Antibiyotiklerle ili
Antibiyotiklerle ili
ş
ş
kili
kili
ila
ila
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imleri
imleri
Dr.
Dr.
Nurg
Nurg
ü
ü
l
l
Ceran
Ceran
Bir ila
Bir ila
ç
ç
taraf
taraf
ı
ı
ndan di
ndan di
ğ
ğ
er bir ilac
er bir ilac
ı
ı
n etkisi
n etkisi
kalitatif veya kantitatif olarak
kalitatif veya kantitatif olarak
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
tiriliyorsa bu iki ila
tiriliyorsa bu iki ila
ç
ç
aras
aras
ı
ı
nda
nda
etkile
etkile
ş
ş
me vard
me vard
ı
ı
r.
r.
Etkile
Etkile
ş
ş
me olu
me olu
ş
ş
mas
mas
ı
ı
i
i
ç
ç
in iki ilac
in iki ilac
ı
ı
n v
n v
ü
ü
cutta
cutta
ve etkile
ve etkile
ş
ş
me yerinde ayn
me yerinde ayn
ı
ı
zamanda
zamanda
bulunmalar
bulunmalar
ı
ı
gerekir.
gerekir.
İ
İ
la
la
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imleri
imleri
İ
İ
stenilen etkile
stenilen etkile
ş
ş
imler
imler
İ
İ
stenmeyen etkile
stenmeyen etkile
ş
ş
imler
imler
Ö
Ö
ng
ng
ö
ö
r
r
ü
ü
lemeyen etkile
lemeyen etkile
ş
ş
imler olarak
imler olarak
s
s
ı
ı
n
n
ı
ı
fland
fland
ı
ı
r
r
ı
ı
labilir.
labilir.
İ
İ
la
la
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imi kavram
imi kavram
ı
ı
genelde olumsuz
genelde olumsuz
sonu
sonu
ç
ç
lar
lar
ı
ı
olan etkile
olan etkile
ş
ş
imler i
imler i
ç
ç
in kullan
in kullan
ı
ı
l
l
ı
ı
r.
r.
İ
İ
la
la
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imleri olu
imleri olu
ş
ş
mekanizmas
mekanizmas
ı
ı
na g
na g
ö
ö
re
re
3 gruba ayr
3 gruba ayr
ı
ı
l
l
ı
ı
r.
r.
Farmakokinetik
Farmakokinetik
Farmakodinamik
Farmakodinamik
Farmakokinetik ve farmakodinamik
Farmakokinetik ve farmakodinamik
etkile
etkile
ş
ş
meler.
meler.
Farmakokinetik Etkile
Farmakokinetik Etkile
ş
ş
im
im
Bir ilac
Bir ilac
ı
ı
n hedefi olan bir ilac
n hedefi olan bir ilac
ı
ı
n absorbsiyon,
n absorbsiyon,
da
da
ğı
ğı
l
l
ı
ı
m, metabolizma veya at
m, metabolizma veya at
ı
ı
l
l
ı
ı
m
m
ı
ı
n
n
ı
ı
etkilemesi durumudur.
etkilemesi durumudur.
Farmakokinetik etkile
Farmakokinetik etkile
ş
ş
meden s
meden s
ö
ö
z
z
edebilmek i
edebilmek i
ç
ç
in ilac
in ilac
ı
ı
n plazma d
n plazma d
ü
ü
zeyinin
zeyinin
veya yar
veya yar
ı
ı
lanma
lanma
ö
ö
mr
mr
ü
ü
n
n
ü
ü
n di
n di
ğ
ğ
er bir ila
er bir ila
ç
ç
taraf
taraf
ı
ı
ndan de
ndan de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
tirildi
tirildi
ğ
ğ
inin saptanmas
inin saptanmas
ı
ı
gerekir.
gerekir.
Farmakodinamik Etkile
Farmakodinamik Etkile
ş
ş
im
im
Bir ilac
Bir ilac
ı
ı
n di
n di
ğ
ğ
er bir ilac
er bir ilac
ı
ı
n beklenen etkisinde
n beklenen etkisinde
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
ikli
ikli
ğ
ğ
e neden olmas
e neden olmas
ı
ı
durumudur.
durumudur.
Her ila
Her ila
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
iminde,
iminde,
etkile
etkile
ş
ş
ime neden
ime neden
olan bir ila
olan bir ila
ç
ç
ve bunun i
ve bunun i
ç
ç
in
in
hedef
hedef
te
te
ş
ş
kil
kil
eden ila
eden ila
ç
ç
tan olu
tan olu
ş
ş
an bir
an bir
ç
ç
ift mevcuttur.
ift mevcuttur.
Aras
Aras
ı
ı
ra ila
ra ila
ç
ç
ç
ç
iftleri her iki y
iftleri her iki y
ö
ö
nde de
nde de
etkile
etkile
ş
ş
im g
im g
ö
ö
sterebilir.
sterebilir.
İ
İ
la
la
ç
ç
Etkile
Etkile
ş
ş
imlerinin Genel
imlerinin Genel
Ö
Ö
zellikleri
zellikleri
1
1
-
-
Ki
Ki
ş
ş
iler aras
iler aras
ı
ı
nda b
nda b
ü
ü
y
y
ü
ü
k farkl
k farkl
ı
ı
l
l
ı
ı
klar g
klar g
ö
ö
sterirler. Ayn
sterirler. Ayn
ı
ı
ki
ki
ş
ş
ide de farkl
ide de farkl
ı
ı
zamanlarda etkile
zamanlarda etkile
ş
ş
imde farkl
imde farkl
ı
ı
l
l
ı
ı
klar olabilir.
klar olabilir.
