A udayev fanidan 8-sinf darslik bo’yicha mavzulashgan

IV bobQon aylanish sistemasi
1.Yurak devorining ichki qavati qanday ataladi
A) perikard; B) endokard;
C) miokard; D) epikard;
2. Yurakning qaysi qavati yurak muskuliga yopishib turadi
A) perikard; B) yurak xaltasi;
C) miokard; D) epikard;

3. Yurakda joylashgan klapan (qopqoq)larni joylashgan tartibini belgilang

a)yarioysimon; b)ikki tavaqali; c)uch tavaqali;
1-chap bo’lma; 2-o’ng bo’lma; 3-chap qorincha; 4-o’ng qorincha; 5-o’pka arteriyasi; 6-o’pka venasi; 7-kovak vena; 8-aorta;
A) a-7+2, 4+5, b-1+3, c-2+4;
B) a-3+8, 4+5, b-1+3, c-2+4;
C) a-1+6, 4+5, b-1+3, c-2+4;
D) a-3+8, 4+3, b-1+3, c-2+4;

4. Yurak bo’lma va qorinchalarning qisqarishi……………deyiladi

A) sistola; B) diastola;
C) tenzim; D) tonus;

5. Yurak orqali bir minutda qancha qon oqib o’tadi

A) 200 ml; B) 5 l;
C) 65-70 ml; D) 3 l;

6. Yurak ish sikli uchun o’rtacha qancha vaqt ketadi

A) 0,3 sek; B) 0,5 sek;
C) 0,7 sek; D) 0,8 sek;

7. Bir kecha kunduzdagi yurakning sistolik hajmi qanchaga teng

A) 4,9 l; B) 100 000 l;
C) 10 t; D) 100 t;

8. Yurak avtomatiyasi nima

A) yurakning o’z muskullarda paydo bo’lib turadigan qo’zg’alishlar ta’sirdagi bir meyorda qisqarishi;
B) yurak muskullarda joylashgan maxsus hujayralarda paydo bo’lib turadigan qo’zg’alishlar orqali yurak ishlashi;
C) yurak muskullardagi qo’zg’alishlar ta’sirida paydo bo’ladigan yurakning ritmik o’zgarishi;
D) barchasi to’g’ri;

9. Arteriya qon tomiri qanday qavatlardan iborat

a) silliq muskulli yupqa qavat; b) biriktiruvchi to’qima qavat; c) silliq muskulli qalin qavat; d) elastik tolalar; e) bir qavat hujayralardan iborat qavat; f) yirik tomirlardagi klapnlar;
A) b,a,d,e,f; B) b,c,d,e;
C) b,c,d,e,f; D) b,a,d,e;

10. Vena qon tomirlar devori necha qavatdan iborat

A) 4 qavat; B) 2 qavat;
C) 3 qavat; D) 5 qavat;

11. Yurakning chap qorinchasidan qaysi qon tomir chiqadi

A) aorta; B) arteriya;
C) artriolalar; D) o’pka arteriyasi;

12. Qaysi qon tomiri orqali qon o’ng bo’lmachaga quyiladi

A) o’pka venalari; B) kovak venalar;
C) o’pka venasi; D) limfa tomiri;

13. Bir kecha kunduzda qancha limfa suyuqligi limfa tomirlardan vena qon tomiriga quyiladi

A) 100-150 ml; B) 200-250 ml;
C) 1200-1500 ml; D) 200-300 ml;

14. Limfa sistemasini ketma-ketlikda belgilang

a) limfa kapilyarlari; b) o’rtacha limfa tomirlari; c) mayday limfa tomirlari; d) yirik limfa tomirlari; f) limfa tugunlari; j) taloq;
A) j,f,d,b,c,a; B) a,c,b,d,f;
C) a,c,b,d,f,j; D) f,d,b,c,a;

15. Odam tanasida qancha limfa tugunlari bor

A) 640 ta; B) 450 ta; C) 540 ta; D) 460 ta;
16. Odam tanasining barcha limfa tomirlarida qancha miqdorda limfa suyuqligi bor
A) 1200 ml; B) 1500 ml;
C) 1-2 l; D) 3-4 l;

