Abu rayhon beruniy nom id ag I to sh k en t da vlat texn ika u n IV er site ti m. X. Aripova
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Dasturiy
ta’minot umumiy sistemali va amaliy dasturiy ta’minotga bo'linadi. Umumiy sistemali dasturiy ta’minot komponentlari bo‘lib opcratsion sistema, algoritmik tillar translyatorlari, supervizorlar va boshqalar hisoblanadi. Ulaming asosiy vazifalari kompyuterga axborotlami kiritish-chiqarishni, ishlov berishni, muloqotli rejimni tashkil etishni va loyihalash obyektiga b o g iiq bo‘lmagan boshqa xizmat ko‘rsatish funksiyalarini boshqarishdan iborat. Amaliy dasturiy ta’minot loyiha yechimini hosil qilish uchun bevosita m o‘ljallangan amaliy dastur paketlarini va dasturlami o ‘z tarkibiga kiritadi. Amaliy dasturiy ta ’minot loyihalanilayotgan REV va sistemali dasturlash sohasining mutaxassislari bilan birgalikda yaratiladi. ALSning texnik ta’minoti o ‘z tarkibiga hisoblash va tashkiliy texnik vositalarini, axborotlami uzatish vositalarini, o ‘lchash texnikasi va boshqa qurilmalami kiritadi. ALSning axborotli ta ’minoti standart loyihalash protsedura- laridan, tipli loyiha yechimlaridan, REVsining tipli elementlaridan, ulaming modellaridan, materiallar, parametrlarining sonli qiymatlari va boshqa m a’lumotlardan tashkil topadi. Bu m a’lumotlar kodlash- tirilgan shakllarda axborot tashuvchilarga yoziladi (magnit lenta- larda, magnit disklarda). Axborotli ta ’minotning asosiy vazifasi loyihalash jarayoni uchun kerakli, REVsini yaratuvchisi tomonidan yaratilishi kerak boMgan axborot hajmini kamaytirish, amaliy dasturiy ta ’minoti va ALS texnik ta ’minoti m a’lumotlarini takrorlanishini oldini olishdan iborat. Axborotli ta’minotning aniq bir izohlash obyektiga tegishli bo‘lgan m a’lumotlari alohida massivlarga guruhlanadi. Bu massiv- lar fayllar deb ataladi. Barcha tashkil qilingan fayllar to ‘plamlari m a’lumotlar bazalarini tashkil etiladi. Bu bazadan REVsini loyihalashning turli bosqich va darajalarida k o ‘p marotaba foyda lanish mumkin bo‘ladi. M a’lumotlar bazalarini yaratish, kengay- tirish, kerakli o ‘zgartirishlami kiritish va m a’lumotlardan jam oa bo‘lib foydalanishni tashkil etish uchun maxsus m a’lumotlar bazasini boshqarish sistemasi yaratiladi. MBlari va ulami bosh- qarish sistemalari, undan tashqari ularga tegishli dasturiy, texnik, tashkiliy vositalar to ‘plamlari m a’lumotlar banki deyiladi. 24 Ta’mirlash Ta’minot turlari M 1A, D 1A ,..., Ts h 2 h - A L S qism sistem alari kom ponentlari 1.2-rasm. ALS lam ing umumlashtirgan struktura sxemasi. 25 ALS ning tashkiliy ta ’minoti tarkibiga uslubiy va boshqaruvchi materiallar, ko‘rsatmalar, buyruqlar, shtatlar tartibi, kvalifikatsion talablar va ALSni ishlashini, boshqa bo‘limlar bilan o ‘zaro aloqasini, rivojlantirilishini ta ’minlovchi hujjatlar kiradi. 1.2-rasmda ALS ning umumlashtirilgan struktura sxemasi keltirilgan. Sxemada ALS ning tarkibiy qismlari va ular o ‘rtasidagi bog‘liqlik k o ‘rsatilgan. Rasmda qismsistemalar uchtadan belgi bilan belgilangan bo‘lib, birinchi belgi shu komponent taalluqli bo‘lgan ta ’minlash vositasi turini, ikkinchi belgi shu ta ’minlash vositasidagi komponentning tartib raqamini, uchinchi belgi esa, shu komponent qaysi qismsistemaga tegishli ekanligini anglatadi. Masalan M IA — A qismsistemasining uslubiy ta’minotga tegishli birinchi elementi, A2N - N qismsistemasining axborotli ta ’minotga tegishli ikkinchi elementi va boshqalar. ALS lar loyihalash tashkilotlarida mustaqil sistema qilib yaratiladi va ishlatiladi. Lekin ular boshqa tashkilotlar ma lumotlar banklari, qismsistemalari, ya’ni texnologik jarayonlarni avtomat lashtirilgan boshqarish sistemalari, ilmiy tekshirishlar uchun avtomatlashtirilgan sistemalar bilan bog‘langan boMishi mumkin. 26 |