2
2
-
-
İ
İ
la
la
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imleri silik olabilir, kolay
imleri silik olabilir, kolay
ö
ö
l
l
çü
çü
lemez ve
lemez ve
saptanamaz.
saptanamaz.
3
3
-
-
Potansiyel etkile
Potansiyel etkile
ş
ş
im, monitarizasyonu ve doz
im, monitarizasyonu ve doz
ayarlamas
ayarlamas
ı
ı
bilindi
bilindi
ğ
ğ
i s
i s
ü
ü
rece ila
rece ila
ç
ç
ç
ç
iftlerinin kullan
iftlerinin kullan
ı
ı
m
m
ı
ı
i
i
ç
ç
in
in
kontendikasyon olu
kontendikasyon olu
ş
ş
turmayabilir.
turmayabilir.
4
4
-
-
Ç
Ç
o
o
ğ
ğ
u ila
u ila
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imi doza ve etkile
imi doza ve etkile
ş
ş
im yerine ba
im yerine ba
ğ
ğ
l
l
ı
ı
d
d
ı
ı
r.
r.
Etkile
Etkile
ş
ş
imin sona ermesi g
imin sona ermesi g
ü
ü
nler veya haftalar
nler veya haftalar
ı
ı
bulabilir.
bulabilir.
5
5
-
-
Ayn
Ayn
ı
ı
ila
ila
ç
ç
s
s
ı
ı
n
n
ı
ı
f
f
ı
ı
i
i
ç
ç
inde etkile
inde etkile
ş
ş
im a
im a
ç
ç
ı
ı
s
s
ı
ı
ndan benzerlikler
ndan benzerlikler
olmas
olmas
ı
ı
na ra
na ra
ğ
ğ
men, s
men, s
ı
ı
n
n
ı
ı
f
f
ı
ı
n b
n b
ü
ü
t
t
ü
ü
n
n
ü
ü
yeleri ayn
yeleri ayn
ı
ı
derecede
derecede
etkilenmeyebilir.
etkilenmeyebilir.
İ
İ
la
la
ç
ç
Etkile
Etkile
ş
ş
im Noktalar
im Noktalar
ı
ı
İ
İ
la
la
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imleri hem v
imleri hem v
ü
ü
cut i
cut i
ç
ç
inde, hem de v
inde, hem de v
ü
ü
cut d
cut d
ışı
ışı
nda
nda
(farmas
(farmas
ö
ö
tik etkile
tik etkile
ş
ş
meler) bir
meler) bir
ç
ç
ok farkl
ok farkl
ı
ı
noktada olu
noktada olu
ş
ş
abilir.
abilir.
İ
İ
la
la
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n inf
n inf
ü
ü
zyon s
zyon s
ı
ı
v
v
ı
ı
lar
lar
ı
ı
na eklenmesi s
na eklenmesi s
ı
ı
ras
ras
ı
ı
nda,
nda,
Oral formlar
Oral formlar
ı
ı
n
n
ı
ı
n i
n i
ç
ç
inde,
inde,
Emilim
Emilim
ö
ö
ncesi barsak l
ncesi barsak l
ü
ü
meninde,
meninde,
Emilim sonras
Emilim sonras
ı
ı
plazma proteinlerine ba
plazma proteinlerine ba
ğ
ğ
lanma s
lanma s
ı
ı
ras
ras
ı
ı
nda,
nda,
V
V
ü
ü
cutta metabolize edilme a
cutta metabolize edilme a
ş
ş
amas
amas
ı
ı
nda,
nda,
V
V
ü
ü
cuttan at
cuttan at
ı
ı
lma s
lma s
ı
ı
ras
ras
ı
ı
nda.
nda.
V
V
ü
ü
cut D
cut D
ışı
ışı
nda Meydana Gelen
nda Meydana Gelen
Etkile
Etkile
ş
ş
imler
imler
Ayn
Ayn
ı
ı
inf
inf
ü
ü
zyon s
zyon s
ı
ı
v
v
ı
ı
s
s
ı
ı
veya ayn
veya ayn
ı
ı
enjekt
enjekt
ö
ö
r i
r i
ç
ç
inde birden
inde birden
fazla ilac
fazla ilac
ı
ı
n verilmesi s
n verilmesi s
ı
ı
ras
ras
ı
ı
nda, baz
nda, baz
ı
ı
ila
ila
ç
ç
larda
larda
çö
çö
kme
kme
veya par
veya par
ç
ç
alanma olur( Beta laktam antibiyotikler ayn
alanma olur( Beta laktam antibiyotikler ayn
ı
ı
inf
inf
ü
ü
zyon s
zyon s
ı
ı
v
v
ı
ı
s
s
ı
ı
nda aminoglikozidlerle kar
nda aminoglikozidlerle kar
ış
ış
t
t
ı
ı
r
r
ı
ı
l
l
ı
ı
rsa
rsa
birbirlerini inaktive ederler).
birbirlerini inaktive ederler).