17. Taloqning massasi katta odamda qancha keladi

A) 1200 gr; B) 1500 gr; C) 200 gr; D) 300 gr;

18. Taloqning joylashgan joyini aniqlang

A) ko’krak qafasi bo’shlig’i , chap tomonida;
B) chap qovurg’alar ostida, qorin bo’shlig’i chap tomonida;
C) qorin bo’shlig’I o’ng tomoni yuqori qismida, o’ng qovurg’alar ostida;
D) qorin bo’shlig’I o’rta qismida, diafragma ostida;

19. Taloq qanday vazifa bajaradi

A) immunitet; B) qon deposi;
C) shakilli elementlar qabristoni;
D) barchasi to’g’ri;

20. Arterial qon bosimining normaga nisbatan maksimal bosim ……………dan va minimal bosim ……….dan pasaysa gipotoniya deyiladi

A) 125 mm, 85 mm; B) 110 mm, 70 mm;
C) 120 mm, 80 mm; D) 130 mm, 90 mm;

21. Qon bosimi qaysi asbobda o’lchanadi

A) tonometr; B) sfigmomanometr;
C) spirometr; D) A va B;

22. Qon oqishining o’rtacha chiziqli tezligi tomirlarda qanday tezlikda oqishini aniqlang

1-aorta; 2-arteriya; 3-arteiola; 4-kapillar; 5-venalar;
a) 40 sm/sek; b) 10-0,1 sm/sek; c) 40-10sm/sek; d) 0,1sm/sek; f) 0,3-0,5sm/sek;
A) 1-a,2-c,3-b,4-d,5-f;
B) 1-a,2-c,3-b,4-f,5-d;
C) 1-a,2-c,3-d,4-b,5-f;
D) 1-a,2-b,3-c,4-d,5-f;

23. Buyrakusti bezining miya qismidan ishlab chiqariladigan …………..gormoni yurak ishini tezlashtiradi va arterial bosimni oshiradi

A) adrenalin; B) vasopressin;
C) timozin; D) androgen;

24. Yurak-qon tomirlar faoliyatiga simpatik nerv singari ta’sir ko’rsatuvchi gormonni belgilang

A) adrenalin; B) vasopressin;
C) timozin; D) A va B;

25. Qon tomirlari devorining ichki yuzasida yog’ va tuz moddalari to’planishi oqibatida tomirlar qattiqlashib, mo’rtlashib va torayib qolishi nima deyiladi

A) gipertoniya; B) gipoksiya;
C) aterosklreoz; D) aglyutinatsiya;

26. Issiq vaqtda odam organizmida qonning termoregulyatsiya ya’ni tana haroratini doimiy saqlash funksiyasi qanday amalgam oshadi

1-tanadagi qon tomirlar torayadi; 2-qon tananing yuza qismidagi tomirlarda to’planadi; 3-tananing tashqi yuzasidagi qon tomirlar torayadi; 4-qon tananing yuza qismidagi tomirlarda to’planadi; 5-qon organizmdan tashqi muhitga issiqlik ajratishi ko’payadi; 6-issiqlikning nurlanishi ter bezlaridan ajralgan suyuqlikning bug’lanishi bilan amalga oshadi; 7-odam tanasining ichki bo’shliqdagi gazlar kengayadi;
A) 3,4,6,7; B) 1,3,4,5; C) 2,4,5,6; D) 1,3,4,6;

27. Atmosfera bosimi ortganda qaysi kasalliklar bilan og’rigan odamlarda bosh og’rig’I, bo’g’imlarda, yurakda og’riq seziladi, keksa odamlarda shol bo’lib qolish mumkin

A) gipertoniya; B) revmatizm;
C) ateroskleroz; D) barchasi to’g’ri;

28. Surunkali tonzilit kasalligi qanday kelib chiqadi

A) yurak muskullarida qon aylanish buzilishi tufayli;
B) arterial qon bosimining ko’tarlishi tufayli;
C) tomirlarning mo’rtlashib va torayib qolishi tufayli;
D) bodomcha bezlarning yalig’lanishi tufayli;

