O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI SIRTQI BO’LIM IQTISODIYOT YO’NALISHI (tarmoqlar va sohalar bo’yicha) 4 - KURS 20.120 - GURUH TALABASI AMROQULOVA SHOHSANAMXONNING “GLOBAL IQTISODIY RIVOJLANISH” FANIDAN MUSTAQIL ISHI Globallashuv sharoitida mamlakatning milliy raqobatbardoshligini oshirish omillari
Bugungi globallashuv sharoitida mamlakatimiz milliy manfaatlarini himoya qilish, xavfsizligi va barqarorligini ta’minlash, mustaqillikni mustahkamlash har qachongidan ham muhim ahamiyat kasb etib bormoqda.
Bunday sharoitda davlatning ma’naviy- axloqiy negizlari, milliy va umuminsoniy qadriyatlar, ma’naviy merosining mavqeyini saqlab qolishga erishish lozim.
Globallashuv (lot. globus — shar, yer sayyorasi) - XX asrning ikkinchi yarmi — XXI asr boshida jahon taraqqiyotida shakllangan yangi umumsayyoraviy tartibotlar, davlatlar va kishilar o‘rtasida o‘zaro aloqalarning kengayishi, dunyo miqyosida axborot makoni diniy- ekstremistik xurujlar xavfining ortib borishini ifoda etuvchi tushuncha.
Shuningdek, bu tushuncha jahondagi mamlakatlarning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va madaniy sohada o‘zaro yaqinlashuvi, birlashuvi, voqea-hodisalarning bir mamlakat doirasidan chiqib, umuminsoniy miqyosga ega bo‘lishi, butun yer sharini qamrab olishi bilan xarakterlanadi.
Globallashuv bu - avvalo hayot sur’atlarining beqiyos darajada tezlashuvi demakdir».
Milliy ma’naviyatga qarshi tahdidlarning negizini umuminsoniy va milliy axloq, qadriyat, madaniyat, din va tarbiya asoslariga zid bo‘lgan, inson shaxsining tubanlashuvi, ijtimoiy, ma’naviy-axloqiy me’yorlarga rioya etmaslik bilan bog‘liq jarayonlar tashkil qiladi.
Ma’naviy tahdidlar deganda tili, dini, e’tiqodidan qat’i nazar, har qaysi insonning erkin bo‘lib yashashiga qarshi qaratilga uning aynan ruhiy dunyosini izdan chiqarish maqsadini ko‘zda tutadigan mafkuraviy, g‘oyaviy va informatsion xurujlarni tushunamiz.
Globallashuv jarayonlari ilm, fan-texnika, iqtisodiyot va boshqa sohalar bilan bir qatorda, davlat boshqaruvini demokratlashtirish masalasiga ham katta ta’sir ko‘rsatadi.
Ma’naviyatga qarshi qaratilgan har qanday tajovuz, tahdid o‘z-o‘zidan mamlakat xavfsizligi, uning milliy manfaatlari, jismonan va ma’nan sog‘lom avlod kelajagini ta’minlash yo‘lidagi jiddiy xatarlardan biriga aylanishi va oxir-oqibatda jamiyatni inqirozga olib kelishi mumkin.
Globallashuv jarayonlari natijasida milliy o‘zlikka xavf soluvchi multimadaniyat kirib keldi.
Endilikda uning ta’siri ostida har bir millatga xos bo‘lgan xususiyatlar umumiy madaniyat bilan qorishib ketmoqda.
Jamiyat rivojiga salbiy ta’sir etadigan, ayanchli oqibatlarga olib keladigan mafkuraviy tahdidlarga qarshi jamiyat a’zolari, avvalambor, yoshlarimizning chuqur va har tomonlama bilim olish orqali imon-e’tiqodini mustahkamlash.
Globallashuvning zararli oqibatlariga qarshi tura olishda:
milliy intellektual salohiyatni oshirish;
milliy-ma’naviy merosni yoshlar ongi va
dunyoqarashining ajralmas qismiga aylantirish;
yoshlarga milliy o‘zligini anglatish va ularda
vatanparvarlik tuyg‘usini shakllantirish;
tarixiy ong va tarixiy xotirani shakllantirish, tarixga
bo‘lgan qiziqishni oshirish;
oila sha’ni, mahallasiga bo‘lgan mehr-muhabbat,
kitob o‘qish, bilim va ma’rifatlilikni targ‘ib qilish;
milliy qadriyatlarimiz va urf-odatlarimizga hurmat va ehtiromni tarbiyalash lozim.
Savol va topshiriqlar:
1. «Globallashuv» atamasining mazmun-mohiyatini
tushuntirib bering. Rasmlarga qarab fikringizni
asoslang.
2. «Globallashuv bu avvalo, hayot sur’atlarining
beqiyos darajada tezlashuvi», deganda nimani
tushunasiz?
3. Globallashuvning jamiyatga, davlatning ma’naviy
yuksalishiga qanday ta’siri bor? Fikringizni asoslang.