Se
Se
ç
ç
ilen ilaca, s
ilen ilaca, s
ı
ı
v
v
ı
ı
n
n
ı
ı
n pH
n pH
’
’
s
s
ı
ı
na ve s
na ve s
ı
ı
cakl
cakl
ığı
ığı
na ba
na ba
ğ
ğ
l
l
ı
ı
olarak
olarak
bir ila
bir ila
ç
ç
di
di
ğ
ğ
erine g
erine g
ö
ö
re daha fazla etkile
re daha fazla etkile
ş
ş
ir.
ir.
Karbenisilin + gentamisin
Karbenisilin + gentamisin
→
→
Gentamisin aktivitesini
Gentamisin aktivitesini
kaybeder.
kaybeder.
Amfoterisin serum fizyolojik i
Amfoterisin serum fizyolojik i
ç
ç
inde ,fenitoin dekstroz
inde ,fenitoin dekstroz
sol
sol
ü
ü
syonu i
syonu i
ç
ç
inde
inde
çö
çö
ker.
ker.
Oral Yolla Al
Oral Yolla Al
ı
ı
nan
nan
İ
İ
la
la
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n
n
Biyoyararlan
Biyoyararlan
ı
ı
m
m
ı
ı
nda De
nda De
ğ
ğ
i
i
ş
ş
meler
meler
Antikolinerjikler, opiatlar ve yiyecekler mide bo
Antikolinerjikler, opiatlar ve yiyecekler mide bo
ş
ş
almas
almas
ı
ı
n
n
ı
ı
yava
yava
ş
ş
latarak baz
latarak baz
ı
ı
ila
ila
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n tepe konsantrasyonuna
n tepe konsantrasyonuna
ula
ula
ş
ş
ma s
ma s
ü
ü
resini uzatabilir ve tepe konsantrasyonunu
resini uzatabilir ve tepe konsantrasyonunu
azaltabilir.
azaltabilir.
Eritromisin, sisaprid, metoklopramid gibi prokinetik ila
Eritromisin, sisaprid, metoklopramid gibi prokinetik ila
ç
ç
lar
lar
mide bo
mide bo
ş
ş
almas
almas
ı
ı
n
n
ı
ı
ve ilac
ve ilac
ı
ı
n barsa
n barsa
ğ
ğ
a ge
a ge
ç
ç
i
i
ş
ş
ini h
ini h
ı
ı
zland
zland
ı
ı
r
r
ı
ı
r.
r.
Tepe konsantrasyonuna ula
Tepe konsantrasyonuna ula
şı
şı
m s
m s
ü
ü
resi k
resi k
ı
ı
sal
sal
ı
ı
r.
r.
Digoksin alan ki
Digoksin alan ki
ş
ş
ilerin %10
ilerin %10
’
’
unda ila
unda ila
ç
ç
ü
ü
st gastrointestinal
st gastrointestinal
b
b
ö
ö
lgedeki bakteriler taraf
lgedeki bakteriler taraf
ı
ı
ndan digoksin y
ndan digoksin y
ı
ı
k
k
ı
ı
m
m
ü
ü
r
r
ü
ü
nlerine
nlerine
d
d
ö
ö
n
n
ü
ü
ş
ş
t
t
ü
ü
r
r
ü
ü
l
l
ü
ü
r. Bu bakterilerin
r. Bu bakterilerin
ü
ü
remesi oral antibiyotiklerle
remesi oral antibiyotiklerle
bask
bask
ı
ı
lan
lan
ı
ı
r. Digoksin biyoyararlan
r. Digoksin biyoyararlan
ı
ı
m
m
ı
ı
artar.
artar.
Oral Yolla Al
Oral Yolla Al
ı
ı
nan
nan
İ
İ
la
la
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n
n
Biyoyararlan
Biyoyararlan
ı
ı
m
m
ı
ı
nda De
nda De
ğ
ğ
i
i
ş
ş
meler
meler
Gastrik pH baz
Gastrik pH baz
ı
ı
oral antibiyotiklerin (azol
oral antibiyotiklerin (azol
antifungaller,B
antifungaller,B
-
-
laktam ant.ler)
laktam ant.ler)
çö
çö
z
z
ü
ü
n
n
ü
ü
rl
rl
ü
ü
k
k
ve kimyasal stabilitesi a
ve kimyasal stabilitesi a
ç
ç
ı
ı
s
s
ı
ı
ndan
ndan
ö
ö
nemlidir.
nemlidir.
Katyonik antasidler, sukralfat, kaolin
Katyonik antasidler, sukralfat, kaolin
-
-
pektin
pektin
baz
baz
ı
ı
antibiyotiklerle (tetrasiklinler,
antibiyotiklerle (tetrasiklinler,
florokinolonlar, linkozamidler)
florokinolonlar, linkozamidler)
çö
çö
z
z
ü
ü
nmeyen
nmeyen
ş
ş
elat olu
elat olu
ş
ş
tururlar.
tururlar.
Didanozin ketokonazol
Didanozin ketokonazol
ü
ü
n absorbsiyonunu
n absorbsiyonunu
azalt
azalt
ı
ı
r.
r.
