“acil servise baş ağrısı yakınmasıyla getirilen çocuğa yaklaşım”



Yüklə 123,94 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix19.03.2017
ölçüsü123,94 Kb.
#12004

“acil servise 

baş ağrısı yakınmasıyla getirilen

çocuğa yaklaşım”

VI. Ulusal Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Kongresi

2 Nisan 2009, İstanbul

okul çocuklarında yaşamın herhangi bir 

döneminde baş ağrısı yakınması

~ %90


okul veya aile sorunları



kafaiçi tümörleri

“epidemiyoloji”

Türkiye'de yapılan çalışmalar;

Özge ve ark.

- ilkokul 2-

5. sınıfa giden 5.562 çocuk

-

yineleyen baş ağrısı sıklığı %49.2



-

güncel baş ağrısı sıklığı %31.3

-

gerilim tipi baş ağrısı sıklığı %24.7



-

migren sıklığı %10.4 



Işık ve ark. 

-

2.669 ilkokul çocuğu



-

baş ağrısı sıklığı %46.2

-

migren sıklığı %3.4



-

olası migren sıklığı %8.7

-

migren dışı baş ağrısı sıklığı



%34.1

“acil servise baş ağrısıyla getirilen çocuklar”

tüm acil servis başvuruları içinde oranı 

~ %1

“Türkiye'den yayımlanmış çalışma ?”

“acil servise baş ağrısıyla getirilen çocuklar”

“sekonder” selim baş ağrısı



%63.2; %59.6; %60.6; %35.4



“sekonder” yaşamı tehdit eden baş ağrısı



%15.3; %14.9; %4.3; %4.1



“primer” baş ağrısı



%10; %18; %24.3; %24.5



sınıflandırılamayan baş ağrısı



%11.5; %7; %10.8; %36

(Kan ve ark., 2000; Lewis ve Qureshi, 2000; 

Leon Diaz ve ark., 2004; Conicella ve ark., 2008)



“acil servise baş ağrısıyla getirilen çocuklar”

2-

18 yaş 432 çocuk (%53 erkek; %47 kız)

%19.2 ÜSYE



%18.5 migren

%5.5 post-



travmatik baş ağrısı

%4.6 gerilim baş ağrısı



%4.1 yaşamı tehdit eden sorunlar 



(%1.6 menenjit; %0.9 akut hidrosefali; %0.7 tümörler)

Conicella E, Raucci U, Vanacore N, et al. The child with headache in a pediatric emergency

department. Headache 2008; 48: 1005-1011.

“öncelikli amaç” 



“primer” baş ağrısı / “sekonder” baş ağrısı  



ayırıcı tanısı



öykü



fizik muayene



nörolojik muayene



tanısal testler 


“ikincil amaçlar”

“sekonder” baş ağrısı düşünülüyorsa 

yaşamı tehdit eden bir durum var mı?



“primer” baş ağrısı düşünülüyorsa 

özgül bulgularla ayırıcı tanı yapılabiliyor mu?



-

migren, gerilim baş ağrısı, küme baş ağrısı, vb.

akut tedaviyi nasıl planlayalım?



koruyucu tedavi gerekiyor mu? 



“algoritmik yaklaşım”

-

immün yetersizlik 



-

VP şant 


- travma 

öyküsü olan çocuklarda baş ağrısı, aksi kanıtlanana 

kadar “sekonder” etyolojili kabul edilmeli

risk faktörü taşımayan çocuklarda acil 

değerlendirmede “algoritmik” yaklaşım yapılabilir

“baş ağrısı öyküsü”



akut



akut ve yineleyen



kronik ve ilerleyici olmayan



kronik ve ilerleyici


“akut”

-lokalize

-

üst solunum yolu enfeksiyonları (sinüzit, otitis media, influenza) 



- travma

-

ağıziçi sorunları (diş absesi, temporo



-mandibuler eklem disfonksiyonu)

-

ilk migren atağı



-generalize

- sistemik enfeksiyon (influenza, menenjit)

- hipertansiyon

-

kafaiçi kanama



- egzersiz

- CO zehirlenmesi

-

ilk migren atağı



“çocuklarda baş ağrısının etyolojik sınıflaması”

“akut ve yineleyen”

- migren


-

gerilim tipi baş ağrısı



“kronik ve ilerleyici olmayan”

-

gerilim tipi baş ağrısı



- psikiyatrik bozukluklar (depresyon, okul fobisi, vb.)

