Ağciyər vərəminin kimyaterapiyası

Ağciyər vərəminin kimyaterapiyası

• Ağciyər vərəminin kimyaterapiyası

• Kliniki protokol

• Kliniki protokolların hazırlanması

• üzrə işçi qrup

• Azərbaycan, 2012

Kombinə olunmuş terapiya- müxtəlif təsir mexanizminə malik bir neçə preparatın eyni zamanda təyini

• Kombinə olunmuş terapiya- müxtəlif təsir mexanizminə malik bir neçə preparatın eyni zamanda təyini

• Fasiləsiz terapiya-qanda və toxumalarda preparatların konsentrasiyasının daimi təminatı

• Uzun müddətli kimyaterapiya- minimal sayda residivli dayanıqlı sağalmanın təminatı

Vərəm xəstələrində kimyaterapiyanın məqsədi xəstənin dayanıqlı sağalmasıdır.

• Vərəm xəstələrində kimyaterapiyanın məqsədi xəstənin dayanıqlı sağalmasıdır.

• Bunun üçün TDM eradikasiyasına və ya daha çox rast gələn vərəm infeksiyasının davamlı latent vəziyyətə keçməsinə nail olmaq lazımdır.

• Belə ki, aktiv vərəm prosesi kliniki, rentgenoloji və bakterioloji əlamətlərin kompleks təzahürü kimi xarakterizə olunur, bu əlamətlərin azalması və tam itməsi sağalmanın indikatoru sayıla bilər.

• Sağalma vəziyyətinin əsas korelyasiyası bakteriya ifrazının kəsilməsidir.

Vərəmin müalicəsində əsas şərtlərdən biri bütün xəstələrdə müasir üsulla dərmana həssaslığın təyinidir.

• Vərəmin müalicəsində əsas şərtlərdən biri bütün xəstələrdə müasir üsulla dərmana həssaslığın təyinidir.

• A. Molekulyar metodların tətbiqi ilə dərmana həssaslığın təyini

• Bu metodla nəticələr 1-2 gün ərzində hazır olur.Belə halda müalicə rejimi dərmana həssaslığa uyğun təyin olunur və əlavə yaranacaq davamlılığın (qazanılmış dərmana davamlılıq) səviyyəsi minimuma endirilir.

• B. TDM ənənəvi ,fenotipik üsulla dərmana həssaslığının təyini: bərk (Levenşteyn –Yensen) və duru (Bactec 460,Bactec MGİT 960 ) qidalı mühitlərin tətbiqi ilə

• Belə halda müalicə ya ÜST standart rejimi (I və II kateqoriya) və ya empirik üsulla 2ci sıra dərmanların kimyateripiya sxeminə qoşulması vasitəsilə aparılır. TDM həssaslıq nəticələri alındıqdan sonra (bərk mühitdə 1,5 ay; duru mühitdə 2-4 həftə) müalicə rejimində korreksiya aparılır.

• Dərmana həssaslığın tez müddətdə təyini vərəm aşkarlandığı zaman kimyaterapiyanı standart rejimdə aparmağa şərait yaradır.

• Bu halda 5 preparatın DHT bilmək zəruridir: H,R,E,Ami,Ofx

• Mono və Polirezistent tip dərmana davamlılığın (H,HS,HE,HSE,R,RS,RE,RSE) müalicəsi zamanı intensiv fazanın müddəti 3 ay və əgər bəlğəmin konversiyası baş vermirsə, zəifləmiş kliniki və rentgenoloji dinamika müşahidə olunursa 6aya kimi uzadıla bilər. Ümumi kimyaterapiya kursu 12 aydır.

• MDR/XDR vərəmin müalicəsində intensiv fazanın müddəti minimum 6 ay və bəlğəmin konversiyasından sonra 4 aydır. MDR/XDR vərəmdə ümumi kimyaterapiya kursu məhdud proses zamanı- 18 ay, yayılmış prosesdə-24 aydır.

Tövsiyyə olunan alqoritm

• Tövsiyyə olunan alqoritm

• 1-ci etap:müalicənin başlanğıcı

• Standart rejim (kateqoriya I və ya II ÜST) uyğun olaraq

• a.Xəstənin tipi

• b.Vərəm prosesinin yayılma dərəcəsi

2-ci etap: DHT nəticələrindən sonra

• 2-ci etap: DHT nəticələrindən sonra

• A. Duru qidalı mühitdə DHT nəticəsinə uyğun kimyaterapiya 2-4 həftədən sonra dəyişdirilir. Bərk qidalı mühitdə isə 3-4 aydan sonra rejimdə dəyişiklik olunur.

1)TDM həssaslığı saxlanılıbsa I və II müalicə rejimi

• 1)TDM həssaslığı saxlanılıbsa I və II müalicə rejimi

• 2)TDM mono-polirezistent formalarında

• -bəlğəmin mikroskopiyası aparılır

• -bəlğəmin mikroskopiya cavabı mənfidirsə Ib və IIb müalicə rejimi

• -bəlğəmin miroskopiyası müsbətdirsə DHT molekulyar metodla təyin edilir

• -molekulyar üsulla təyin olunmuş mono-polirezistent TDM müalicə rejimi Ib və ya II b

• -molekulyar metodla MDR/XDR vərəm təyin olubsa müalicə rejimi Iva və ya IVb

1)İlkin xəstələrin müalicə müddəti məhdud formalarda dərmana həssaslıq saxlanıldığı halda ÜST nın I kateqoriyasına uyğun 6 aydır

• 1)İlkin xəstələrin müalicə müddəti məhdud formalarda dərmana həssaslıq saxlanıldığı halda ÜST nın I kateqoriyasına uyğun 6 aydır

• 2)İlkin xəstələrin müalicə müddəti yayılmış formalarda,eləcə də əvvəl müalicə almış müxtəlif lokalizasiyalı formalarda dərmana həssaslıq saxlanıldığı halda ÜST nın II kateqoriyasına uyğun 8 aydır

• 3)Müxtəlif tipli (ilkin və ya əvvəl müalicə almış) və ağ ciyərdə müxtəlif lokalizasiyalı, TDM monorezistent və polirezistent formaları olan xəstələrin müalicə müddəti intensiv fazanın davametmə dövründən asılı olaraq 12 aydır

• 4)MDR/XDR vərəmdə prosesin lokalizasiyasından asılı olaraq: məhdud formada-18 ay, yayılmış formada 24 aydır