Plazma proteinlerine ba
Plazma proteinlerine ba
ğ
ğ
lanmada
lanmada
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
iklik
iklik
Pek
Pek
ç
ç
ok ila
ok ila
ç
ç
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
en oranlarda plazma
en oranlarda plazma
proteinlerine (albumin,a
proteinlerine (albumin,a
-
-
1 asit glikoprotein)
1 asit glikoprotein)
ba
ba
ğ
ğ
lan
lan
ı
ı
r. Bir ilac
r. Bir ilac
ı
ı
n etkisiyle di
n etkisiyle di
ğ
ğ
er bir ila
er bir ila
ç
ç
plazma proteinlerine ba
plazma proteinlerine ba
ğ
ğ
lanma noktas
lanma noktas
ı
ı
n
n
dan ayr
dan ayr
ı
ı
labilir.
labilir.
Plazmadaki serbest ila
Plazmadaki serbest ila
ç
ç
konsantrasyonu
konsantrasyonu
artar. Bu durum tedavi indeksi dar olan
artar. Bu durum tedavi indeksi dar olan
ila
ila
ç
ç
larda ( oral antikoag
larda ( oral antikoag
ü
ü
lanlar, oral
lanlar, oral
antidiyabetikler)
antidiyabetikler)
ö
ö
nem ta
nem ta
şı
şı
r.
r.
İ
İ
la
la
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n B
n B
ö
ö
brek Yoluyla At
brek Yoluyla At
ı
ı
l
l
ı
ı
m
m
ı
ı
nda
nda
De
De
ğ
ğ
i
i
ş
ş
iklik
iklik
Glomer
Glomer
ü
ü
ler filtrasyonun azalmas
ler filtrasyonun azalmas
ı
ı
, b
, b
ö
ö
brekler
brekler
yoluyla at
yoluyla at
ı
ı
lan ila
lan ila
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n v
n v
ü
ü
cutta birikimine ve
cutta birikimine ve
istenmeyen ila
istenmeyen ila
ç
ç
reaksiyonlar
reaksiyonlar
ı
ı
na neden olur.
na neden olur.
İ
İ
la
la
ç
ç
lar aras
lar aras
ı
ı
nda renal t
nda renal t
ü
ü
b
b
ü
ü
ler sekresyon i
ler sekresyon i
ç
ç
in
in
kompetisyon veya t
kompetisyon veya t
ü
ü
b
b
ü
ü
ler geri emilimde
ler geri emilimde
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
iklik yoluyla da etkile
iklik yoluyla da etkile
ş
ş
im meydana gelebilir.
im meydana gelebilir.
Metotreksat kullanan bir ki
Metotreksat kullanan bir ki
ş
ş
i trimetoprim al
i trimetoprim al
ı
ı
rsa
rsa
at
at
ı
ı
l
l
ı
ı
m y
m y
ö
ö
n
n
ü
ü
nden yar
nden yar
ışı
ışı
rlar. Metotreksat
rlar. Metotreksat
toksisitesine neden olabilir.
toksisitesine neden olabilir.
Enzimatik Biyotransformasyon
Enzimatik Biyotransformasyon
Biyotransformasyon, bir ilac
Biyotransformasyon, bir ilac
ı
ı
n b
n b
ö
ö
breklerden
breklerden
veya karaci
veya karaci
ğ
ğ
erden daha kolay at
erden daha kolay at
ı
ı
labilen bir
labilen bir
bile
bile
ş
ş
i
i
ğ
ğ
e d
e d
ö
ö
n
n
ü
ü
ş
ş
t
t
ü
ü
r
r
ü
ü
lmesidir.
lmesidir.
Ö
Ö
nemli ila
nemli ila
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imlerinin
imlerinin
ç
ç
o
o
ğ
ğ
u ila
u ila
ç
ç
metabolize
metabolize
eden enzimler
eden enzimler
ü
ü
zerinden ger
zerinden ger
ç
ç
ekle
ekle
ş
ş
ir.
ir.
Enzim inhibisyonu
Enzim inhibisyonu
→
→
ila
ila
ç
ç
aktivitesinde art
aktivitesinde art
ış
ış
Enzim ind
Enzim ind
ü
ü
ksiyonu
ksiyonu
→
→
ila
ila
ç
ç
aktivitesinde azalma.
aktivitesinde azalma.
Mikrozomal Enzimler
Mikrozomal Enzimler
Sitokrom p450
Sitokrom p450
Flavin monooksijenaz( FMO3)
Flavin monooksijenaz( FMO3)
İ
İ
la
la
ç
ç
Metabolizmas
Metabolizmas
ı
ı
n
n
ı
ı
n Fazlar
n Fazlar
ı
ı
Faz I metabolizma
Faz I metabolizma
Oksidasyon /
Oksidasyon /
İ
İ
ndirgenme /Kopma
ndirgenme /Kopma
Faz II metabolizma
Faz II metabolizma
Konjugasyon
Konjugasyon
İ
İ
la
la
ç
ç
Metabolizmas
Metabolizmas
ı
ı
n
n
ı
ı
n Fazlar
n Fazlar
ı
ı
Faz I metabolizman
Faz I metabolizman
ı
ı
n b
n b
ü
ü
y
y
ü
ü
k k
k k
ı
ı
sm
sm
ı
ı
hepatik
hepatik
ve intestinal sitokrom P450 enzimleri
ve intestinal sitokrom P450 enzimleri
taraf
taraf
ı
ı
ndan ger
ndan ger
ç
ç
ekle
ekle
ş
ş
tirilir.
tirilir.