“kronik ve ilerleyici”

-

idyopatik kafaiçi basınç artışı



-

kafaiçinde yer kaplayan lezyonlar 

(tümör, abse, kanama, hidrosefali)


“öykü”

-

başlangıç yaşı



-

aura veya prodrom bulgularının varlığı veya yokluğu

-

atakların sıklığı, ağırlığı ve süresi



-

atakların okul veya aktivite kaybına neden olup olmadığı

-

atakların gün içinde başlangıç zamanı



-

ağrının tipi, yerleşimi ve yayılımı

-

eşlik eden bulgular



-

ailede migren öyküsü

-

ağrıyı kolaylaştıran ya da gideren faktörler



“öykü”

-

aktiviteyle ağrı arasındaki ilişki



-

gıdalarla ağrı arasındaki ilişki

-

daha önce uygulanan tedavilere alınan yanıtlar



-

yakın zamanda tartı veya görme işlevinde değişiklik

-

yakın zamanda travma varlığı



-

egzersiz, uyku veya diyetle ilgili değişiklikler

-

genel sağlık durumu



- okul veya evle ilgili sorunlar

-

çevresel faktörlerle olası ilişkiler



“kafaiçi patolojilerle ilişkili bulgular”

baş ağrısıyla başvuran, bilinen nörolojik sorunu olmayan ve kraniyal MRG

yapılan 315 çocuk;

-

13 çocukta (%4) kafaiçi kitle!

“7 risk faktörü”;



uykudan uyandıran baş ağrısı



ailede migren öyküsü olmaması



kusma



göz bulgularının varlığı (papilödem, vb.)



baş ağrısı süresinin 6 aydan kısa olması



konfüzyon



nörolojik muayenede normal olmayan bulgular



Medina LS, Pinter JD, Zurakowski D, et al. Children with headache: clinical predictors of 

surgical space-occupying lesions and the role of neuroimaging. Radiology 1997; 202: 819.

“kafaiçi patolojilerle ilişkili bulgular”

acil servise baş ağrısı yakınmasıyla getirilen 150 çocuk;



27 olguda yaşamı tehdit eden acil sorun

viral menenjit



-

arka çukur tümörü

VP şant işlev bozukluğu



-

epileptik nöbet

kafaiçi kanama



-

kafa travması



“risk faktörleri”

oksipital baş ağrısı



ağrı tipinin ifade edilmesinde güçlük

nörolojik bulguların varlığı 



(ataksi, hemiparezi, papilödem, vb.)

Lewis DW, Qureshi F. Acute headache in children and adolescents presenting to the emergency 

department. Headache 2000; 40: 200-203.


“kafaiçi patolojilerle ilişkili diğer bulgular”

-

büyüme bozuklukları



-

ense sertliği

-

baş ağrısının öksürük, miksiyon ve defekasyonla artması



-

yineleyen, lokalize baş ağrısı

-

baş ağrısının sıklığı ve şiddetinde giderek artış



-

medikal tedaviye yanıtsızlık

- letarji

-

kişilik değişikliği



-

zonklayıcı kulak çınlaması



“fizik muayene”



baş ağrısı yakınması olan tüm çocuklarda;



tartı, boy, baş çevresi



kan basıncı ve nabız



boyun, orbital bölge ve kafatasının oskültasyonu



fundoskopi ve otoskopi



baş, boyun, ense ve spinal bölgenin palpasyonu



ayrıntılı nörolojik muayene



“baş ağrısı öyküsünün tanı için yönlendirici olmadığı 

olgularda fizik muayene genellikle normaldir”

“radyolojik görüntüleme”

BBT ?