29. Chekish va spirtli ichimliklar istemol qilish tufayli qanday xastaliklar yuzaga keladi

A) insult; B) yurak infarkti;
C) ateroskleroz; D) barchasi to’g’ri;

30. Yurak faoliyatini sekinlashtiruvchi ta’sirni belgilang

A) adrenalin gormoni; B) simpatik nerv;
C) vasopressin gormoni; D) parasimpatik nerv;

31. To’rtta o’pka venalari qoni qayerga quyiladi

A) yuqori kovak venaga;
B) yurak o’ng bo’lmachasiga;
C) yurak chap bo’lmachasiga;
D) yurak chap qorinchasiga;

32. Odamda arterial qon bosimining gipertoniya xolati berilgan javobni aniqlang

A) 110 mm, 70 mm; B) 120 mm, 80 mm;
C) 130 mm, 85 mm; D) 135 mm, 90 mm;

33. Tinch holatda katta odam tanasi bo’ylab qon bir marta aylanib chiqishi uchun qancha vaqt ketadi

A) 25 sek; B) 40 sek; C) 65 sek; D) 4-5 sek;

34. Tojsimon arteriya qaday tartibda joylashgan

A) aorta ravog’ining o’rta qismidan chiqqan;
B) yurak muskullarda joylashgan;
C) ko’krak arteriyasi bilan tutashgan;
D) aortadan yurakka brogan;

35. Qon aylanish sistemasining markaziy qismi bo’lgan yurakning ayollarda vazni qancha bo’ladi

A) 220 gr; B) 300 gr;
C) 350 gr; D) t.j.y;

36. Qon aylanish sistemasi organlarini aniqlang

a) yurak; b) arteriya tomirlari; c) limfa tomirlari; d)taloq; e) vena tomirlari; f)o’pka alveolalari;
A) a,b,c,e; B) a,b,e,f;
C) a,b,c,d,e; D)a,b,c,d,e,f;

105-variant

V bob.Nafas olish sistemasi
1.Ovoz boylamlari oralig’idagi teshik qachon yopiq holda bo’ladi
A) gapirmay turganda;
B) pichirlab gaplashganda;
C) so’zlashganda;
D) ovoz teshigi hamma vaqt ochiq holda;

2. Ovoz boylamlarining uzunligi ayollarda o’rtacha qancha keladai

A) 20 mm; B) 22 mm;
C) 24 mm; D) 18 sm;

3. Nafas olish harakati qanday tartibda yuzaga keladi

a)qovurg’alarning ko’tarlishi; b) qorin muskullar qisqarishi; c) diafragmaning pastga tushishi; d) bo’yin muskullarning qisqarishi; e)tashqi qovurg’alararomuskullar qisqarishi; f) ichki qovurg’alararo muskullarning qisqarishi; j) qovurg’alar pastga tushishi; z) diafragma yuqoriga ko’tarilishi;
A) a,b,z,f; B) a,c,d,e;
C) a,s,d,f; D) a,b,e,z;

4. Nafas olish jarayoni nechta qismdan iborat

A) 5; B) 2; C) 3; D) 4;

5. Odam nafas olib chiqarganda o’pkada qancha rezerv havo qoladi

A) 500 ml; B) 1500 ml;
C) 3000 ml; D) 200 ml;

6. Nafas bilan qabul qilinadigan atmosfera havosi tarkibida(I) va chiqariladigan nafas havosi tarkibidagi gazlar miqdori to’g’ri berilgan javobni aniqlang

1) kislorod; 2) karbonat angidrid; 3) azot;
a) 20,94%; b) 16,3%; c) 0,03%; d) 79,3%; e) 4%; f) 79,7%; z)72,7%;
A) (I) 1-b, 2-e, 3-f, (II) 1-a, 2-c, 3-d;
B) (I) 1-a, 2-c, 3-d, (II) 1-b, 2-e, 3-f;
C) (I) 1-b, 2-j, 3-z; (II 1-a, 2-c, 3-d;
D) (I) 1-a, 2-c, 3-d, (II) 1-b, 2-j, 3-z;