Sitokrom P450 enzimleri 300
Sitokrom P450 enzimleri 300
’
’
den fazla
den fazla
aminoasit i
aminoasit i
ç
ç
eren hemoproteinlerdir.
eren hemoproteinlerdir.
İ
İ
nsanlarda tan
nsanlarda tan
ı
ı
mlanm
mlanm
ış
ış
en az 12 sitokrom
en az 12 sitokrom
P450 ailesi vard
P450 ailesi vard
ı
ı
r.
r.
Sitokrom P450 Enzimleri
Sitokrom P450 Enzimleri
İ
İ
la
la
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n metabolizmas
n metabolizmas
ı
ı
na katk
na katk
ı
ı
lar
lar
ı
ı
bak
bak
ı
ı
m
m
ı
ı
ndan en
ndan en
ö
ö
nemli sitokrom P450
nemli sitokrom P450
izoformlar
izoformlar
ı
ı
:
:
-
-
CYP1A2
CYP1A2
-
-
CYP3A
CYP3A
-
-
CYP2C9
CYP2C9
-
-
CYP2C19
CYP2C19
-
-
CYP2D6
CYP2D6
Sitokrom P450 Enzimleri
Sitokrom P450 Enzimleri
Sitokrom P450 enzimleri enzimin substrat
Sitokrom P450 enzimleri enzimin substrat
ı
ı
olan
olan
veya olmayan ila
veya olmayan ila
ç
ç
lar taraf
lar taraf
ı
ı
ndan ind
ndan ind
ü
ü
klenir veya
klenir veya
inhibe edilir.
inhibe edilir.
Ki
Ki
ş
ş
iler aras
iler aras
ı
ı
nda CYP subtipleri ve etkinli
nda CYP subtipleri ve etkinli
ğ
ğ
i
i
bak
bak
ı
ı
m
m
ı
ı
ndan 10
ndan 10
-
-
20 kat
20 kat
ı
ı
bulabilen farkl
bulabilen farkl
ı
ı
l
l
ı
ı
k vard
k vard
ı
ı
r.
r.
Bu farkl
Bu farkl
ı
ı
l
l
ı
ı
k genetik polimorfizme ba
k genetik polimorfizme ba
ğ
ğ
l
l
ı
ı
d
d
ı
ı
r.
r.
CYP enzimlerinin karaci
CYP enzimlerinin karaci
ğ
ğ
erdeki miktar
erdeki miktar
ı
ı
ki
ki
ş
ş
inin
inin
diyetine, maruz kald
diyetine, maruz kald
ığı
ığı
ç
ç
evresel
evresel
etkenlere,cinsiyete, beslenme durumuna g
etkenlere,cinsiyete, beslenme durumuna g
ö
ö
re
re
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
mektedir.
mektedir.
Ki
Ki
ş
ş
isel bazda ila
isel bazda ila
ç
ç
etkile
etkile
ş
ş
imini
imini
ö
ö
nceden tahmin
nceden tahmin
etmek m
etmek m
ü
ü
mk
mk
ü
ü
n de
n de
ğ
ğ
ildir.
ildir.
HIV Antivirals:
delaviridine
indinavir
nelfinavir
ritonavir
amiodarone
aprepitant
NOT
azithromycin
chloramphenicol
cimetidine
clarithromycin
diethyl-
dithiocarbamate
diltiazem
erythromycin
fluconazole
fluvoxamine
gestodene
grapefruit juice
itraconazole
ketoconazole
mifepristone
nefazodone
norfloxacin
norfluoxetine
mibefradil
star fruit
verapamil
voriconazole
diethyl-
dithiocarbamate
disulfiram
amiodarone
bupropion
celecoxib
chlorpromazine
chlorpheniramine
cimetidine
citalopram
clomipramine
cocaine
doxepin
doxorubicin
duloxetine
escitalopram fluoxetine
halofantrine
red-haloperidol
levomepromazine
metoclopramide
methadone
mibefradil
midodrine
moclobemide
paroxetine
quinidine
ranitidine
ritonavir
sertraline
terbinafine
ticlopidine
histamine H1 receptor
antagonists
diphenhydramine
chlorpheniramine
clemastine
perphenazine
hydroxyzine
tripelennamine
amiodarone
fenofibrate
fluconazole
fluvastatin
fluvoxamine
isoniazid
lovastatin
phenylbuta
zone
probenicid
sertraline
sulfametho
xazole
sulfaphenaz
ole
teniposide
voriconazol
e
zafirlukast
chloramphenic
ol
cimetidine
felbamate
fluoxetine
fluvoxamine
indomethacin
ketoconazole
lansoprazole
modafinil
omeprazole
oxcarbazepine
probenicid
ticlopidine
topiramate
trimetho
prim
querceti
n
glitazone
s
gemfibro
zil
montelu
kast
trimetho
prim
thiotep
a
ticlopid
ine
amiodaron
e
cimetidine
ciprofloxaci
n
fluoroquino
lones
fluvoxamin
e
furafylline
interferon
methoxsal
en
mibefradil
3A4,5,7
2E1
2D6
2C9
2C19
2C8
2B6
1A2
HIV
Antivirals:
