Academic Research in Educational Sciences Vol. 1 No. 1, 2020 ISSN 2181-1385 Academic Research, Uzbekistan
Page 131
www.ares.uz
maqsadga muvofiq emas, shuning uchun bu usulni boshqa burg'ilash usullari bilan
kombinatsiyalashgan holda qo’llash mumkin.
Rotorli burg'ulash qoyali va yarim qoyali tog’ jinslarida chuqurligi 150 m gacha
bo’lgan quduqlarni burg'ilashda ishlatiladi. Rotorli burg'ulash uchun odatda yuvuvchi
suyuqlik ishlatililadi, shuning uchun qishda sovuq mintaqalarda texnologik
komponentlarning muzlashi sababli ushbu usulni qo'llash mumkin emas. Ushbu
usulning afzalliklari orasida quyidagilarni ta'kidlab o’tish kerak:
Diametri 2 m gacha bo'lgan quduq burg'ilash imkoniyati.
Suv quduqlarini yuqori sifat bilan burg'ilash.
Resurs xarajatlari past bo'lgan tez burg'ilash jarayoni.
Obsadli quvurlar quduqni chiqindi jinslardan tozalagandan so'ng o'rnatiladi, bu
esa yaxshi natijalarga erishishni ta'minlaydi.
Rotorli sharoshkali burgʼilash. Bunda quduq koʼndalang kesimi boʼyicha
burgʼilash nakonechnigi bilan jinsni boʼshatiladi. Burgʼilash instrumenti doloto
(koronka), poʼlat quvurlar yoki shtangadan iborat. Poʼlat quvurlarda ikkita teshik
mavjud, yaʼni havo va suv jins aralashmasini oʼtkazuvchi kanallaridan iborat. Shtanga
esa ichki kanali (teshigi) orqali havo yuborishga moʼjallangan boʼladi. Rotorli
burgʼalish stanoklari quduqni tik va kichik qiyalik (30
0
gacha) holatida burgʼilashi
(qazishi) mumkin. Ularning qazish diametri 400 mm va chuqurligi 40 m gacha boʼladi.
Bunda jinsni boʼshatish burgʼilash kolonnasini uch qisimga oʼrnatilgan tishli
sharoshkalar (tishli shesternalar) ni jinsga vertikal kuch ostida aylanishi natijasida
uning strukturasi buziladi. Maydalangan jins bosimli havo yoki suv yordamida
quduqdan chiqarib tashlanadi. Bu bir vaqtning oʼzida sharoshkalarni sovitish vazifasini
ham bajaradi.