I HİSSƏ. MƏDƏNİYYƏTİN TƏRİF, DÜSTUR VƏ KONSEPSİYALARI. BİRİNCİ BÖLMƏ. KULTUROLOGİYA ELM VƏ TƏDRİS FƏNNİ KİMİ. Kulturologiya anlayışı və onun predmeti KULTUROLOGİYA MƏDƏNİYYƏT HAQQINDA ELM KİMİ Kulturologiya -
insanın və bəşəriyyətin yaradıcı həyatı və fəaliyyəti haqqında elmdir. O, insanın həyat fəaliyyətinin mahiyyət, xüsusiyyət, tarixi nailiyyəti, inkişaf qanunları, texnologiyaları və dəyişdirici imkanlıarını aşkarlayır. O, idakın elə bir çoxpilləli piramidasıdır ki, onun pillələrini qalxarkən, insan tədricən xüsusi elmi biliklərə titələndikcə, bu gününü pozitiv idarə etmək, dəyişmək, daha yaxşı gələcək qurmaq qabiliyyətlərini dəfələrlə artırıb müdrikliyə yaxınlaşır.
O, yaradıcı insanın
həyat fəaliyyətinin
minilliklərlə davam edən vəhşilik, barbarlıq və sivilləşmə dövrü
ərzində topladığı yaradıcı həyat təcrübəsini, təşəkkül, təkamül və
inkişafı, onun ideologiya, nailiyyət və vasitələrini əks etdirən həm
xüsusi tarixi, həm də nəzəri biliklərin elmi ümumiləşdirilməsidir.
Cəmiyyətin inkişafında onun, bir elm sahəsi və tədris fənni kimi,
konkret praktik və universal strateji əhəmiyyəti vardır. Çünki,
kulturologiya ayn-ayn mədəniyyət sahələri və sosial institutların
təkamülünə baxışı onların tarixi əlaqələri ilə birgə açıqlayır, mədəni
cəmiyyətin sosial sisteminin effektiv inkişafi üçün həyati əhəmiyyəti
olan prioritetlərin müəyyən edilməsinə, onların zamanın tələblərinə
uyğun dəyişdirilməsinə imkan verir. Sistemli kulturoloji təhlil mədəni
hadisələri real həyat dialektikasından qoparılmış, abstrakt təfsir və
ideoloji şərh şəklində deyil, dünya sivilizasiyasının tərəqqipərvər
tendensiyaları, tarixi qanunauyğunluqlar və milli inkişafin maraq və
tələblərindən çıxış edib,
real qiymətləndirməyə imkan verir,
cəmiyyətin və dövlətin inkişafinı düzgün proqnozlaşdırmağa və onu
effektiv idarə etməyə şərait yaradır.
33
Kuad Mamınadov
Kulturoloeiva effcklivll haval va foalivvata aparan vol