Adsız sunu
Yüklə 229,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Azərbaycan Texniki Univeristeti FƏNN:AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ UŞGÜZAR VƏ AKADEMİK KOMMUNİKASİYA TƏLƏBƏ: ZEYNALOV CEYHUN FAKÜLTƏ: İQTİSADİYYAT VƏ İDARƏETMƏ İXTİSAS: İQTİSADİYYAT MÜƏLLİM:İSAYEVA NƏRMİN İşgüzar ünsiyyət, Cəmiyyətdə insanlar arasında ən geniş yayılmış ünsiyyət növü işgüz ünsiyyətdir. Bu ünsiyyət olmadan iqtisadi, hüquqi, diplomatik, ticarət, inziba pes münasibətlər sahəsində heç nəyə nail olmaq mümkün deyil. İşgüzar danışıqları uğur aparmaq, iş sənədini düzgün tərtib etmək bacarığı indi hər bir insanın mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdir. Bütün səviyyələrdə menecer, müəllim tələbə, həkim, mühəndis, işçi, hər bir vətəndaş işgüzar danışıqları yüksək tələbl səviyyəsində bilməlidir. Peşəkar fəaliyyətin demək olar ki, hər hansı bir növündə yüksə uğura nail olmaq üçün işgüzar ünsiyyət qaydaları və prinsipləri ilə bağlı müəyyə məlumatlar, biliklər, fikirlər mütləq əldə olunmalıdır. İşgüzar ünsiyyətin məqsədi qarşıya müəyyən məqsədlərin və konkret vəzifələri qoyulmasıdır. Qarşılıqlı əlaqə kimi ünsiyyət insanların bir-biri ilə əlaqə qurmasını, birg= fəaliyyətini, əməkdaşlıq etmək üçün müəyyən məlumat mübadiləsi yaratmasını nəzərd= tutur. İşgüzar ünsiyyətdə ünsiyyət predmeti ortaq fəaliyyətdir (ümumi iş) və rabit tərəfdaşı həmişə digəri üçün əhəmiyyətli bir şəxs kimi çıxış edir. Məhsuldar əməkdaşlıq məqsəd və mövqelərin yaxınlaşması, tərəfdaşlığın yaxşılaşdırılması işgüzar ünsiyyətin asas vəzifələridir. Göründüyü kimi, hər iki termin bir nəticə əldə etməyə yönəlmiş müəyyən məqsədi olan ortaq bir fəaliyyət deməkdir. İşgüzar ünsiyyət və işgüzar rabitə qarşıya müəyyən məqsədlər qoymağı və müəyyən problemlərin həllini nəzərdə tutur. Bununla da onlar sözün geniş mənasında adi ünsiyyətdən fərqlənirlər. İşgüzar ünsiyyətin eyni dərəcədə vacib bir hissəsi ortaq fəaliyyət və ya təcrübə, məlumat mübadiləsidir. İşgüzar ünsiyyətin məcburi elementləri. Birgə fəaliyyətdə bir sıra məcburi elementləri ayırd etmək olar: > iştirakçıların qarşılıqlı əlaqəsi; > fərdi hərəkətlərin yerinə yetirilməsi üçün vahid məkanın və vaxtın olması; > vahid fəaliyyət prosesinin ayrı-ayrı funksiyalara bölünməsi və onların iştirakçılar arasında bölüşdürülməsi; > fərdi hərəkətlərin əlaqələndirilməsi, onları idarə etmək ehtiyacı. İşgüzar ünsiyyətin qarşılıqlı təsirli olması. İşgüzar ünsiyyətin qarşılıqlı təsirli olması üçün bir sıra aşağıdakı komponentlərdən ibarət olmalıdır: > əlaqə qurmaq (tanışlıq) - başqa bir insanı tanımağı, özünü başqa bir insanla tanış etməyi; > ünsiyyət vəziyyətində istiqamətləndirmə, baş verənləri anlamaq, fasilə vermək; > maraq doğuran bir problemin müzakirəsi; problemin həlli; > əlaqənin tamamlanması. İşgüzar ünsiyyət xidmət sahəsindəki insanlar arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsinin mürəkkəb, çoxşaxəli bir prosesidir. Onun iştirakçıları rəsmi statuslarda hərəkət edir va məqsədlərə, konkret vəzifələrə nail olmağa yönəldilir. Bu prosesin özünəməxsus bir xüsusiyyəti olan müntəzəmlik aşağıdakı komponentlər tərəfindən müəyyən edilən məhdudiyyətlərə tabe olmaqdır: ✓ işgüzar ünsiyyət növü; ✓ işgüzar ünsiyyət forması; ✓rəsmiyyət dərəcəsi; ✓ ünsiyyətin konkret məqsəd və vəzifələri; ✓ milli və mədəni ənənələr; ✓ davranışın sosial normaları. İşgüzar ünsiyyətin ümumi bir xüsusiyyəti ondadır ki, iqtisadi maraqların toqquşmas qarşılıqlı əlaqəsi və sosial tənzimlənməsi qanun çərçivəsində həyata keçirilir. Çox vax insanlar müəyyən bir sahədə qarşılıqlı münasibətləri qanuni şəkildə rəsmiləşdirmək üçü işgüzar münasibətlərə girirlər. Münasibətlərin qarşılıqlı əlaqəsinin və hüquqi