MRG ?

- BBT



kafaiçi kanama



yer kaplayan lezyon

- MRG



kraniyo-



servikal bölge lezyonları



sella lezyonları



ak madde sorunları



yapısal beyin anomalisi



BBT normal, şüphe giderilemediyse


-

migren tipi ya da kronik ilerleyici olmayan baş ağrısı olan

-

nörolojik muayenesi normal olan 



-

kafaiçi basınç artışıyla uyumlu klinik bulguları olmayan

çocuklarda 

“kraniyal görüntülemeye gerek yoktur”


metaanaliz 

– 6 çalışma

1.275 çocuk

-

yineleyen baş ağrısı yakınması

605 çocuğa kraniyal görüntüleme



97 çocukta (%16) radyolojik sorun

79'unda ileri değerlendirmeye gerek görülmemiş



14 olguda cerrahi girişim gerektiren lezyon

(10 tümör, 3 vasküler malformasyon, 1 araknoid kist)



4 olguda medikal tedavi gerektiren lezyon



“cerrahi tedavi gereken tüm olgularda normal 

olmayan nörolojik muayene bulguları saptanmış” 

Lewis DW,  Ashwal S, Dahl G, Dorbad D. Practice parameter: evaluation of children 

and adolescents with recurrent headaches: report of the Quality Standarts 

Subcommittee of the American Academy of Neurology and the Practice Committee of 

the Child Neurology Society. Neurology 2002; 59: 490.

“The Quality Standarts Subcommittee of the American Academy of Neurology” 

ve “Practice Committee of Child Neurology Society” Önerileri (2002)

travma, ateş veya diğer etkenlerle ilişkili olmayan, 

yineleyen baş ağrısı olan 3

-

18 yaş çocuklarda;

nörolojik muayene normalse kraniyal görüntüleme gereksizdir



nörolojik muayene bulgusu ve/veya eşlik eden nöbet varlığında 

kraniyal görüntüleme düşünülmelidir

yakın zamanda başlayan şiddetli baş ağrısı varlığında, baş 



ağrısının karakterinde değişme olduğunda veya nörolojik işlev 

bozukluğu düşündüren bulguların varlığında kraniyal görüntüleme 

düşünülmelidir


“lomber ponksiyon”

kafaiçi enfeksiyon



“psödotümör serebri”;

şüphesi giderilemediğinde

“psödotümör serebri tanısının doğrulanabilmesi 

için açılma basıncının ölçülmesi gerekir” 


“EEG”

rolandik dikenler normal çocuklara göre daha sık 



(%9'a %1.9)

hemimigren sendromlarında EEG'de fokal 



yavaşlama görülebilir

nöbet şüphesi yoksa EEG gereksiz!

“migren tedavisi”

atak tedavisi



koruyucu tedavi

davranışsal tedavi



“migren atak tedavisi”

ilk basamak tedavi

steroid olmayan antienflamatuvarlar



ibuprofen

naproksen sodyum



parasetamol

aspirin


“sedatif ve narkotik ilaçlar uygun değil!”

“ibuprofen parasetamol etkinlik karşılaştırılması”

10 mg/kg/doz ibuprofen 

/

15 mg/kg/doz parasetamol 

/

plasebo

-

1 ve 2. saatin sonunda ibuprofen, parasetamol ve plaseboya göre daha etkili



- parasetamol 2. saatin sonunda plasebodan daha etkili

Hamalainen ML, Hoppu K, Valkeila E. Ibuprofen or acetaminophen for the acute treatment of migraine 

in children. Neurology 1997; 48: 103-107

.

7.5 mg/kg/doz ibuprofen daha etkili

Lewis DW, Kellstein D, Dahl G, et al. Children’s ibuprofen suspension for the acute treatment of 

pediatric migraine. Headache 2002; 42: 780-786.