7. Alveolalarning devoir qalinligi qancha keladi

A) 0,03 mm; B) 0,003 mm;
C) 0,04 mm; D) 0,004 mm;

8. Alveolalar va ular atrofini o’rab turgan mayda qon tomirlari devoir o’rtasida gaz almashinuvi qanday yo’l bilan amalgam oshadi

A) aktiv tarsnport; B) diffuziya;
C) pinositoz; D) fagatsitoz;

9. Tinch holatda odam bir minutda atmasfera havosidan qancha kislorod qabul qiladi

A) 250-300 ml; B) 800 ml;
C) 8-9 l; D) 500 ml;

10. Burun ichki shilliq qavatining yalig’lanishi kasaligi qanday nomlanadi

A) faringit; B) rinit;
C) laringit; D) plevrit;

11. Odamda kislorod yetishmasligi tufayli kelib chiqadigan tog’ kasalligi qanday belgilar namoyon qiladi

1-bosh og’riydi; 2-ko’z tinadi; 3-bo’g’imlarda og’riq paydo bo’ladi; 4-ko’ngil ayniydi; 5-belda og’riq paydo bo’ladi; 6-hushini yo’qotadi;
A) 2,4,5,6; B) 1,2,4,5;
C) 1,3,4,6; D) 1,2,4,6;

12. Kesson kasalligi qanday yuzaga keladi

A) havo tarkibida kislorod kamayishinatijasida organizmda kislorod yetishmasligi tufayli;
B) qonda erigan azot gazi mayda pufakchalarga aylanib qon tomirlarni tiqib qo’yishi tufayli;
C) o’pkaning ikki qavat pardasining orasidagi bo’shliqda suyuqlik to’planishi tufayli;
D) opkaning tashqi pardasini yallig’lanishi tufayli;

13. Odam jismoniy mashqlar bajarganda bir minutda 40-60 marta nafas olsa o’pkaning minutlik ventelyatsiyasi qancha bo’ladi

A) 50-100 l; B) 8-9 l;
C) 3500 ml; D) 150-200 l;

14. Orqa miyaning bo’yin qismida……nervlarning markazi joylashgan

A) diafragma harakatini boshqaruvchi;
B) qovurg’alararo muskullarning harakatini boshqaruvchi;
C) qorin muskullarni boshqaruvchi;
D) barchasi to’g’ri;

15. Nafas olish markazidan impuls orqa miyaga kelishi qancha vaqtdan davom etib turadi

A) 2-3 sek; B) 4-5 sek;
C) 6-7 sek; D) 5-6 sek;

16. Odam ixtiyoriy ravishda ma’lum vaqt davomida nafas olishni to’xtatib tursa organizmda karbanat angidrid gazi ko’payib ……….nafas markazini kuchli qo’zg’atib avtomatik nafas olish yuzaga keladi

A) oily nerv markazini;
B) oraliq miyadagi nerv markazini;
C) uzunchoq miyadagi nerv markazini;
D) o’rta miyadagi nerv markazini;

17. Nafas olish kasalliklari to’g’ri berilgan javobni aniqlang

a) faringit; b) laringit; c)angina; d) zotiljam;
1-tomoq shilliq pardasining yalig’lanishi; 2-o’pka to’qimasining yalig’lanishi; 3-tomoqdagi bodomsimobn bezning yalig’lanishi; 4-hiqildoq ichki qavatining yalig’lanishi; 5-bronxlarning alergiya tufayli yalig’lanishi;
A) a-4, b-1, c-3, d-2;
B) a-1, b-4, c-3, d-2;
C) a-4, b-1, c-3, d-5;
D) a-1, b-2, c-3, d-5;

18. Chekish oqibatida yuzaga keladigan kasaliklardan har yili dunyoda qancha odam halok bo’ladi

A) 1,5 mln; B) 2,5 mln;
C) 3,5 mln; D) 4 mln;

19. Erkaklarda o’pkaning tiriklik sig’imi qancha

A) 3000 ml; B) 4500 ml
C) 6000 ml; D) 6500 ml;