qeydini ideal nəticəsi qarşılıqlı hörmət və etimada söykənən tərəfdaşlıqdır. İşgüzar ünsiyyət əsasən formalaşdırılmış vəziyyətdədir. Təşkilatdakı hər bir işçiy rəsmi hüquq və vəzifələrin sabit bir davranış standartı verilir. İş qarşılıqlılığının ümum qaydası iş rolları, hüquqlar və funksional məsuliyyətlər nəzərə alınmaqla qarşılıq fəaliyyət prinsiplərinə riayət edilməsidir. Eyni zamanda tabeçiliyə və iş etiketinə riay etmək lazımdır. Rəsmi təmasda olduğu bir vəziyyətdə məlum "yazılı" və "yazılmamış davranış normaları mövcuddur. Xidmətdə qəbul edilən qayda va forma iş etikas adlanır. Onun əsas funksiyası insanlar arasında qarşılıqlı anlaşmanı təşviq eda Iş etiketinin ikinci funksiyası rahatlıq funksiyasıdır Müasir daxili xidmət etiketi beynəlxalq xüsusiyyətlərə malikdir. Onun əsası 1720-ci ilda xarici ideyaların götürüldüyü "Ümumi Qaydalar" əsasında qoyulmuşdur. işçilər arasında tabeçilik, asılılıq əlaqələrinin qurulduğu xüsusi bir mühitdə aparılır. Nəticədə problem iyerarxik piramida səviyyələrində tam və dəqiq məlumatın ötürülməsində yaranır. Bəzi məlumatlara görə, üst rəhbərlikdən gələn məlumatların yalnız 20-25%-i birbaşa icraçılara çatır və onlar tərəfindən düzgün başa düşülür. Bu, bir tərəfdən məlumatların təhrif edilməsi, digər tərəfdən rəhbərlərin işçilərə bütövlükdə müəssisədəki vəziyyət barədə ətraflı məlumat vermək istəməməsi ilə əlaqədardır. İşgüzar ünsiyyətin bu xüsusiyyətlərini nəzərə almaq üçün yazılı təlimatları, qərarları, əmrləri işgüzar qarşılıqlı fəaliyyətin effektivliyini artırmağın ən vacib yolu kimi tanımaq lazımdır. Effektiv işgüzar ünsiyyət. Effektiv işgüzar ünsiyyət üçün əsas şərt motivasiyadır. İşgüzar ünsiyyətdə bir şəxs hər hansı bir təşkilatın nümayəndəsi kimi çıxış edir. Fəaliyyət prosesində şəxsi ehtiyaclar təmin edilmirsə və ya insanın öz düşüncə və davranış tərzi qrupla üst-üstə düşmürsə, onda qarşıdurma yarana bilir (daxili, şəxsiyyətarası) və işə marağın azalması baş verir. İşgüzar ünsiyyətdə tətbiq olunan effektivliklə əlaqədar olaraq, işgüzar ünsiyyətin bütün iştirakçılarının həm son nəticəyə çatmasında, həm də şəxsi niyyətlərinin həyata keçirilməsində qarşılıqlı asılılıq diqqət mərkəzində olmalıdır. Birgə fəaliyyət zamanı fərdi idrak proseslərinin dinamikasının tənzimlənməsinin xüsusi mexanizmləri, problemlərin həlli üçün birgə strategiyalar, qrup üçün ümumi fəaliyyət tərzi formalaşa bilir. Bu zaman fərdi keyfiyyətlər mübadiləsi aparılır, məqsəd va hərəkətləri hədəflərlə əlaqələndirmək bacarığı, istəyi inkişaf etdirilir və digər insanların hərəkətləri nəzarətə götürülür. Bütün bunlar informasiya məkanının genişlənməsinə öz töhfəsini verir, problemin həll olunmasını və necə həll olunmasını görməyə imkan verir. Bu qarşılıqlı əlaqənin nəticəsi iştirakçılar arasında bir növ fikirlərin birləşməsidir. Uyğunluq ortaq fəaliyyət iştirakçıları arasında iş birliyidir. Buna görə effektiv işgüzar ünsiyyətin başqa bir prinsipi birgə fəaliyyət zamanı komanda üzvlərinin uyğunluğu və harmoniyasıdır. Effektiv işgüzar ünsiyyətin əhəmiyyətli bir hissəsi rəsmi ünsiyyətdir. Yəni iş saatları ərzində təşkilat daxilində həyata keçirilən insanların qarşılıqlı əlaqəsidir. Bu növ işgüzar qarşılıqlı əlaqə korporativ ünsiyyət adlanır və özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Beləliklə, məsələn, işgüzar korporativ ünsiyyətdə bir tərəfdaşla əlaqəni dayandırmaq mümkün deyil (ən azı hər iki tərəf üçün itkisiz). Buna görə də bəyənmələrindən və bəyənməmələrindən (xarici görkəmi, boy-buxunu, geyimi və s.) asılı olmayaraq ünsiyyət iştirakçılarının təmasları tələb olunur. Diqqətiniz üçün teşekkürler (\_/) ( ° °) (7🥕7 Yüklə 229,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|