efavirenz
nevirapine
barbiturates
carbamazepi
ne
glucocorticoi
ds
modafinil
phenobarbit
al
phenytoin
rifampin
St. John's
wort
troglitazone
oxcarbazepi
ne
pioglitazone
rifabutin
ethanol
isoniazi
d
dexamethaso
ne
rifampin
rifampin
secobarbit
al
carbamazepine
norethindrone
NOT
pentobarbital
prednisone
rifampin
rifampin
phenobarbital
rifampin
broccoli
brussel sprouts
char-grilled meat
insulin
methyl
cholanthrene
modafinil
nafcillin
beta-
naphthoflavone
omeprazole
tobacco
3A,4,5,7
2E1
2D6
2C9
2C19
2C8
2B6
1A2
ANT
ANT
İ
İ
M
M
İ
İ
KROB
KROB
İ
İ
YALLERLE
YALLERLE
İ
İ
L
L
İŞ
İŞ
K
K
İ
İ
L
L
İ
İ
SIK G
SIK G
Ö
Ö
R
R
Ü
Ü
LEN ETK
LEN ETK
İ
İ
LE
LE
Şİ
Şİ
MLER
MLER
FLOROK
FLOROK
İ
İ
NOLONLAR
NOLONLAR
Florokinolonlar
Florokinolonlar
ı
ı
n Hedef
n Hedef
İ
İ
la
la
ç
ç
Oldu
Oldu
ğ
ğ
u
u
Etkile
Etkile
ş
ş
imler
imler
Oral yolla iki veya
Oral yolla iki veya
üç
üç
de
de
ğ
ğ
erlikli katyonlarla
erlikli katyonlarla
al
al
ı
ı
nd
nd
ığı
ığı
nda, ince barsaklarda absorbe edilmeyen
nda, ince barsaklarda absorbe edilmeyen
kompleksler olu
kompleksler olu
ş
ş
ur.
ur.
Al, Mg i
Al, Mg i
ç
ç
eren antasitler kinolonlar
eren antasitler kinolonlar
ı
ı
n biyoyararlan
n biyoyararlan
ı
ı
m
m
ı
ı
n
n
ı
ı
%90
%90
’
’
lara kadar azaltabilir.
lara kadar azaltabilir.
Sukralfat, kalsiyum,demir,
Sukralfat, kalsiyum,demir,
ç
ç
inko ve bizmut
inko ve bizmut
florokinolonlar
florokinolonlar
ı
ı
n emiliminde azalmaya neden olur.
n emiliminde azalmaya neden olur.
Tedavi ba
Tedavi ba
ş
ş
ar
ar
ı
ı
s
s
ı
ı
zl
zl
ığı
ığı
n
n
ı
ı
ö
ö
nlemek i
nlemek i
ç
ç
in bu maddeler farkl
in bu maddeler farkl
ı
ı
zamanlarda ( 6 saat
zamanlarda ( 6 saat
ö
ö
nce veya 2 saat sonra) al
nce veya 2 saat sonra) al
ı
ı
nmal
nmal
ı
ı
d
d
ı
ı
r.
r.
Simetidin florokinolonlar
Simetidin florokinolonlar
ı
ı
n metabolizmas
n metabolizmas
ı
ı
ile etkile
ile etkile
ş
ş
ebilir.
ebilir.
Pefloksasin ve enoksasinin serum klirensinde azalma,
Pefloksasin ve enoksasinin serum klirensinde azalma,
yar
yar
ı
ı
ö
ö
mr
mr
ü
ü
nde uzamaya neden olur.
nde uzamaya neden olur.
Florokinolonlar
Florokinolonlar
ı
ı
n Neden Oldu
n Neden Oldu
ğ
ğ
u
u
Etkile
Etkile
ş
ş
imler
imler
Enoksasin, siprofloksasin,norfloksasin CYP1A2
Enoksasin, siprofloksasin,norfloksasin CYP1A2
’
’
yi inhibe
yi inhibe
ederek teofilinin hepatik metabolizmas
ederek teofilinin hepatik metabolizmas
ı
ı
n
n
ı
ı
azalt
azalt
ı
ı
r, teofilin
r, teofilin
birikimi ve toksisitesine neden olur.Teofilinin total dozu
birikimi ve toksisitesine neden olur.Teofilinin total dozu
enoksasin dozuna ba
enoksasin dozuna ba
ğ
ğ
l
l
ı
ı
olarak %43
olarak %43
-
-
75 aras
75 aras
ı
ı
nda
nda
de
de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
ir.
ir.
Teofilinin terapotik aral
Teofilinin terapotik aral
ığı
ığı
10
10
-
-
20 mg/lt. Serumd
20 mg/lt. Serumd
ü
ü
zeyi 20
zeyi 20
mg/lt olunca gastrointestnal yan etkiler ve santral sinir
mg/lt olunca gastrointestnal yan etkiler ve santral sinir
sistemi etkileri belirginle
sistemi etkileri belirginle
ş
ş
ir. 30 mg/lt
ir. 30 mg/lt
’
’
nin
nin
ü
ü
zerinde
zerinde
konv
konv
ü
ü
lsiyon gibi ciddi yan etkiler ortaya
lsiyon gibi ciddi yan etkiler ortaya
ç
ç
ı
ı
kar.
kar.
Enoksasin
Enoksasin
-
-
teofilin alan hastalarda bulant
teofilin alan hastalarda bulant
ı
ı
-
-
kusma
kusma
insidans
insidans
ı
ı
y
y
ü
ü
ksektir.
ksektir.
