1. Galogenlash reaksiyasi. Galogenlar yorug’lik nuri ta’sirida alkanlar bilan reaksiyaga kirishadi. Metanga xlor ta’sir ettirilganda metanning vodorod atomlari birin-ketin xlor atomlariga almashinadi va vodorod xlorid ajralib chiqadi:
1. Galogenlash reaksiyasi. Galogenlar yorug’lik nuri ta’sirida alkanlar bilan reaksiyaga kirishadi. Metanga xlor ta’sir ettirilganda metanning vodorod atomlari birin-ketin xlor atomlariga almashinadi va vodorod xlorid ajralib chiqadi:
Metanning yorug’lik nuri ta’sirida xlorlanishi, erkin radikallar mexanizmida boradi va zanjir reaksiya deyiladi. Agar metan issiqlik ta’sirida xlorlansa, ya’ni qizdirilsa reaksiya portlash bilan borib, vodorod xlorid va ko’mir hosil bo’ladi:
Metanning yorug’lik nuri ta’sirida xlorlanishi, erkin radikallar mexanizmida boradi va zanjir reaksiya deyiladi. Agar metan issiqlik ta’sirida xlorlansa, ya’ni qizdirilsa reaksiya portlash bilan borib, vodorod xlorid va ko’mir hosil bo’ladi:
CH4 + 2Cl2 → C + 4HCl
Quyidagi tartibda galogenlanish tezligi kamayib boradi: F ← Cl ← Br ← I
Abdusamatov.A Organik kimyo Oliy o ‘quv yurtlari u c h u n d arslik / A .Abdusamatov. — T.: «Talqin», 2005. — 408 b.
M asharipov S ., T irkashev I.
Kimyo. Akad. litsey va k asb -h u n ar kollejlari uchun d a rs lik /S . M a s h a r ip o v , I. T irk a s h e v ; O 'z b e k is to n Respublikasi Oliy va o 'rta m axsus ta ’lim vazirligi, O rta m a x su s, k a s b - h u n a r ta 'lim i m a rk a z i. -5 - n a s h r .- Toshkent; „O 'qituvch i" NMIU, 2007.-304 b.
