Аsinxrоn dvigаtеlning tuzilishi

Mavzu: Uy ro’zg’or asboblari va mashinalarining kichik quvvatli asinxron dvigatellari.Uy ro’zg’or asboblari va mashinalarining kollektorli dvigatellari.
Elektr dvigatel — elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beruvchi mashina. Isteʼmol qiladigan tok turiga koʻra, oʻzgarmas tok va oʻzgaruvchan tok elektr dvigatellariga boʻlinadi. Oʻzgarmas tok elektrodlarida valning aylanishlar chastotasi (soni)ni ravon rostlab turish mumkin. Shuning uchun valning aylanishlar chastotasini tez-tez oʻzgartirib turish lozim boʻlgan hollarda shunday dvigatellar ishlatiladi.
Oʻzgaruvchan tok Elektr dvigatel jumlasiga asinxron elektr dvigatel, sinxron va kollektorli dvigatellar kiradi. Asinxron Elektr dvigatel eng koʻp ishlatiladi. Sinxron Elektr dvigatelda valning aylanishlar chastotasi isteʼmol qilinadigan tokning chastotasiga qatiy bogʻliq boʻladi.
Asinxron dvigatelning elektromagnit quvvat va aylantiruvchi momenti аsinxrоn mаshinаlаr o’zgаruvchаn tоk mаshinаsi bo’lib, uning ishlаsh prinspi аylаnuvchаn mаgnit mаydоni hоdisаsigа аsоslаngаndir. Аsinxrоn mаshinаlаr hаm gеnеrаtоr, hаm dvigаtеl sifаtidа ishlаtilishi mumkin.
Аsinxrоn dvigаtеlning tuzilishi
bаrchа elеktr mаshinаlаri kаbi аsinxrоn dvigаtеllаr hаm ikki аsоsiy qism; qo’zg`аlmаs qism vа qo’zg`аluvchаn (аylаnuvchi) qism rоtоrdаn ibоrаt.
Stаtоr stаninа, po’lаt o’zаk vа stаtоrning pаzlаrigа jоylаshtirilgаn uch fаzаli chulg`аmlаrdаn ibоrаt. Stаninа cho’yandаn yoki аlyuminiydаn silindrsimоn shаkldа yasаlgаn bo’lib, uning ichigа stаtоrning po’lаt o’zаgi mаhkаmlаnаdi.
Rotor (lotincha rotare - aylantirmoq so'zidan olingan) - po'lat o'qqa mahkamlangan bitta yoki bir nechta elektromagnitdan iborat. Elektromagnitlarning chulg'amlari rotor o'qiga mahkamlangan, yaxshi izolyatsiyalovchi barabanga o'rnatilgan mis kollektor plastinalariga kavsharlangan bo'ladi. Eng sodda holda rotor bitta elektromagnitdan iborat bo'lganda, uningchulg'ami bir-biriga tegmaydigan ikkita yarim halqaga kavsharlangan bo'ladi
Kollektor dvigatelning cho'tkalar bilan aloqa qiladigan qismidir. Ushbu tugun elektr energiyasini jihozning ishchi qismiga o'tkazishni ta'minlaydi. Kollektorli vosita - bu kamida bitta rotorli o'rash cho'tkalar va kommutatorga ulangan. Kollektor motorlar quyidagilardir:
-to'g'ridan-to'g'ri oqim;
-o'zgaruvchan tok;
Kollektor motorining rotori oldindan tayyorlangan magnit yadro o'rnatilgan valdan iborat. Bir tomondan, valga kollektor yig'ilishi, boshqa tomondan fan pichoqlari biriktirilgan. Oson aylanishni ta'minlash va uni korpusga mahkamlash uchun podshibniklar ikkala tomondan valga o'rnatiladi. Elektr dvigatelining normal ishlashi uchun rotorning mukammal muvozanatli bo'lishi kerak
Kollektor silindrsimon shaklga ega va mis plitalardan (ba'zan lamalar deb ataladi) yasalgan bo'lib, ular bir-biridan slyuda yoki tekstolit qistirmalari bilan ajratilgan. U biriktirilgan valning o'qi bilan elektr aloqasi yo'q. Ma'lum bo'lishicha, kollektor mis sektorlaridan yig'ilgan va o'rashsiz, bir-biriga elektr bilan bog'lanmagan.