Adil niFTİ OĞlu məMMƏdov tibb elmləri namizədi

Xəstəxanaya qəbul 

 

Naxçıvan MSSR-də kənd əhalisinin xəstəxanaya qəbulu 

məsələsi yuxarıda qeyd edildiyi kimi, doqquz kənd sahə və bir 

kənd rayon xəstəxanalarında öyrənilmişdir. 

Xəstəxanada aparılan xəstəlik tarixindən, yeni 

doğulmuşun inkişaf tarixindən, uşağın inkişaf tarixindən və 

başqa sənədlərdən məlumatlar xüsusi hazırlanmış statistik 

kartaya köçürmə yolu ilə  əldə edilmişdir. Bu materialların 

nəticəsində aydın oldu ki, 1962-ci ildə bu xəstəxanalara 1640 

nəfər kənd  əhalisi qəbul olunmuşdur ki, bu da ilkin 

müraciətlərin sayının 17,8%-nə  və bütün əhalinin sayının 

14,0%-nə  bərabər olmuşdur.  Əhalinin 1000 nəfərinə 140,1 

xəstəxanaya qəbul düşür. Əhalinin siniflər və  nozoloji forma 

üzrə    xəstəxanaya yerləşdirilməsi aşağıdakı 36-cı  cədvəldə 

göstərilib. 

 

---

 

 

 

151

36-cı cədvəl 

 

Naxçıvan MSSR-də 1962-ci ildə kənd əhalisinin 

kənd  xəstəxanalarına yerləşdirilməsi 

 

Xəstəxanaya yerləş-

dirilənlərin sayı 

Xəstəliyin adı 1000 

nə-

fər əhali-

yə xəstə-

lərin sayı 

100 nəfər 

xəstə-

lənənlərə 

1000 nəfər 

əhaliyə 

Xəstənin 

çarpayıda 

qalma 

müddəti 

1  2 3 4 5 

Cəmi 787,9 

17,8 

140,1 

8,8 

Infeksion xəstəliklər

152,8 15,6  21,1 8,3 

O cümlədən: 

angina

69,4 17,7 12,3 7,6 

Viruslu qripp 

26,1 

18,4 

4,8 

6,4 

Parazit xəstəliklər 

33,7 58,7 19,8 4,9 

O cümlədən:  

askaridoz 

24,8 68,9 17,1 4,8 

Travmalar 63,7 

8,6 

5,4 

9,1 

Burun, qulaq və 

boğaz 

125,2 13,1  16,4 7,2 

O cümlədən:  

tonzillitlər 

12,5 24,4  3,1 7,0 

Yuxarı tənəffüs 

yollarının iltihabı 

78,3 14,1 11,0 7,1 

Tənəffüs yollarının 

xəstəlikləri 

80,6 32,1 25,9 10,3 

O cümlədən:  

bronxitlər 

35,5 24,3  8,6 10,5 

Ağ ciyərlərin krupoz

iltihabı 

3,1 69,4 2,1 13,3 

Ocaqlı pnevmoniya 

36,5  

38,6 

14,1 

9,6 

Qan dövranı 

orqanlarının 

xəstəlikləri 

27,3 15,5  4,0 13,1 

Həzm 

orqanlarının 

xəstəlikləri (diş və 

ağız boşluğunun 

xəstəliklərindən 

başqa) 

125,8 21,6  27,2 9,9 

O cümlədən: 

qastritlər 

33,2 14,4  4,8 8,5 

 

 

 

152

dispepsiyalar 20,4 33,5  6,8 7,7 

Enteritlər və 

kolitlər 

43,5 18,1  7,8 8,6 

Xroniki hepatit və 

qara ciyərin 

sirrozu 

10,7 28,8  3,1 14,5 

Dəri xəstəlikləri 46,5 

7,9 

3,7 

9,7 

O cümlədən:  

piodermiya 

32,1 7,9  2,5 8,9 

Sairə xəstəliklər 124,0  10,9 

13,6  10,7 

 

Cədvəldən göründüyü kimi müraciətlərin sayına görə 

xəstəxanaya yüksək faiz qəbul əsasən ağ ciyərin krupoz iltihabı 

(69,4%), askaridoz (68,9%), ocaqlı pnevmaniya (38,6%), 

dispepsiyalar (33,5%), xroniki hepatit və qara ciyərin sirrozu 

(28,8%), tonzillitlər (24,4%), bronxitlər (24,3%), viruslu 

qoripp (18,4%), enteritlər və kolitlər (18,1%), anginalar 

(17,7%), qastritlər (14,4%) və yuxarı  tənəffüs yollarının 

iltihabı (14,1%) xəstəliklərin hesabına olmuşdur. 

