A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov
Yüklə 7,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.2 Yo‘l poyi va qiyalik yuzasini tekislash.
|
7.4-rasm. Gruntni ekskavator bilan kavlash Ikkinchi pog’onada yer ishlarining hajmi ko‘p bo‘lgani uchun ish unumdorligi kattaroq ekskavator bilan bajariladi va mashinaning hamma otryadi belgilangan tezlikda harakat qiladi. Ikkinchi ekskavator ishlagan grunt ag’dargichli yon qiyalikka buldozer bilan suriladi. Bu buldozer yo‘l poyini loyiha belgisigacha tekislash va tozalash ishlarini ham bajaradi. Bunday ishlarni bir xil ikkita ekskavator yoki bitta bir pog’onadan ikkinchisiga o‘tib harakatlanuvchi ekskavator bilan ham bajarish mumkin. Buldozer va ekskavator shunday yo‘l bo‘lagi uzinligida ishlaydiki, bunda yer ishlarining hajmi mexanizatsiyalashgan otryadning smenali ish unumdorligiga teng bo‘lsin. Birinchi pog’onada ishlovchi bitta ekskavator bilan ishchi proezd tokchasini kengaytirishda, ya'ni grunt ekskavator bilan yon qiyalikka tashlangan holatda, ikkinchi pog’ona ikkita buldozer bilan, avval aytib o‘tilgandek, kavlanadi. 7.2 Yo‘l poyi va qiyalik yuzasini tekislash. Ko‘tarma yoki o‘ymani qurish bo‘yicha asosiy ishlar tugallangandan so‘ng tekislash ishlari bajariladi, undan so‘ng yo‘l poyining yuzasi mustahkamlanadi. Yo‘l poyi yuzasi va yon qiyaligi loyiha belgisigacha talab qilingan ravonlikda bo’lishi va suvning oqishni ta’minlash maqsadida tekislanadi. 117 Ko’tarmaning yon qiyaligini tekislash yo‘l poyi yuzasini tekislashdan so‘ng bajariladi, o‘ymalarda, aksincha, avval yon qiyalik, keyin o‘ymaning tubi tekislanadi. Yon qiyalik tekislangandan so‘ng, darrov suv yuvib ketmasligi yoki boshqa omillar ta'siriga uchramasligi uchun mustahkamlanadi. Ko‘tarmaning yuzasi yoki o‘ymaning tubini tekislash avtogreyder bilan amalga oshiriladi. Bu ishlarni avtomat boshqariladigan sistema bilan qurollangan (masalan, “Profil P”, “Profil 30” kabi mashinalar bajaradi. Bu sistemalar maxsus kopir tizimida, yo‘l poyining tekislangan yuzasida yoki lazer yo‘naltiruvchi bo‘yicha ishlovchi, harakatlanuvchi ishi datchikdan avtomat sistemasining funksiyalanishiga asoslangan. To‘g‘ri yo‘l bo‘laklarida bo‘ylama qiyaligi 30 ‰ gacha bo‘lgan yo‘l poyi yuzasini va gorizontal egrili yo‘l bo‘laklarida tekislash lazer kopiri bilan, vertikal egrili yo‘l bo‘laklarida - bikr kopir bilan amalga oshiriladi. Lazer nurining aylanishida yaratilgan lazer sistemasi tayanch optik tekislikka asoslangan. Nurning aylanish chastotasi qurilish mashinasining surilish tezligiga asosan olingan va 70-100 ayl/minni tashkil qiladi. Avtogreyder qirquvchi ag’dargichining cheti lazer tekisligiga qat’tiy ravishda parallel harakatlanadi. Lazer nurini bitta pulti orqali bir vaqtda bir necha mashinani boshqarish mumkin. Nurlantirgichning ta'sir masofasi 500 m gacha bo‘ladi. Bikr kopir qo‘llab tekislashda kopir sim (kopir trosi) ko‘tarma qoshiga o‘rnatiladi. U bir-biridan 10-20 m masofada joylashgan metall qoziqqa o‘rnatiladi. Kopir simning loyiha chizig‘idan balandligi taxminan 0,55 m belgilanadi. U maxsus chig’ir bilan tortiladi va dinamometr bilan nazorat qilinadi. Asosiy qoziqlar va kopir simlari nivelir bo‘yicha o‘rnatiladi. Kopir simi bilan tekislashda shchup doimo nazorat qilinadi, ular bir-biriga doimo tegib turishi kerak. Oxirgi jarayonlar (o‘tishlar) kopir simisiz bajariladi, 118 chunki kopir sifatida birinchi o‘tishdan so‘ng xosil bo‘lgan tekislangan yuza xizmat qiladi. Bu holda shchup o‘rniga kopir g‘ildiragi o‘rnatiladi. Ag’dargichi avtomatik boshqarilmaydigan avtogreyder bilan tekislanganda dastlabki tayyorgarlik maxsus qoziq yoki qoziqcha (7.5-rasm) yordamida ishni belgilashdan iborat bo‘ladi. Qoziqda balandlikni belgilovchi belgilar bo‘lib undan haydovchilar ag’dargichni ko‘tarish yoki tushirish kerakligini belgilaydilar. Yüklə 7,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|