“ibuprofen migren atak tedavisinde temel ilaç!”

“migren atak tedavisi

-

triptanlar”

ilk basamak tedavi etkisiz kaldığında triptanlar



5HT-1B/D agonistler

7 farklı triptan; çocuklarda kullanım onayları yok



sumatriptan, zolmitriptan ve rizatriptanın tablet ve 

nazal şekillerinin etkili olduğunu bildiren çok 

sayıda çalışma var



“triptanların kullanımı için iki yöntem”

aşamalı atak tedavisi





çocuklar için daha uygun!

sınıflandırılmış tedavi yaklaşımı



“migren atak tedavisinde yanlış uygulamalar”

aşırı analjezik kullanımı önemli bir sorun





rebound” baş ağrısı



kronik günlük baş ağrısının sık bir nedeni

haftada 3 dozdan fazla analjezik kullanımı 



“rebound” baş ağrısı riskinde artış 

atak tedavisine geç başlanması ya da düşük 



doz analjezik kullanımı başarısızlık nedeni 

“status migrenozus”

klasik tedavilere yanıt alınamaması



+

atağın 72 saatten uzun sürmesi



“status migrenozuslu hastaların acil servise 

yatırılması ve hızlı/yoğun tedavisi gerekir”

“acil serviste kullanılabilecek ilaçlar”

anti-dopaminerjikler



proklorperazin

metaklopramid



ketorolak

dihidroergotamin



antiepileptikler 

valproat


triptanlar



“dopamin antagonistleri”

-

İV yol kullanılmalı, oral yol etkisiz



-

İV sıvı yükleme + proklorperazin 



1. saatte %75 düzelme, %50 ağrısızlık



3. saatte %95 düzelme, %60 ağrısızlık 



Kabbouche M, Vockell ALB, LeCates SL, et al. Tolerability and effectiveness of prochlorperazine 

for intractable migraine in children. Pediatrics 2001; 107: 62.

-

proklorperazin, metaklopramid, plasebo karşılaştırması



-

en iyi yanıt proklorperazinle

Coppola M, Yealy DM, Leibold RA. Randomized, placebo controlled evaluation of prochlorperazine 

versus metoclopramide for emergency department treatment of migraine headache. Ann Emerg 

Med. 1995; 26: 541-546.

“ekstrapiramidal yan etkilere dikkat!”

“ketorolak”

-

tek başına kullanımda etkinliği %55.2



-

proklorperazinle birlikte etkinliği %93

Brousseau DC, Duffy SJ, Anderson AC, et al. Treatment of pediatric migraine headaches: 

A randomized, double blind trial of prochlorperazine versus ketorolac. Ann Emerg Med 2004; 43: 

256-262.


“ergot alkaloidleri

-

dihidroergotamin (DHE)”

DHE ve valproatın acil tedavide karşılaştırılması



1, 2 ve 4. saatlerde etkinlikler benzer

-

24. saatte DHE daha etkili (%90'a %60)

Edwards KR, Norton J, Behnke M. Comparison of intravenous valproate versus intramuscular dihydroergotamine 

and metoclopramide for acute treatment of migraine headache. Headache 2001; 41: 976-980.

düşük doz DHE uygulaması 



Larkin G. Intravenous ketorolac vs prochlorperazine for the treatment of migraine headaches. Acad Emerg Med 

1999; 6: 668-670.

yüksek doz DHE uygulaması



Kabbouche MA, Linder SL. Acute treatment of pediatric headache in the emergency department and inpatient 

settings. Pediatr Ann 2005; 34: 466-471.



“sodyum valproat”

acil tedavide kullanımla ilgili kanıt yetersiz



sodyum valproat 15-

20 mg/kg/doz İV yavaş infüzyon; 

4 saat içinde oral tedaviyle devam edilmesi

Mathew NT, Kailasam J, Meadors L, et al. Intravenous valproate sodium (Depacon) aborts migraine rapidly: a 

preliminary report. Headache 2000; 40: 720-723.

sodyum valproat 15 mg/kg/doz İV yükleme, baş ağrısı 



geçene kadar 8 saat aralarla 5 mg/kg ek dozlar 

(en fazla 10 doz)

Schwartz TH, Karpitskiy VV, Sohn RS. Intravenous valproate sodium in the treatment of daily headache. 

