Am aliy m ashg'ulotlar va hisoblash grafik ishlari uchun
Yüklə 4,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4-rasm).
4 - rasm Plastik materiallar dan tayyorlangan balkalarda mustahkamlik shart asosida uch xil masala echilishi mumkin. 1 .Konstruktsiyaga q o ’yilishi mumkin b o’ lgan yuk = [ IЖ / ^ m«x 2.Konstruktsiyaning kesimi tanlanadi "ж ^ 3.Mustalikamlik shart tekshiriladi &n*x ^ t0"] Plastik materialdan tayyorlangan simmetrik kesimli balka-larning qanday shaklli kesimi ratsional va ratsionallik kriteriy-si nima degan savolni echimini aniqlash lozim. Balka minimal massaga va yuqori mustahkamlikka ega bo’ lishi kerak. Balkani berilgan materiali va 275 darajasi ochilgan har qanday statik noaniq sistema - statik aniq sistemadir Sistemani aniqmaslik darajasi q o’ shimcha tenglamalar tuzilishi bilan ochiladi. Egilishda statik noaniq sistemalar mavzusiga oid masala qurilish mutaxassisligida echiladi, mashinashunoslik mutaxassisligida esa bunday masalalarga zaruriyat yo'q . Shunday bo'lsa ham mavzuga ajratilgan soat etisharli b o ’ lsa statik noaniq balkalami hisoblash metodiga oid 2-3 ta masala echish mumkin. Qurilish mutaxassisligida uzluksiz balkalar va statik noaniq ramalami hisoblashga oid auditoriyada va talabalarni mustaqil ishida jami 4-5 tadan masala echish tavsiya etiladi. Har qanday statik noaniq masala echimining nazorati mavjud. Statik noaniq ramalarda bunday tekshirishda quyidagi tenglik bajarilishi shart i +£|2 +<^2i + £22 =<^i, buerda Ss = - - - s birlik kuchlarni I'J asosiy ramaga bir vaqtda ta'sir qilgandagi V nuqtani ko’ chishi, mazkur kuchlardan qurilgan moment epyurining yuzasi. Amaliy mashg'ulotlarda quyidagi masalalami [12] echish tavsiya etiladi: 1) Uzluksiz balkalar 9.8; 9.9; 9.10; 9.17; 9.22; 9.30; 9.33; 2) Statik noaniq ramalar 9.37; 9.38; 9.43; 9.44; K iyshik egilish. Birinchi bo'lib 10.5 va 10.7 masalalami [4], keyin fazoviy qiyshiq egilishga oid 10.24 masala [12], vaqt etarli bo’ lsa 10.16 masala [12] echib ko’ rsatilsa bo’ ladi. 10.16 va 10.24 masalalar variant ko'rinishida berilgan Shuning uchun bu masalalardan talabalarni mustaqil ishi sifatida ham foyda-lanish mumkin. M arkazlashm agan siqilish (c h o ’ zilish). Amaliy mashg’ ulotda birinchi masala [12] engilroq ko’ rinishda 10-27 misol b o’ lishi kerak. Mashinasozlik mutaxassisligi uchun 10-33 masala [12] va barcha ta lim y o ’ nalishlari uchun 10-48 masala [12] echilishini tavsiya etamiz Bir juftlik soatda 2-3 ta masala echilsa maqsadga muvofiq bo'ladi.Ayrim masalalami talabalarni mustaqil ishi (10.48- masala) sifatida tavsiya etilishi mumkin. 10-52 va 10-53 masalalar [12] kesim yadrosiga oid. O'qituvchini o ’ zi ham darsga masala tuzib kelishi mumkin. B uralish bilan egilishni b irgalikdagi ta'siri Valni buralish bilan egilishga hisoblashga oid talabalarni mustaqil ishi shaklidagi hisoblash - grafik ishi (mashinasozlik mutaxassisligi uchun) mavjud. Amaliy mashg'ulotlarda 10.77; 10 80, 10.101 va hokazo masalalami [12] echishni tavsiya etamiz. Hisoblash - grafik ishining variantlari kafedra tomonidan tuziladi yoki [7] -qo'ilanmadan olinadi. Mavzuga oid masala e ch is h asosida talaba valni hisoblash va loyihalash asoslarini o'rganadilar. Siqilgan sterjenlam ing ustuvorligi. Nazariy mate-riallami o ’ rg a n ib masala echishga o ’ tish kerak. Bu mavzuga oid qurilish mutaxassisligida 4 soat va mexanik mutaxassisliklarda 2 soat vaqt ajratiladi Materiallar qarshiligidan asosiy masalalar to'plamining [12] rus tilida nashr qilinganida ko'proq masala berilgan. Shuning uchun o'zbek tilida nashr qilingan boshqa masalalar to’ plami [7,8] dan foydalanish mumkin. [12] masalalar to'plamida 11.13 va 11.15 masalalar variant shaklida berilgan masalalar turiga kiradi. Birinchi masala ruxsat etilgan kuchni aniqlashga oid bo'Isa maqsadga muvofiq. Bunda shveller, q o’ shtavr proftllari va listdan tashkil topgan nosimmetrik kesimlar tadbiq etilishi mumkin. Loyihaviy hisoblashga oid masala echish samarali bo'ladi Bunda turli tayanchli va kesim shakli har xil bo'lgan, turli materiallardan tayyorlangan sterjenlar tadbiq etilsa, masala turi ko'p b o ’ ladi. Lekin, bunday masalalami dars davomida echish ko’ p vaqtni talab etadi va ozroq zerikarli bo'lishi mumkin. Shuning uchun loyihaviy hisoblashga oid masalalarni talabalarga uyga vazifa sifatida mustaqil ish tarkibida mo'ljallash mumkin. Bir - ikkita masala siqilayotgan sterjen ko’ ndalang kesimining ratsional shakliga oid b o ’ lishi mumkin. Dinumik kuchlanishlar. Dinamik kuchlanishlar mavzusiga oid masala echish uchun, mutaxassislikga qarab 2-4 soat vaqti ajratilishi mumkin. [12] masalalar to’ plamida jami 6 ta masala berilgan, b o’ lib, ulardan 12.1; 12.3; 12.4; 12.5 va 12.6 masalalami echish mumkin. [19]- adabiyotda 17.1. va 18.1 masalalar k o'p variantli masalalar turkumiga kiradi Bu masalalami birinchisida tebranma harakatda qo'shtavr kesimli sterjenda eng katta normal kuchlanishni topish talab etilsa, ikkinchisida zarb ta'sirida konsol balkani zaif kesimidagi dinamik normal kuchlanish ikki xil variantda hisoblanishi talab etiladi: 1 - variantda konsol-balka shamirli tayanchga tayanadi va 2 - variantda o ’ ng tayanch ustiga prujina o ’rna-tiladi. O ’ zgaru vch an kuchlanishlar. Bu mavzuga oid masala echish uchun hamma mutaxassisliklarda ham etarliga vaqt ajratilmaydi, lekin mashinasozlik mutaxassisligida albatta 2-3 ta masala echilishi kerak. 3. Brusni har bir pog'onasini kesish usulidan foydalanib kesamiz va ajratib olingan qismining muvozanat tenglamasini tuzib, ichki bo’ ylama kuchni hisoblaymiz. 4. Sterjenni (pog’ onali brusni) uzunligi b o’ ylab ichki I L 5.74 -44,64 24.64 ^ ^ \ 44.64 — g ^ v 1 5.7^ V C ® Yüklə 4,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|