A. Fiziološke karakteristike i individualne razlike novorodenčeta

B. Optimalno vreme za operativno lečenje

Hirurška stanja u neonatalnom periodu i detinjstvu se mogu klasifikovati prema stepenu urgentnosti operativnog zahvata u dve grupe: grupu oboljenja gde je potrebna hitna hirurška intervencija (Tabela 1) i grupu oboljenja gde se operacija može planirati (Tabela 2). U tabelama su navedene i intervencije koje se tada izvode.

Tabela 1. Najčešća hirurška stanja koja zahtevaju hitnu hiruršku intervenciju u

neonatalnom uzrastu.

DIJAGNOZA	OPERACIJA	VREME OPERACIJE
Atrezija ezofagusa	- zatvaranje fistule i anastomoza	- prvog dana po rodjenju
Dijafragmalna kila	- redukcija hernije, zatvaranje defekta	- odmah po dijagnozi
M. Hirschsprung	I akt: kolostomija II akt: resekcija i anastomoza III akt: zatvaranje kolostome	- prvih nedelja po rođenju - u godinu dana (ili 10 kg tt) - 2-5 nedelja kasnije
Atrezija anusa	- anoplastika	- odmah po rođenju - u godinu dana (ili 10 kg tt)
Atrezija rektuma	- I akt: kolostomija - II akt: rekto - analna plastika	- odmah po rodjenju
Druge neonatalne intestinalne opstrukcije	- intervencija uspostavljanja pasaže	- odmah po rođenju
Gastrošiza	- repozicija trbušnih organa uz formiranje ventralne hernije	- odmah po rođenju
Omphalocoela	- plastika defekta do 5 cm. - veći defekti – konzervativno - plastika hernije	- odmah po rođenju - do formiranja kožnog pokrivača (stvaranje hernije) - posle više meseci ili godina

Uvod - sadrzaj

C. Hirurški odgovor novorođenčeta

Odlika endokrinog i metaboličkog odgovora novorođenčeta na hirurški stres je katabolizam. 

The endocrine and metabolic response to surgical stress in newborns (NB) is characterized by catabolic metabolism. An initial elevation in cathecolamines, cortisol and endorphins upon stimulation by noxious stimuli occurs; a defense mechanism of the organism to mobilize stored energy reserves, form new ones and start cellular catabolism. Cortisol circadian responsiveness during the first week of life is diminished, due to inmaturation of the adrenal gland. Cortisol is responsible for protein breakdown, release of gluconeogenic aminoacids from muscle, and fat lipolysis with release of fatty acids. Glucagon secretion is increased. Plasma insulin increase is a reflex to the hyperglycemic effect, although a resistance to its anabolic function is present. During surgical stress NB release glucose, fatty acids, ketone bodies, and amino acids; necessary to meet body energy needs in time of increase metabolic demands. Early postoperative parenteral nutrition can result in significant rate of weight gain due to solid tissue and water accumulation. Factors correlating with a prolonged catabolic response during surgery are: the degree of neuroendocrinological maturation, duration of operation, amount of blood loss, type of surgical procedure, extent of surgical trauma, and associated conditions (hypothermia, prematurity, etc.). They could be detrimental due to the NB limited reserves of nutrients, the high metabolic demands impose by growth, organ maturation and adaptation after birth. Anesthetics such as halothane and fentanyl can suppress such response in NB.

A.Dizraficne anomalije

Definicija

 

Etiologija i klasifikacija

1. 

Definicija

Etiopatogeneza

Klinicka slika

Dopunska dijagnostika i diferencijalna dijagnoza

Lecenje

Glava - sadrzaj

B. Rascepi primarnog i sekundarnog nepca

(schisis palati anterior s. primum; schisis palati posterior s. secundum)

Etiopatogeneza

U embrionalnom razvoju prvo nastaje jedan centralni (globularni) i po dva para lateralnih pupoljaka (maksilarni i mandibularni), koji se svojim daljim razvojem priblizavaju i spajaju medjusobno formirajuci lice, celo, usnu i nosnu duplju, gornju i donju vilicu. U slucaju defekta spajanja nastace rascepi lica, nepca, usne i desni. Malformacija je genetski determinisana, mada verovatno i drugi faktori mogu da uticu na njen razvoj (pr. teratogeno dejstvo lekova i virusa u vreme intrauterinog razvoja).

Klasifikacija

Postoje tri vrste rascepa: a) rascepi primarnog nepca, b) rascepi sekundarnog nepca i c) kombinovani rascepi primarnog i sekundarnog nepca. Granica izmedju primarnog i sekundarnog nepca je u nivou foramen incisivuma. Rascep moze da bude jednostran ili obostran.

1. Rascep primarnog nepca (schisis palati anterior s. primum)

Obuhvata rascep usne sa eventualnim usekom u alveole, u tezim slucajevima postoje i deformacije poda nosa (Slika 3). Moze da bude unilateralni i bilateralni, simetricni i asimetricni, kompletni i inkompletni. Hranjenje bebe nije otezano.

Terapija

Leci se operativno, od treceg do petog meseca starosti nekom vrstom Z-plastike.

 

2. Rascep sekundarnog nepca (schisis palati posterior s. secundum)

Tu spada rascep tvrdog i mekog nepca napred do foramen incisivuma, neposredno iza alveola, pri cemu su usne i desni intaktni. Rascep se pruza po srednjoj liniji, a u visini tvrdog nepca sa obe strane od nazalnog septuma. Moze da bude kompletan i inkompletan. Postoji i submukozni rascep pri cemu se vidi bifidna uvula, a u mekom nepcu se vidi duboko udubljenje gde nedostaju mišici. Nepce je kratko i neadekvatno za pravilan govor. Problem je hranjenje bebe, jer zbog rascepa u usnoj duplji ne moze da se napravi negativan pritisak radi akta sisanja. Zbog toga beba se hrani tako što se na zadnji deo jezika unosi hrana kašicicom, pipetom ili specijalnom flašicom na stiskanje. Drugi problem su ceste respiratorne infekcije zbog komunikacije usne i nosne duplje.

Terapija

Leci se operativno plastikom nepca od dvanaestog do petnaestog meseca starosti, pre pocetka govora. Cilj operacije je da se zatvori komunikacija izmedju usne i nosne duplje, da se istovremeno produzi nepce i dopre do zadnjeg faringealnog zida.

3. Rascep primarnog i sekundarnog nepca

Rascep primarnog i sekundarnog nepca predstavlja kombinaciju prve dve grupe rascepa (Slika 4). Zbog deformacije alveolarnog luka cesto su potrebne ortodontske mere vec od rodjenja. Leci se po istim principima kao što je navedeno kod rascepa primarnog i sekundarnog nepca. Posle operacije cesto je potreban tretman govora kod logopeda. Definitivna procena uspeha lecenja se pravi oko cetvrte-pete godine kada se donosi odluka o eventualnim dopunskim operacijama.

Glava - sadrzaj