Aniq va tabiiy fanlar fakulteti

10-rasm. Sirka kislota, metilatsetat va atsetilxloridda Litiy alyuminiygidrid qaytatilishi. Etil spirit olinishi

Xulosa
Lityum alyuminiy gidrid ( litiy alanat ) noorganik birikma, Li[AlH ₄ ] formulali lityum va alyuminiyning murakkab aralash gidridi , oq kristall. Organik sintezda ishlatiladigan kuchli qaytaruvchi vosita. B-H bilan solishtirganda zaif Al-H aloqalari tufayli natriy borgidrid kabi boshqa tez-tez ishlatiladigan agentlarga qaraganda kuchliroq. Esterlarni, karboksilik kislotalarni va ketonlarni spirtlarga, nitro birikmalarga va amidlarga (shuningdek, glyoksamidlarga) aminlarga kamaytiradi.
Fizik xossalari: oq kristall tuzilishda, molyar massasi 37.95 g/mol, zichligi 0.917 g/sm³. 150^oC da parchalanadi. Dietil efirda 25g/100ml, THF (C₄H₈O-tetragidrofuran) da 15g/100ml eriydi. Kristall tuzilishi; monoklinik.
Alyuminiy xloridning efiridagi, litiy gidrid suspenziyasiga ta’siri:
4LiH+AlCl₃=LI[AlH₄]+3LiCl
Sanoatda qo’llanishi mumkin bo’lgan usul dastlab yuqori bosim va harorat ostida oddiy moddalardan alyuminiy gidrid olishdir.
Na+Al+2H₂= Na[AlH₄]
Keyin litiy alyuminiygidrid hosil bo’lgan moddada va litiy xlorid o’rtasidagi almashinuv reaksiyasi orqali olinadi.
Na[AlH₄]+LiCl= Li[AlH₄]+NaCl
Termal jihatdan beqaror 125^oC dan yuqori haroratda parchalanib ketadi. Suv bilan gidrolizlanadi. Sovuqda suyultirilgan kislotalar bilan reaksiyaga kirishadi.
LI[AlH₄]+4HCl=LiCl+AlCl₃+H₂
Qizdirilganda kislorod va xona haroratida Ftor bilan oksidlanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Murray, H.H.; Kogel, J.E. Clay products for the paper industry. App. Clay Sci. 2005, 29, 199–206.
   
2. 
   Ziesmer, SColloid chemistry of clay minerals: coagulation of montmorillonite dispersions. Colloid Interface Sciences. 2003, 100-102, 105–128.
   
3. 
   Pizey, J. S. Synthetic Reagents, Vol. L, Wiley, NY, 1974, pp. 101-194
   
4. 
   Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с. — ISBN 5-7245-1163-0.
   
5. 
   Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — 623 с.
   
6. 
   Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.