Headache 2002; 42: 519-522.



“migren koruyucu tedavisi”

atak sıklığının ayda en az 2

-

3 olması öneriliyor!



antiepileptikler

sodyum valproat



- levetirasetam

topiramat



- gabapentin



antidepresanlar

amitriptilin





antiserotoninerjikler

siproheptadin





antihipertansifler

beta blokerler



flunarizin, nimodipin



riboflavin, CoQ


“migrende davranışsal tedavi”



“amaçlar”

hastanın baş ağrısını kontrol edebilmesini öğretmek



baş ağrısıyla ilgili işlev kaybını ve duygudurum bozukluğunu 

azaltmak

aşırı analjezik kullanımını engellemek



tedaviye uyumu sağlamak



“yöntemler”

tedaviye uyum



yaşam tarzı değişiklikleri

psikolojik uygulamalar





“biofeedback” destekli gevşeme tedavisi



bilişsel davranışsal tedavi



“migren”

çocuklarda akut ve yineleyen baş ağrısının en önemli 



nedeni 

bulantı, kusma, karın ağrısının eşlik ettiği ve uykuyla 



bulguların gerilediği gelip geçici baş ağrısı atakları

sütçocukluğu dahil tüm yaşlarda görülebilir



prevalansı yaşla birlikte artar;



7 yaşında %1

-3



7-



15 yaşlarında %4

-11

yaşla birlikte kız erkek oranı artar;





7 yaşından önce erkeklerde daha fazla



11 yaşından sonra kızlarda daha fazla



“migren”



“tanı ölçütlerinde erişkinlere göre farklılıklar”

çocuklarda migren atakları 1



-

72 saat sürebilir

(erişkinlerde 4



-72 saat)

baş ağrısı çocuklarda genellikle iki yanlıdır, erişkinlerde 



görülen tipik tek yanlı baş ağrısı genellikle adolesan 

dönemden itibaren görülür

oksipital baş ağrısı çocuklarda nadirdir



küçük çocuklarda fotofobi ve fonofobiyi değerlendirmek 

zordur, davranışlarda değişiklik şeklinde bulgu verebilir


“migren”



“klinik bulgularda erişkinlere göre farklılıklar”



küçük çocuklarda solukluk dönemleri, aktivitede 



azalma ve kusma sık

baş ağrısı erişkinlerde sabah erken saatlerde 



başlamasına karşın, çocuklarda genellikle 

öğleden sonra başlar

ağrının yerleşimi çocuk ve erişkinlerde farklı





“migren baş ağrısının yerleşim özellikleri”

çocuklarda en sık frontal bölge (%60.9), erişkinlerde oküler 



(%53.1) ve temporal bölgede (%38.6)

çocuklarda verteks yerleşimi çok nadir



holokraniyal baş ağrısı çocukların üçte birinden fazlasında 

görülmesine karşın erişkinlerde nadir

serviko-



oksipital başlangıçlı baş ağrıları çocuklarda 

(%11.5) erişkinlere göre (%26.4) daha az 

tek yanlı oküler, frontal veya temporal baş ağrısının 



hemikraniyal baş ağrısına dönüşümü çocuklarda 

erişkinlere göre daha nadir (%19.5'e %33)

tek yanlı başlayan baş ağrıları çocuklarda sıklıkla iki yanlı 



veya holokraniyal dönüşüm gösterirken, erişkinlerde bu 

dönüşüm çok azdır (%48.5'e %19.6)



“2004 Uluslararası Baş Ağrısı Sınıflaması”