Florokinolonlar
Florokinolonlar
ı
ı
n Neden Oldu
n Neden Oldu
ğ
ğ
u
u
Etkile
Etkile
ş
ş
imler
imler
Siprofloksasin, enoksasinde kafeinle de etkile
Siprofloksasin, enoksasinde kafeinle de etkile
ş
ş
im olur.
im olur.
Kahve 75
Kahve 75
-
-
150 mg/fincan
150 mg/fincan
Ç
Ç
ay 35
ay 35
-
-
70 mg/fincan
70 mg/fincan
Kola 25
Kola 25
-
-
30 mg/fincan
30 mg/fincan
Kakao 5 mg/fincan
Kakao 5 mg/fincan
Kahve i
Kahve i
ç
ç
enlerin %20
enlerin %20
-
-
40
40
’
’
ı
ı
g
g
ü
ü
nl
nl
ü
ü
k 600
k 600
-
-
1000 mg kafein
1000 mg kafein
al
al
ı
ı
rlar.
rlar.
Kafeinin terap
Kafeinin terap
ö
ö
tik dozu 8
tik dozu 8
-
-
20 mg/lt. Normalde bu
20 mg/lt. Normalde bu
d
d
ü
ü
zeylere eri
zeylere eri
ş
ş
ilmez.
ilmez.
Enoksasinle birlikte 200 mg kafein al
Enoksasinle birlikte 200 mg kafein al
ı
ı
nd
nd
ığı
ığı
nda bulant
nda bulant
ı
ı
,
,
kusma gibi gastrointestinal semptomlar yayg
kusma gibi gastrointestinal semptomlar yayg
ı
ı
nd
nd
ı
ı
r.
r.
Siprofloksasin kafeinin paraksantine d
Siprofloksasin kafeinin paraksantine d
ö
ö
n
n
ü
ü
ş
ş
ü
ü
m
m
ü
ü
n
n
ü
ü
yava
yava
ş
ş
-
-
lat
lat
ı
ı
r.Yar
r.Yar
ı
ı
ö
ö
mr
mr
ü
ü
n
n
ü
ü
uzat
uzat
ı
ı
r.
r.
Florokinolonlar
Florokinolonlar
ı
ı
n Neden Oldu
n Neden Oldu
ğ
ğ
u
u
Etkile
Etkile
ş
ş
imler
imler
Min
Min
ö
ö
r Etkile
r Etkile
ş
ş
imler:
imler:
Simetidin florokinolon
Simetidin florokinolon
-
-
teofilin etkile
teofilin etkile
ş
ş
imini art
imini art
ı
ı
rabilir.
rabilir.
Warfarinle etkile
Warfarinle etkile
ş
ş
imleri minimal.
imleri minimal.
Siklosporinin metabolizmas
Siklosporinin metabolizmas
ı
ı
n
n
ı
ı
azalt
azalt
ı
ı
r ve nefrotoksisitesini
r ve nefrotoksisitesini
art
art
ı
ı
r
r
ı
ı
r. Birlikte kullan
r. Birlikte kullan
ı
ı
ld
ld
ığı
ığı
nda monitorize edilmelidir.
nda monitorize edilmelidir.
Florokinolonlar invitro hayvan
Florokinolonlar invitro hayvan
ç
ç
al
al
ış
ış
malar
malar
ı
ı
nda beyin
nda beyin
dokusunda GABA
dokusunda GABA
’
’
n
n
ı
ı
n ba
n ba
ğ
ğ
lanmas
lanmas
ı
ı
n
n
ı
ı
inhibe eder.
inhibe eder.
NSA
NSA
İİ
İİ
’
’
larda florokinolonlar
larda florokinolonlar
ı
ı
n bu etkisini art
n bu etkisini art
ı
ı
r
r
ı
ı
rlar. NSA
rlar. NSA
İİ
İİ
,
,
teofilin,opiatlar,trisiklik antidepresanlar,n
teofilin,opiatlar,trisiklik antidepresanlar,n
ö
ö
roleptikler
roleptikler
al
al
ı
ı
nd
nd
ığı
ığı
nda epileptojenik potansiyelde art
nda epileptojenik potansiyelde art
ış
ış
g
g
ö
ö
zlenir.
zlenir.
TR
TR
İ
İ
METOPR
METOPR
İ
İ
M
M
-
-
S
S
Ü
Ü
LFAMETOKSAZOL
LFAMETOKSAZOL
Etkile
Etkile
ş
ş
im Mekanizmalar
im Mekanizmalar
ı
ı
:
:
Hepatik biyotrasformasyonda de
Hepatik biyotrasformasyonda de
ğ
ğ
i
i
ş
ş
iklik
iklik
Kompetitif renal at
Kompetitif renal at
ı
ı
l
l
ı
ı
m
m
Farmakodinamik etkile
Farmakodinamik etkile
ş
ş
im
im
TR
TR
İ
İ
METOPR
METOPR
İ
İ
M
M
-
-
S
S
Ü
Ü
LFAMETOKSAZOL
LFAMETOKSAZOL
Trimetoprim, pentamidin,amilorid, triamterene
Trimetoprim, pentamidin,amilorid, triamterene
benzer
benzer
ş
ş
ekilde b
ekilde b
ö
ö
breklerde distal t
breklerde distal t
ü
ü
b
b
ü
ü
llerdeki
llerdeki
sodyum kanallar
sodyum kanallar
ı
ı
n
n
ı
ı
bloke eder.
bloke eder.
