Anatomiya

6.

7.  Zərdabi bitkilər, heyvanlar və insanın meydana gəlməsində ümumi bir mənşəyin olduğu fikrini söyləsə də, o insanı heyvanlarla eyniləşdirmirdi. Zərdabiyə görə insan mənşə etibarilə heyvanlar aləminə daxil olsa da, öz şüuru və əmək alətlərindən istifadə etmək qabiliyyətinə görə bütün canlılar aləminin padşahıdır.

Zərdabi “Sümük, ət, beyin” adlı məqaləsində şüurun əmələ gəlməsinin fizioloji əsaslarını göstərməyə çalışaraq qeyd edir ki, beyin öz-özlüyündən şüur hazırlaya bilməz, beyin xarici aləmdən ayrılıqda götürüldükdə nə mövcud ola bilər, nə də şüur orqanı kimi çıxış edə bilər. Şüur xarici aləmin insan beynində inikası olduğuna görə, o yalnız xarici mühitin insanın hiss üzvlərinə təsiri nəticəsində yarana bilər. O, şüurun sayəsində insanların bütün canlıların padşahı olmasını insanlar üçün böyük şərafət adlandırır və bu tezisdən ictimai həyata istiqamətlənmiş kəskin nəticə çıxarır.