MİGREN

Aurasız migren

Auralı migren

Migren başağrısıyla birlikte tipik aura

Non-

migren başağrısıyla birlikte tipik aura



Başağrısı olmaksızın tipik aura

Familyal hemiplejik migren

Sporadik hemiplejik migren

Baziler migren



Çocukluk çağının migren öncüsü kabul edilen periyodik sendromları

Siklik kusma

Abdominal migren

Benign paroksizmal vertigo



Retinal migren

Migren Komplikasyonları (kronik migren, migren statusu, migrenöz infarkt, vb)

Olası migren

AURASIZ MİGREN TANI ÖLÇÜTLERİ

A. En az 5 atak

B. Tedavi edilmediğinde ya da yetersiz tedavi edildiğinde 1

-

72 saat süren          



baş ağrısı atakları

C. Baş ağrısı aşağıdaki özelliklerden en az ikisini taşımalı

-

Tek taraflı yerleşim



-

Zonklayıcı karakter

-

Orta veya ağır şiddetli



-

Rutin fiziksel egzersizle tetiklenme veya fizik egzersizden (yürüme,   

merdiven çıkma, vb) kaçınma 

D. Baş ağrısı sırasında aşağıdakilerden en az biri olmalıdır

-

Bulantı, kusma veya her ikisi



-Fotofobi ve fonofobi

E. Baş ağrısının başka bir hastalıkla açıklanamıyor olması



AURALI MİGREN (KLASİK MİGREN)

A. En az 2 atak

B. Tipik aura kriterlerini dolduran migren aurası, hemiplejik            

aura veya baziler tip aura

C. Baş ağrısının başka bir hastalıkla açıklanamıyor olması


TİPİK AURA

1. Tam olarak geri dönüşümlü vizüel, sensöryel veya konuşma  

semptomları (tek tek veya birarada olabilirler); motor güçsüzlük  

beklenmez

2. Pozitif (noktalar, çizgiler, uçuşan ışıklar, vb.) ya da negatif (vizyon  

kaybı, vb.) vizüel özellikleri  kapsayan homonim veya iki yanlı görsel 

semptomlar; pozitif (görme kaybı, batma, karıncalanma, vb) ve negatif      

(uyuşma, hissizlik, vb.) duysal özellikleri kapsayan tek taraflı duysal 

semptomlar

3. Aşağıdakilerden en az birinin varlığı

a) En az 1 semptom 5 dakikadan uzun bir sürede aşamalı olarak          

ortaya çıkar ya da farklı semptomlar sırayla ortaya çıkar

b) Her semptom en az 5 dakika sürer ve en geç 60 dakika içinde 

kaybolur 

4. Aurasız migren tanı ölçütlerini karşılayan baş ağrısı aura döneminde          

veya aura kaybolduktan sonraki 60 dakika içinde başlar





“Prensky ölçütleri”

baş ağrısına eşlik eden karın ağrısı, bulantı veya kusma



tek yanlı baş ağrısı

zonklayıcı, “pulsatil” baş ağrısı



istirahat sonrası baş ağrısında hafifleme

görsel, duysal ya da motor aura



aile üyelerinden en az birinde migren öyküsü



“çocukluk çağı migreni tanısı için en az 3 ölçütün varlığı” 


“gerilim tipi baş ağrısı”

“ayırtedici özellikler”

-

iki yanlı (bant şeklinde), bası



-

sıkışma hissi 

-

zonklayıcı değildir



-

süresi 30 dakikadan birkaç güne değişebilir

-

bazen fotofobi ve fonofobi eşlik edebilir



-

karın ağrısı, bulantı, kusmanın eşlik etmesi beklenmez

- rutin fizik aktiviteyle tetiklenmez

-

günlük aktiviteler ve okul devamlılığı genellikle etkilenmez



-

değişen oranlarda bildirilmektedir (%0.9

-26)  

-

çoğu kez 5 yaşından sonra ortaya çıkar



-

10 yaşından sonra özellikle kız çocuklarında daha sıklaşır  



“gerilim tipi baş ağrısı”