Potasyum tutucu di
Potasyum tutucu di
ü
ü
retik verilen ki
retik verilen ki
ş
ş
ilerde
ilerde
hiperkalemiye neden olur.
hiperkalemiye neden olur.
Trimetoprim, tiyazit grubu di
Trimetoprim, tiyazit grubu di
ü
ü
retiklerle birlikte
retiklerle birlikte
verildi
verildi
ğ
ğ
inde a
inde a
ğı
ğı
r hiponatremiye neden olabilir.
r hiponatremiye neden olabilir.
Amantadin, dapson, digoksin, metotreksat,
Amantadin, dapson, digoksin, metotreksat,
prokainamid ve zidovudinin renal t
prokainamid ve zidovudinin renal t
ü
ü
b
b
ü
ü
ler
ler
at
at
ı
ı
l
l
ı
ı
m
m
ı
ı
n
n
ı
ı
inhibe eder.
inhibe eder.
TR
TR
İ
İ
METOPR
METOPR
İ
İ
M
M
-
-
S
S
Ü
Ü
LFAMETOKSAZOL
LFAMETOKSAZOL
S
S
ü
ü
lfametoksazol ve di
lfametoksazol ve di
ğ
ğ
er s
er s
ü
ü
lfa bile
lfa bile
ş
ş
ikleri
ikleri
warfarine ba
warfarine ba
ğ
ğ
l
l
ı
ı
antikoag
antikoag
ü
ü
lasyonu art
lasyonu art
ı
ı
r
r
ı
ı
r.
r.
Warfarinin plazma proteinlerine ba
Warfarinin plazma proteinlerine ba
ğ
ğ
lanma
lanma
yerinden ayr
yerinden ayr
ı
ı
lmas
lmas
ı
ı
na neden olur.
na neden olur.
S
S
-
-
Warfarin bile
Warfarin bile
ş
ş
i
i
ğ
ğ
i CYP2C9 enzimi tara
i CYP2C9 enzimi tara
-
-
f
f
ı
ı
ndan inhibe edilir.
ndan inhibe edilir.
TMP
TMP
-
-
SMX ile warfarin etkile
SMX ile warfarin etkile
ş
ş
iminin
iminin
farmakodinamik y
farmakodinamik y
ö
ö
n
n
ü
ü
de bulunur.
de bulunur.
TR
TR
İ
İ
METOPR
METOPR
İ
İ
M
M
-
-
S
S
Ü
Ü
LFAMETOKSAZOL
LFAMETOKSAZOL
Metotreksatla birlikte kullan
Metotreksatla birlikte kullan
ı
ı
m
m
ı
ı
kemik ili
kemik ili
ğ
ğ
i
i
bask
bask
ı
ı
lanmas
lanmas
ı
ı
na neden olabilir.
na neden olabilir.
Metotreksat
Metotreksat
ı
ı
n plazma proteinlerinden ayr
n plazma proteinlerinden ayr
ı
ı
l
l
-
-
mas
mas
ı
ı
na neden olur.
na neden olur.
Dihidrofolat red
Dihidrofolat red
ü
ü
ktaz
ktaz
ı
ı
n kombine inhibisyo
n kombine inhibisyo
-
-
nuna ba
nuna ba
ğ
ğ
l
l
ı
ı
olarak geli
olarak geli
ş
ş
en farmakodinamik
en farmakodinamik
etki sonucu akut megaloblastik anemi ile
etki sonucu akut megaloblastik anemi ile
sonu
sonu
ç
ç
lanabilir.
lanabilir.
TR
TR
İ
İ
METOPR
METOPR
İ
İ
M
M
-
-
S
S
Ü
Ü
LFAMETOKSAZOL
LFAMETOKSAZOL
TMP ve SMX siklosporin d
TMP ve SMX siklosporin d
ü
ü
zeyini d
zeyini d
ü
ü
ş
ş
ü
ü
rerek
rerek
greft reddine neden olabilir.
greft reddine neden olabilir.
Trimetoprim farmakodinamik mekanizmayla da
Trimetoprim farmakodinamik mekanizmayla da
siklosporinle etkile
siklosporinle etkile
ş
ş
ir.Serum kreatinin art
ir.Serum kreatinin art
ışı
ışı
g
g
ö
ö
zlenir.
zlenir.
Trimetoprim ve azatioprin aras
Trimetoprim ve azatioprin aras
ı
ı
ndaki
ndaki
farmakodinamik etkile
farmakodinamik etkile
ş
ş
im sonucu l
im sonucu l
ö
ö
kopeni
kopeni
geli
geli
ş
ş
ir.
ir.
TMP
TMP
-
-
SMX alan hastalarda baz
SMX alan hastalarda baz
ı
ı
ila
ila
ç
ç
lar
lar
ı
ı
n(oral
n(oral
kontraseptifler, pimozid, 6
kontraseptifler, pimozid, 6
-
-
merkaptop
merkaptop
ü
ü
rin)
rin)
etkileri azal
etkileri azal
ı
ı
r.
r.
Dostları ilə paylaş: |