Aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi

Tayanch iboralar:
1. Davriy sistemaning kashf etilishi
2. Oktavalar qonuni
3. Davriylik
4. Davriy sistemaning ta'rifi
5. Davriy sistemada element atomlarining xossalarini o`zgarishi
6. Davr, katta davr
7. Gruppa


Nazorat sovollari:
1. A.Lavuazye klassifikasiyasi
2. Triadalar
3. Qo‘shaloq davriylik
4. Davriy sistemaning variantlari
5. Davriy sistemada elementlar urtasidagi o`hshashlik yunalishlari
6. Asosiy gruppacha elementlari
7. Yonaki gruppacha elementlari
8. Lantanoidlar
9. Aktinoidlar
10. Davriy sistemada koidadan chetga chikishlar


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. N.S.Axmetov. Obshaya i neorganicheskaya ximiya. M. «Visshaya shkola».

1998.
2. H.R.Raќimov. Anorganik ximiya. Toshkent. «uqituvchi». 1984.
3. N.A.Parpiyev, H.R.Rahimov, A.G.Muftaxov. Anorganik kimyo nazariy
asoslari. Toshkent. «Uzbekiston». 2000.
4. T.M.Mirkomilov, X.X.Muhitdinov. Umumiy ximiya. Toshkent.
«usituvchi». 1987.
5. R.A.Lidin, L.YU.Alikberova, G.P.Logipova. Neorganicheskaya ximiya v
voprosax. M.Ximiya. 1991.

7. 
   N.B.Lyubimova. Voprosi i zadachi po obhey i neorganicheskoy ximii. chebnoye posobiye. M. Vo'sshaya shkola. 1990.
   

11-mavzu: ATOMDA ELEKTRONNING ENERGETIK HOLATI VA ULARNING ORBITALLARDA TAQSIMLANISHI. (2 soat ma’ruza, 2 soat amaliy mashg’ulot)
Reja:

1. 
   Atomda elektronlar shakli va fazoviy xolati
   
2. 
   Atomda elektron qavatlar
   
3. 
   Atom elektron qavatlarida elektronlarning joylashivi.
   

Atomdagi elektronlarning taqsimlanishi elektron formula tarzida ko’rsatiladi. Elektron formulani yozish uchun elementlarning davriy sistemadagi tartib nomerini va qaysi davrda joylashganini bilish kerak. Chunki elementning tartib nomeri elektronlar sonini, davr nomeri esa element atomi elektronlarning nechta energetik pog’onalar bo’ylab harakat qilayotganini ko’rsatadi. Elektron formulalarda s, p, d, f harflar bilan elektronlarni energetik pog’onachalari, harflar oldidagi sonlar bilan elektronni qaysi energetik darajada joylashganligi va harfning yuqori ung qismidagi sonlar esa shu pog’onachadagi elektronlar sonini ko’rsatadi. Masalan, 6r3 oltinchi energetik darajaning P pog’onachasida 3 ta elektron joylashganligini ko’rsatadi. Buni alyuminiy va kadmiy elementlariga tadbik etib ularning elektron formulalarini yozamiz.

13 Al 1S²2S²2P⁶3S²3P¹

48 Cd 1S²2S²2P⁶3S²3P⁶4S²3d¹⁰4P⁶4d¹⁰5S²