Siniflər üzrə  xəstəxanaya  ən çox qəbul etmək 

koeffisienti (100 xəstələnmişlərə) parazitar xəstəliklər (58,7%), 

tənəffüs yolları xəstəlikləri (32,1%) həzm orqanları xəstəlikləri 

(21,6%), infeksion xəstəliklər (15,6%), qan dövranı 

orqanlarının xəstəlikləri (15,5%), burun, qulaq və boğaz 

xəstəlikləri (13,1%), sairə  xəstəliklər (10,9%), travmalarla 

(8,6%) və dəri xəstəlikləri (7,9%) üzrə olmuşdur. 

Xəstələrin xəstəxanaya qəbulu ən çox həzm orqanlarının 

xəstəliklərinin  (1000 nəfərə 27,2) hesabına olmuşdur. 

Onlardan 7,8 hadisə enteritlər və kolitlərə, 6,8 – dispepsiyalara, 

4,8 – qastritlərə  və 3,1 xroniki hepatitlərə  və qara ciyər 

sirrozuna düşür; 

Ikinci yerdə  tənəffüz orqanlarının xəstəlikləri durur 

(1000 nəfərə 25,9), onlardan ocaqlı pnevmaniya 14,1 hadisə, 

bronxitlər – 8,6, ağ ciyərlərin krupoz iltihabı – 2,1 hadisə; 

 Üçüncü yerdə infeksion xəstəliklər durur (1000 nəfərə – 

21,1), o cümlədən angina xəstəliyinə görə  xəstəxanaya qəbul 

olunanlar 12,3 və viruslu qripplə 4,8 hadisə; 

Dördüncü yerdə parazitar xəstəliklər durur (1000 nəfərə 

19,8) onlar arasında askaridozlar 17,1 hadisə; 

---

 

 

 

153

Beşinci yeri burun, qulaq və boğaz xəstəliyi tutur (1000 

nəfərə 16,4), onlardan əsas yeri yuxarı  tənəffüs yollarının 

iltihabı (11,0) və tonzillitlər (3,1%) tutur; 

Altıncı yerdə sairə xəstəliklər durur (1000 nəfərə 13,6). 

Axırıncı üç yeri travmalar (5,4) və qan dövranı orqanlarının 

xəstəlikləri (4,0) və  dəri xəstəlikləri (3,7), o cümlədən 

piodermiya (2,5) tutur. 

Stasionar müalicənin  orta müddəti, bütün xəstəliklər 

üzrə 8,8 gün olmuşdur. 

Xəstənin çarpayıda  ən çox qalma müddəti qan dövranı 

orqanlarının xəstəliklərin də qeyd olunmuşdur (13,1 gün). 

Xəstənin çarpayıda qalma müddəti tənəffüs orqanlarının 

xəstəliyində 10,3 gün olmuşdur, o cümlədən ağ ciyərlərin 

krupoz iltihabında – 13,3 gün, bronxitlərdə 10,5 gün, ocaqlı 

pnevmaniyada – 9,6 gün. Həzm orqanlarının xəstəliklərində – 

9,9 gün, o cümlədən xroniki hepatitdə  və qara ciyərin 

sirrozunda – 14,5 gün, enteritlər və  kolitlərdə – 8,6 gün, 

qastritlərdə – 8,5 gün, dispersiyalarda – 7,7 gün, travmalarda – 

9,1 gün; infeksion xəstəliklərdə – 8,3 gün, o cümlədən 

anginalarda – 7,6; gün viruslu qrippdə – 6,4 gün; burun, qulaq 

və boğaz xəstəliklərində – 7,2 gün, o cümlədən yuxarı tənəffüs 

yollarının xəstəliklərində – 7,1 gün, tonzillitlərdə – 7,0 gün; 

parazitar xəstəliklərdə – 4,9 gün, onlardan askaridozda – 4,8 

gün. 

Onu da qeyd etmək məqsədə uyğundur ki, Naxçıvan 

MSSR-də  kənd  əhalisinin xəstəliyinə aid tədqiqat nəticəsində 

əldə edilən materiallar bir sıra alimlərin (P.I.Kalyu, 

Y.A.Loqinova, B.M.Matsko, O.N.Stelmax, E.R.Ağayev, 

A.M.Laskov) kənd  əhalisinin xəstəlikləri haqqında  əldə 

etdikləri məlumatlara çox yaxındır. 

 

 

 

154