A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev
Yüklə 0,94 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Quyosh energetikasi.
|
Gelioenergetika
- energiyani quyoshdan olish. Quyosh energetikasining bir nechta texnologiyasi mavjud. Katta sondagi ketma-ket va parallel ulangan elementlardan yig‘ilgan, quyoshning nurlanish energiyasini to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zgartiradigan foto elektrogeneratorlar quyosh batareyalari degan nom olgan. Quyosh energetikasi. 1999 yilda fotoelemetnlar yordamida yillik energiya ishlab chiqarish 200 MVtni tashkil etdi. Etakchi davlatlar – Yaponiya-80, AQSH-60, Gyermaniya-50 MVt (Rossiya-0,5 MVt). Quyoshli suv isitkichlar (quyosh kollektorlari)ning umumiy yuzasi, to‗liq bo‗lmagan ma‘lumotlarga asosan, dunyoda 21 mln.m 2 dan oshdi, bunda quyosh kollektorlarini yillik ishlab chiqarish 1,7 mln.m 2 dan oshdi. Etakchi davlatlar: Yaponiya-7, AQSH-4, Isroil-2,8, Gretsiya-2,0 mln.m 2 (Rossiya- 0,1 mln.m 2 ). 1.6-rasmda quyosh energiyasini elektr energiyaga o‗zgartiruvchi fotoelektr stansiyasining umumiy ko‘rinishi keltirilgan. Qurilishda uy joy, osmono‗par binolar qurilishlarida mablag‗ni iqtisod qilish eng dolzarb muammolardan hisoblanib, bunda eng muxim yo‗nalish bu tabiiy energiya va resurslardan oqilona foydalanishdir. Dunyoda aholi soni yil sayin oshib borishi munosobati bilan energiya iste‘moli xam ortib boradi. Organik yoqilg‗ilar-toshko‗mir, neft va tabiiy gazning yerdagi zaxiralari cheklangan bo‗lib, vaqt o‗tishi bilan kamayib bormoqda. Darhaqiqat, bugun kundalik hayotimizni, iqtisodiyot tarmoqlari faoliyatini elektr energiyasiz tasavvur etib bo‗lmaydi. Lekin keyingi yillarda unga bo‗lgan ehtiyoj shunchalik oshib ketdiki, bu iste‘mol hajmi uni ishlab chiqarish sur‘atidan ham ortishiga olib keldi. Ayni shu jihat esa endilikda sohaga innovatsion texnologiyalarni kengroq joriy etish orqali uni yanada taraqqiy ettirish bilan birga, tabiiy gaz, neft, ko‗mir kabi 62
masalaning tugal echimi bo‗la olmaydi. Negaki, energiya hosil qilishda ishlatilayotgan tabiiy boyliklar zaxirasi cheklangan bo‗lib, qachondir uning tugashi allaqachon isbotlangan. Ya‘ni hisob-kitoblarga qaraganda, ular Shunday sur‘atda ishlatilsa, neft zaxiralari 45-50 yilga, tabiiy gaz 70-75 yilga, ko‗mir esa 150-160 yilga etar ekan, xolos. Achinarli jihati, uglevodorod manbalaridan surunkali foydalanish oqibatida oxirgi yillarda sayyoramizda iqlim o‗zgarishi, ozon qatlamining emirilishi kabi global ekologik muammolar ham yuzaga kelmoqda. Bularning barchasi dunyo hamjamiyati oldiga qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanishni dolzarb masala sifatida qo‗ymoqda. Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|