IHS 2004 baş ağrısı sınıflandırmasında gerilim tipi baş 

ağrıları 3 alt gruba ayrılmıştır:

-

ayda bir kezden daha nadir epizodik gerilim tipi baş ağrıları



-ayda 1-

14 gün görülen sık epizodik gerilim tipi baş ağrısı

-

ayda 15 gün veya daha fazla görülen kronik gerilim tipi baş 



ağrısı

“gerilim tipi baş ağrısı”

“klinik özellikler”

- fizik muayene genellikle normaldir

-

oksipital / paraservikal bölgede hassasiyet saptanabilir



“psikolojik destek”

-

olgunun ve ailenin psikolojik değerlendirmesi önemlidir



-

yaşamı tehdit eden bir sorun olmadığı konusunda hasta    

ve ailesi bilgilendirilmelidir

-

stres faktörleri saptanmalı, mümkünse en aza 



indirilmeye çalışılmalıdır. 

“gerilim tipi baş ağrısı”

“tedavi”

-

nadir epizodik gerilim tipi baş ağrısı 

- steroid olmayan antienflamatuvarlar, parasetamol gibi basit     

analjezikler tercih edilmelidir 

- aspirin Reye sendromu riski; ergotamin, butalbital, kodein ve             

kafein içeren kombine ürünler bağımlılık riski nedeniyle  

önerilmemektedir 

-

sık epizodik veya kronik gerilim tipi baş ağrısı 

-

epizodik ataklar öncelikle basit analjeziklerle tedavi edilmeye        



çalışılır, yanıt alınmazsa trisiklik antidepresanlar yararlı olabilir

-

selektif serotonin geri alım inhibitörlerinin etkinliği kesin değildir



-

antidepresan tedavi davranışsal tedaviyle desteklendiğinde       

etkinliğinde belirgin artış bildirilmiştir. 


“kronik günlük baş ağrısı”

organik bir patoloji olmaksızın, en az 3 aylık bir süreçte, ayda 15 

günden fazla süren baş ağrısı ataklarıyla tanımlanır

IHS 2004 baş ağrısı sınıflaması

- kronik migren

-

kronik gerilim tipi baş ağrısı

-

yeni günlük persistan baş ağrısı 

-

“hemikraniya kontinua” 

Tayvan'da 7900 okul çocuğunda yapılan çalışma

-

kronik günlük baş ağrısı sıklığı %1.5 



“kronik günlük baş ağrısı”

risk faktörleri;

-

majör depresyon

-

aşırı analjezik kullanımı 

“analjeziklerin kesilmesi baş ağrısı ataklarında 

belirgin azalma yapmaktadır”


“küme baş ağrısı”

“tipik özellikler”

-

10 yaşından önce çok nadir



-

her zaman tek taraflı

-

en sık frontal



-

periorbital yerleşimli

-

ağrı atakları çok şiddetli ve 15 dakika



-

3 saat süreli

-

ataklar günde 8 veya günaşırı 1 atak sıklığında gelebilir 



“eşlik eden bulgular”

- lakrimasyon

- rinore

- oftalmik hiperemi  

- nazal konjesyon

-

yüzde terleme



-

göz kapağında ödem

- Horner sendromu 


“küme baş ağrısı”

epizodik tip

7 gün


-

1 yıl süren ağrı atakları dönemini takiben, tedavisiz en az 

1 ay süren ağrısızlık dönemleri 

kronik tip 

1 yıldan uzun süreli ağrı atakları dönemine remisyon eşlik etmez 

veya remisyon süresi tedavisiz 1 aydan kısa sürelidir. 

atakların sonlandırılmasında;

- oksijen, metiserjid, verapamil, zolmitriptan ve DHE etkili olabilir

- parasetamol, ibuprofen, parasetamol/kodein kombinasyonu gibi 

klasik analjezikler etkisiz



koruyucu tedavide;

-

propranolol veya pizotifenin yararsız 



Yüklə 123,94 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin