Andijon davlat tibbiyot instituti «kelishildi»

Endokrinologiya

Gipotalamo-gipofizar tizimi kasalliklari;

Qalqonsimon bezi kasalliklari;

Qalqonsimon oldi bezi kasalliklari;

Buyrak usti bezi kasalliklari;

Oshqozon osti bezi va oshqozosh ichak trakti endokrin qismi kasalliklari;

Tuxumdon kasalliklari;

Urug‘donlar kasalliklari;

Ko‘plab endokrin neoplaziya va autoimmun poliglandulyar yetishmovchiligi;

Endokrinologiyada tez yordam talab qiluvchi holatlar;

Mehnatga layoqatsizlik darajalari;

Dispanser nazoratiga olinishi lozim bo‘lgan endokrin kasalliklar;

Yog‘ almashinuvi va ovqatlanish tartibini buzilishi;

Endokrin kasalliklarida mehnatga layoqatsizlik haqida tasavvurga ega bo‘lishi;

Gipotalamo-gipofizar tizim gormonlarini, ularni biosintezi, sekresiyasi, boshqarilishi va ta’sir mexanizmi;

Gipotalamo-gipofizar tizim barcha kasalliklari tasnifi;

Akromegaliya va gigantizm - patogenezini zamonaviy va ilmiy asoslari, modda, almashinuv buzilishi, klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxislash, davolash;

Somatotrop yetishmovchiligi - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, tasnifi,klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxisi va davolash usullari;

Kandsiz diabet – patogenezini zamonaviy va ilmiy asoslari, klinikasi, qiyosiy tashxislash, davolash;

Pangipopituitrizm - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, patogenezi, klinik variantlari, diagnostikasi, davolash;

Giperprolaktinemik sindromning etiologiyasi, patogenezi, diagnostikasi, davolash usullari;

Antidiuretik gormon (ADG, vazopressin) noadekvat sekresiyasi sindromi,etiologiyasi, klinik diagnostikasi, davolash;

«Bo‘sh» turk egari sindromi - etiopatogenezi, diagnostikasi va davolash usullari;

Itsengo-Kushing kasalligi - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxisi va davolash;

Gipofizning funksional noaktiv o‘smalari, kraniofaringioma;

Tireotrop gormoni va gonadotropin sekresiyalovchi gipofiz o‘smalari;

Qalqonsimon bez gormonlari, ularni biosintezi, sekretsiyasi, transporti, metabolizmi va inaktivatsiyasi, ta’sir mexanizmi;

Qalqonsimon bez kasalliklarini tekshirish usullari;

Qalqonsimon bez kasalliklari tasnifi;

Yod yetishmovchilik kasalliklari: patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, diagnostikasi, davolash va profilaktikasi;

Gipotireoz - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, gipotireoz turlari, uning qiyosiy tashxisi, davolash usullari;

Tugunli va aralash buqoq - diagnostikasi, qiyosiy tashxisi, davolash usullarini, profilaktikasi;

Diffuz toksik buqoq - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxisi va davolash usullari;

tireoiditlar (o‘tkir osti, o‘tkir va surunkali autoimmun va fibroz) - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, diagnostikasi, qiyosiy tashxisi va davolash usullari;

Kalkonsimon bezi saratoni - etiologiyasi, patogenezi, diagnostikasi, qiyosiy tashxisi va davolash usullari;

Insulin, glyukogon, biologik effektlar sekresiya, metabolizmi, uglevod almashinuvini inaktivatsiyasi va boshqarilishi;

Qandli diabet - epidemiologiyasi, patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, tasnifi, diagnostikasi va ularda genetik maslaxatlar berish;

laborator-instrumental tekshirish usullari;

davolashdagi asosiy usullar - parhez, qonda qand miqdorini pasaytiruvchi dori vositalarni, insulinoterapiya;

komatoz holatlar;

Gestatsion diabet;

Diabetiklar maktabi;

Kechki asoratlar: mikroangiopatiyalar - diabetik nefropatiya, retinopatiya va qo‘l-oyoqni diabetik angiopatiyasi;

Diabetik dermopatiya;

Diabetik neyropatiya;

Diabetik makroangiopatiyalar: bosh miya qon-tomirlari, yurak, qo‘l-oyoq makroangipatiyasi;

Diabetik tovon, diagnostikasi, qiyosiy tashxisi, davolash vaprofilaktikasi;

Qandli diabetni o‘tkir asoratlari (diabetik ketoatsitoz, giperosmolyar koma, laktat-atsidoz, gipoglikemik koma);

Gestatsion diabetning kechishi, diagnostikasi, xomiladorlarni olib borish va davolash;

Xomiladorlik davrida qandli diabetni kechish xususiyatlari, davolash usullari, profilaktikasi, insulinoterapiya usullari;

Kandli diabetni kichik va bo‘shliqli operatsiyalarda olib borish xususiyatlari va davolash usullari;

Bemorlarni o‘qitish, qandli diabetli bemorlarga maktab tashkil etish (psixologik profilaktika, o‘z kasalligini nazorat kilish, gipo- va ketoatsidotik holatlarni aniqlash va kerakli choralarni ko‘rish, kechki asoratlarini oldini olish);

Oshqozon osti bezi va oshqozosh ichak trakti endokrin o‘smalarini umumiy xarakteristikasi;

Bemorlarni tekshirish usullari;

Gipoglikemik sindrom: insulinoma, oshqozon osti bezi orolchasi giperplaziyasi, postprandial gipoglikemik sindrom, klinika, diagnostikasi, qiyosiy tashxis, davolash usullari;

Gastrinoma, glyukagonoma, karsinoid sindrom (etiopatogenezi, klinikasi, diagnostikasi, davolash);

Yog‘ almashinuvi va ovqatlanish axloqini buzilishi bilan kuzatilgan kasalliklar;

• 
  semirish: tasnifi, etiologiyasi, patogenezi, klinika, diagnostika, davolash;
  
• 
  metabolik sindrom: rivojlanishi, mexanizmi, klinik ko‘rinishlari, diagnostika, davolash taktikasi va profilaktikasi;
  
• 
  birlamchi anoreksiya va bulimiya;
  

Buyrak usti bezi po‘stloq qismi gormonlari sekresiya va metobolizmi;

• 
  gormonlarni fiziologik effekt va ta’sir qilish mexanizmi;
  
• 
  po‘stloq qismi gormonlarini sekresiyasi, boshqarish;
  
• 
  buyrak usti bezini miya qismi;
  
• 
  katexolaminlarni fiziologik effekti va ta’sir qilish mexanizmi;
  
• 
  buyrak usti bezi gormonlarini tekshirishni o‘tkazish va ularni interpretatsiyasi;
  
• 
  buyrak usti bezi kasalliklarini tekshirish usullari (fizik, laborator, instrumental);
  
• 
  buyrak usti bezi kasalliklari tasnifi;
  
• 
  gipokortitsizm: buyrak ustki bezi po‘stloq qismini surunkali yetishmovchiligi, davolash, profilaktikasi;
  
• 
  ikkilamchi va uchlamchi gipokortitsizm: klinika, diagnostikasi, qiyosiy tashxis, davolash usullari;
  
• 
  o‘tkir buyrak usti bezi yetishmovchiligi, klinik tashxislash, davolash;
  
• 
  buyrak usti bezi po‘stloq qismini gormonal aktiv o‘smalari, Kushing sindromi va Nelson sindromi: klinik diagnostikasi, davolash usullari;
  
• 
  Konn sindromi: klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxis, psevdogiperaldosteronizm hamda ikkilamchi giperaldosteronizm bilan davolash usullari;
  
• 
  buyrak usti bezini po‘stloq qismi xavfli virilizirlovchi va feminizatsiyalovchi o‘smalari: klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxis va davolash usullari;
  
• 
  insidentaloma: klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxis va davolash
  

usullari;

• 
  buyrak usti bezini po‘stloq qismi tug‘ma disfunksiyasi: etiopatogenezi, klinik diagnostikasi, qiyosiy tashxis, davolash;
  
• 
  buyrak usti bezi miya qismi kasalliklari: feoxromotsitoma, feoxromotsitar kriz, klinikasi, diagnostikasi, krizdan chikarish tadbirlari;
  

Fosfor va kalsiy almashinuvini boshqaruvchi gormonlarning biosintezi, sekresiyasi, metabolizmi va inaktivatsiyasi;

• 
  qalqonsimon oldi bezi kasalliklari bilan xastalangan hamda fosfor-kalsiy almashinuvi va osteopenetik buzilishlari bo‘lgan bemorlarni tekshirish usullari;
  
• 
  qalqonsimon oldi bezi kasalliklari tasnifi;
  

• 
  giperparatireoz: patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, klinikasi, klinik turlari, diagnostikasi, qiyosiy tashxis: ikkilamchi va uchlamchi giperparatireoz va boshqa fosfor va kalsiy almashinuvini buzilishi bilan kechadigan kasalliklari;
  
• 
  gipoparatireoz - patogenezining zamonaviy va ilmiy asoslari, klinikasi, diagnostikasi, psevdogipoparatireoz va boshqa kasalliklar bilan qiyosiy tashxislash, davolash;
  
• 
  osteoporoz: etiologiyasi, diagnostikasi, davolash usullari;
  

Tuxumdon gormonlarini biologik ahamiyati, biosintezi, sekresiya va ta’sir mexanizmi;

• 
  tuxumdon kasalliklari bilan xastalangan bemorlarni tekshirish usullari;
  
• 
  tuxumdon kasalliklari tasnifi;
  
• 
  tuxumdon disfunksiyasi sindromi: amenoreya (turlari, etiopatogenezi klinikasi, diagnostikasi, qiyosiy tashhislash, davolash), tuxumdonlarni ovulyator disfunksiyasi sindromi, amenoreya - turlari, etiologiyasi, patogenez, klinikasi, diagnostika, davolash, oqibati; tuxumdonlar ovulyator faoliyatini buzilishi, turlari, etiologiyasi, klinikasi, diagnostikasi, davolash va oqibati;
  
• 
  tuxumdonlar polikistozi sindromi (etiologiya, patogenez, klinika, diagnostika, qiyosiy tashxisi, davolashi, oqibati);
  
• 
  menopauzani kechishining endokrinologik qirralari - etiologiya, patogenez, klinika, diagnostika, qiyosiy tashxisi, davolash;
  
• 
  virilizilovchi tuxumdon o‘smalari (etiologiyasi, diagnostikasi, qiyosiy, tashxis, klinika, davolash);
  
• 
  germinativ - xujayra o‘smalari, turlari, oqibati;
  
• 
  germofroditizm turli shakllarini qiyosiy tashxisi;
  
• 
  jinsiy taalluqlikni tanlash;
  
• 
  testikulyar gormonlarni biosintezi, sekresiyasi, yoshga xos o‘zgarishlari va ta’sir mexanizmi;
  
• 
  urug‘don kasalliklari bilan xastalangan bemorlarni tekshirish usullari;
  
• 
  erkaklarda gipognadizm: anorxizm, kriptorxizmni (etiopatogenez, klinika, dagnostika, davolash);
  
• 
  Del-Kastilo, Kallman, Paskualini, Meddok sindromlari;
  

Erkaklar bepushtligi – tasnifi, sekretor, ekskretor, immun bepushtligi (etiologiya, patogenez, diagnostika, davolash);

• 
  erkaklarda yoshiga xos endokrin o‘zgarishlar;
  
• 
  ginekomastiya: tasnifi, klinika diagnostikasi, davolash;
  
• 
  xromosom abberatsiyalarga asoslangan gipogonadizm: Klaynfelter sindromi, Terner, Nunan sindromlari, erkaklarda XX XXY sindromi (etiologiya, klinika, diagnostikasi, qiyosiy tashhislash, davolash);
  
• 
  urug‘donlar o‘smalari: etiologiya, klinika, davolash;
  
• 
  erkaklar bepushtligi va o‘smalarni diagnostikasini o‘tkazish;
  
• 
  ko‘plab endokrin neoplaziyalarni I-tipi sindromi (KEN), patogenezi, klinika, diagnostika, davolash;
  
• 
  ko‘plab endokrin neoplaziyalarni II-tipi sindromi, patogenezi, klinika,diagnostika, davolash;
  
• 
  poliglandulyar yetishmovchilik sindromi: autoimmun poliglandulyar sindromini (APS) I - II tipi (klinika, diagnostika, davolash);
  
• 
  mehnatga layoqatsizlik darajalari;
  
• 
  gipofizar koma, giperglikemik komalarni, ya’ni ketoatsidotik, giperosmolyar, laktoatsidemik komalar (yetiologiya, patogenezi, klinik turlari diagnostika, qiyosiy tashxislash, davolash);
  
• 
  tireotoksik, addisonik, feoxromotsitar krizlarni: sabablari, asosiy klinik ko‘rinishlari, diagnostika, krizni davolash, oqibati;
  
• 
  dispanser nazoratiga olinishi lozim bo‘lgan endokrin kasalliklarni nozologik shakllarni aniqlash, dispanserizatsiyaning har bir bosqichlarida hujjatlarni yuritish, aholini dispanser kuzatuviga olishda endokrinolog roli;
  

• 
  endokrin kasalliklarida mehnatga layoqatsizlik bo‘yicha tasnifi, mehnatga layoqatsizlik darajasini aniqlash usullari, vaqtincha yoki doimiy mehnatga layoqatsizlik, nogironlik sabablari, ekspert xulosasi va mehnatga qaytishga ko‘rsatmalarni bilish.
  
• 
  gipotalamo-gipofizar tizim funksional aktivligini aniqlashdagormonlarni va insrumental tekshiruvlarni o‘tkazish;
  
• 
  jismoniy va jinsiy yetuklikni aniqlashni o‘tkazish;
  
• 
  gipotalamo-gipofizar tizim funksional holat ko‘rsatkichlarini tahlil qilish;
  

• 
  gipotalamo-gipofizar tizimi kasalliklarini aniqlashda funksional sinamalar o‘tkazish;
  

• 
  qalqonsimon bez kattalashish darajalarini aniqlash (VOZ bo‘yicha);
  
• 
  qalkonsimon bez gormonlarini tekshirish usullari va ularni interpretatsiya qila bilish;
  
• 
  qalqonsimon bez kasalliklarini davolash usullarini ishlab chiqish, ularni diagnostikasi hamda endemik buqoqga qarshi guruhli profilaktika o‘tkazish;
  
• 
  glyukoza-tolerantlik testini o‘tkazish, diabetni asosiy tiplarini aniqlash;
  
• 
  diabetni turiga qarab davolash usullarini ishlab chiqish;
  
• 
  erta va kechki asoratlarni tashxisi va tekshiruv o‘tkazish;
  
• 
  diabetik asoratlarga qarab, davolash o‘tkazish va komatoz holatdan chiqara bilish;
  
• 
  homiladorlik davrida diabetik kasalliklarda davolash taktikasini tuzish;
  
• 
  gestatsion diabet diagnostikasi va davolash;
  
• 
  qandli diabetni xirurgik aralashuv mobaynida davolash;
  
• 
  qandli diabetli kasallarni o‘qitish, o‘zini nazorat qilish prinsiplari o‘rgatish;
  
• 
  oshqozon osti bezi va oshqozon ichak trakti endokrin qismi, o‘smalarini diagnostikasi va tekshirish usullarini amalga oshirish;
  
• 
  oshqozon osti bezi va oshqozon ichak trakti endokrin qismi kasalliklarini davolash taktikasini tuzish;
  
• 
  lipid almashinuvi buzilishini diagnostikasini o‘tkazish (tana massasi indeksini aniqlash, bel aylanasini son aylanasiga nisbati);
  
• 
  yog‘ almashinuvi va ovqatlanish ahloqini buzilishi bilan kuzatilgan kasalliklarni davolashni olib borish;
  
• 
  semirishda parxezni tashkil etish;
  
• 
  buyrak usti bezi miya qismi kasalliklari diagnostikasini o‘tkazish va davolash usullarini ishlab chiqish;
  
• 
  buyrak usti bezi miya qismi kasalliklari tashxislashda funksonal sinamalar o‘tkazish;
  
• 
  yashirin gipoparatireozni tashxislay olish (Trusso va Xvosteka simptomlari);
  
• 
  menopauzani tekshirish va diagnostika o‘tkazish;
  
• 
  menopauzani davolash taktikasiga qiyosiy tashxis bilan yondoshish;
  
• 
  germofroditizm turli shakllarini davolash taktikasiga qiyosiy tashxis bilan yondoshish;
  
• 
  bepushtlilikni qiyosiy tashxislagan holda davolash;
  
• 
  KEN va APS li bemorlarni qiyosiy tashxislash va davolash
  
• 
  Komatoz holati tashxislash, komatoz holatdan chiqarish.