20. Kekirdak nechanchi bo’yin umurtqasi ro’parasida joylashgan

A) V-VI; B) VI-VII;
C) IV-V; D) III-Iv;

21. Kekirdakning devori nechta yarimaylanasimon tog’ay va paylardan tashkil topgan

A) 16-20 ta; B) 9-14 ta;
C) 9-13 ta; D) 18-23 ta;

22. Alveolalarning soni ikkala o’pkada qancha bo’ladi

A) 750 mln; B) 710 mln;
C) 600 ming; D) 350 mln;

23. Alveolalarning umumiy sathi qancha kattalikda bo’ladi

A) 500 m²; B) 100 m²;
C) 1000 m²; D) 150 m²;

24. Ichki nafas olish deb nimaga aytiladi

A) o’pka alveolalari va tashqi muhit o’rtasidagi gazlar almashinuviga;
B) qon va to’qimalar o’rtasidagi gazlar almashinuviga;
C) o’pka alveolalari va kapillar tomirlar o’rtasidagi gazlar almashinuviga;
D) A va B;

25. Traxeya qayerda o’ng va chap bronxlarga ajraladi

A) VI ko’krak umurtqalari ro’parasida;
B) IV ko’krak umurtqalari ro’parasida;
C) V ko’krak umurtqalari ro’parasida;
D) VII ko’krak umurtqalari ro’parasida;

26. Tinch holatda o’pkaning minutlik ventelyatsiyasi qancha bo’ladi

A) 300 ml; B) 4500 ml;
C) 8000 ml; D) 6500 ml;

27. Qovurg’alararo muskullar faoliyatini boshqaruvchi nerv markazini aniqlang

A) oraliq miya nervlari;
B) orqa miya bo’yin qismi;
C) orqa miya ko’krak qismi;
D) uzunchoq miya nervlari;

28. Hiqildoq va traxeya ichki qavati nimadan tashkil topgan

A) yassi epiteliydan;
B) seroz pardadan;
C) plevra pardadan;
D) tuksimon shilimshiq qavatdan;

29. Har bir nafas olganda qancha nafas havosi kiradi

A) 500 ml; B) 600 ml;
C) 1500 ml; D) 3500 ml;
30. Kekirdakning uzunligi katta odamda qanday uzunlikda bo’ladi
A) 9-13 sm; B) 16-20 sm;
C) 23-25 sm; D) 20-23 sm;

31. O’pkani tashqi tomondan o’rab turgan parda qanday nomlanadi

A) serroz pardai;
B) plevra pardasi;
C) sinovyal parda;
D) shilimshiq parda;

32. Atmosfera bosimi ………teng bo’lganda, odam organizmidagi barcha fiziologik jarayonlar normal o’tadi

A) 650 mm simob ustiniga teng bo’lganda;
B) 700 mm simob ustiniga teng bo’lganda;
C) 760 mm simob ustiniga teng bo’lganda;
D) 800 mm simob ustiniga teng bo’lganda;

33. Gipoksiya nima

A) azot gazi miyaning qon tomirlarda to’planishi;
B) erigan azot gazining pufakchalarga aylanib, tomirlarni tiqib qo’yishi;
C) organizmda kislorod yetishmasligi;
D) o’pkaning minutlik ventelyatsiyaning normadan ortishi;

34. Nima sababdan tog’li hududda yashovchi odamlarda tog’ kasaligi paydo bo’lmaydi

A) o’pka tiriklik sig’imining kattaligi tufayli;
B) o’pkaning plevra bo’shlig’idagi bosimning atmosfera bosimidan past bo’lganligi;
C) qonda eritrositlar ko’pligi;
D) barchasi to’g’ri;

35. Nafas olishning shartli reflekslari qayerda hosil bo’ladi

A) orqa miya nerv markazida;
B) uzunchoq miya nerv markazida;
C) bosh miya katta yarim sharlarida;
D) oraliq miya nerv markazlarida;

36. Qaysi kasallikda ko’ngil aynib qusadi, bo’g’imlarda va belda og’riq paydo bo’ladi

A) tog’ kasalligida;
B) gipertoniyada;
C) kesson kasalligida;
D) gemofiliyada;

106-variant