Aksiyadorlarning huquqlari oddiy va imtiyozli aksiyalar

Oddiy aksiyalar bilan, agar kompaniya bankrot
bo'lsa, oddiy aksiyadorlar kreditorlar, obligatsiyalar
va imtiyozli aksiyadorlar tegishli ulushlarini
olmaguncha pullarini olmaydilar. Bu oddiy
aksiyalarni qarz yoki imtiyozli aksiyalarga
qaraganda xavfliroq qiladi. Oddiy aksiyalarning
ijobiy tomoni shundaki, ular odatda uzoq
muddatda obligatsiyalar va imtiyozli aksiyalardan
ustun turadi. Ko'pgina kompaniyalar har uch
turdagi qimmatli qog'ozlarni chiqaradilar. Masalan, 
Wells Fargo & Company ikkilamchi bozorda bir
nechta obligatsiyalarga ega.
KORPORATIV 
BANKROTLIK

---

▪
Kompaniya aktsiyalarni chiqarishi uchun u 
birlamchi ommaviy taklif (IPO) bilan boshlanishi
kerak. IPO - bu qo'shimcha kapital qidirayotgan
kompaniya uchun kengayishning ajoyib usuli. IPO 
jarayonini boshlash uchun kompaniya anderrayting
investitsiya banki firmasi bilan ishlashi kerak, bu esa
aksiyaning turini va narxini aniqlashga yordam
beradi. IPO bosqichi tugagandan so'ng, keng
jamoatchilikka ikkilamchi bozorda yangi aksiyalarni
sotib olishga ruxsat beriladi. 
IPOlar

---

IPO jarayonini tasvirlash uchun misol
▪
Xurshidning shahar markazida biznesi bor. U eski klassik kitoblarni sotadi. Uning
mijozlari juda katta va u bu sohada ko'plab odamlarga xizmat qiladi. Do'stlari Xurshidga
katta yurish qilishi kerakligini maslahat berishadi. U o'zining eski klassik kitoblari
do'konlarini turli shaharlarda ochishi kerak, shunda u ko'proq auditoriyani qamrab
oladi. Bu g'oya Xurshid uchun ajoyib ko'rinadi. Ammo uning turli shaharlarda do‘kon
ochishga puli yetmaydi. Shuning uchun u investitsiya bankiga borib, yordam so'raydi. 
Investitsion bank Xurshidga IPOga chiqishni taklif qiladi. Xurshidning aytishicha, bu
ajoyib g'oya. Shuning uchun u bankdan yordam so'raydi. Investitsion bank Xurshidning
kitob do'koniga keladi va uning biznesini baholaydi. Ular kitob do‘konining qiymati 500 
000 dollardan oshganini aniqladilar. Shuning uchun ular Xurshidga har bir aksiyaga 10 
dollardan 50 000 ta aksiya olishni maslahat berishadi. Xurshid o'z aksiyalarining 50 
foizini o'zida saqlab qolishga va qolgan 50 foizini sotishga qaror qildi. U har biri 10 
dollardan 25 000 ta aktsiyani sotadi va 250 000 dollar atrofida to'playdi. Endi u bu
pulni 3 ta yangi shaharda yangi do‘konlar ochishga sarflashga qaror qildi.
▪
IPO jarayoni shunday ishlaydi. Va bu uzoq muddatli kredit olishni istamaydigan
kompaniyalar uchun eng yaxshisidir.

---