 
Kazı çalışması öncesinde, kapladıkları tahmini alanı saptayabilmek ve kazılacak noktaları 
belirlemek amacıyla yerleşmelerin sistematik manyetometrik haritaları çıkarılmıştır.
25
Her ikisi 
de gözle görülür bir yükseltinin bulunmadığı pelin bozkırı düzlüklerinde yer alan iki yerleşmede 
hendekler temel unsur olarak belirlenebilmiştir. MPS 124 yerleşmesinde doğuya açılan, yuvarlak 
planlı bir hendek bulunmuştur (Fig. 4). Hendekte açılan sondajda etrafındaki matristen neredeyse 
ayırt edilemez nitelikte ve hemen hemen steril, sarımsı killi çökeltiden oluşan bir dolgu ortaya 
çıkarılmıştır. Haritada hendeğin yanında çukur öbekleri görülmektedir. Örnek olarak kazılan bir 
çukurda mesken olarak kullanılmış bir yapıya ait atıklar bulunduğu görülmüştür; sarımsı tortuyla 
karışmış, organik artık içeren kül tabakaları, çukurun büyük ihtimalle bir süre açık kaldığını, böy-
lece doğal tortuların sağanak yağmurlar sırasında çukura dolmuş olabileceğini göstermektedir. 
Kültürel malzeme, küçük kil heykelcikler, kullanım sonunda atılma öncesinde kırılmış, dolayısıy-
la muhtemelen evsel atık niteliği taşıyan kırık seramikler ve ip baskılı çamur parçalarından oluşur. 
Buluntular, dayanıksız malzemeden yer üstüne inşa edilmiş ve geriye hiçbir kalıntısı kalmamış 
22 Ricci, “Archaeological Landscapes”; rakamlar ile ilgili en yeni güncelleme için, bkz. Andrea Ricci vd., “Human 
Mobility and Early Sedentism: The Late Neolithic Landscape of Southern Azerbaijan,” Antiquity 92, no. 366 
(2018): 1445–61.
23 Ricci vd., “Human Mobility and Early Sedentism.”
24 Helwing ve Aliyev’in bölümü için bkz., “Fieldwork in the Mil Plain: The 2010–2011 Expedition,” Bertille Lyonnet 
vd., “Ancient Kura 2010–2011: The First Two Seasons of Joint Field Work in the Southern Caucasus,” Archäo-
logische Mitteilungen Aus Iran Und Turan 44 (2012): 4–17; Barbara Helwing ve Tevvekül Aliyev, “Excavations 
in the Mil Plain Sites, 2012–2014,” The Kura Projects: New Research on the Later Prehistory of the Southern 
Caucasus içinde, der. Barbara Helwing vd., Archäologie in Iran und Turan 16 (Berlin: Dietrich Reimer, 2017), 
11–42; Golnaz Ahadi, “Excavations at Site MPS 124,” The Kura Projects: New Research on the Later Prehistory 
of the Southern Caucasus içinde, der. Barbara Helwing vd., Archäologie in Iran und Turan 16 (Berlin: Dietrich 
Reimer, 2017), 51–54; Maria Bianca D’Anna, “The 2013 Sounding at Site MPS 103: Preliminary Report; Some 
New Insights into the Neolithic ‘Unpainted Ceramic Horizon’ of the Mil Plain,” The Kura Projects: New Research 
on the Later Prehistory of the Southern Caucasus içinde, der. Barbara Helwing vd., Archäologie in Iran und Turan 
16 (Berlin: Dietrich Reimer, 2017), 43–49.
25 Jörg W. E Fassbinder ve Florian Becker, “Integrated Geophysical Prospecting in the Mil Plain, Lower Karabakh, 
Azerbaijan.” The Kura Projects: New Research on the Later Prehistory of the Southern Caucasus içinde, der. Bar-
bara Helwing vd., Archäologie in Iran und Turan 16 (Berlin: Dietrich Reimer, 2017), 325–33.
Takme Dergi ic.indd 96
Takme Dergi ic.indd 96
1.03.2022 14:37
1.03.2022 14:37

---