Asosiy qism

6.6. Egizak tub sonlar
Ma`lumki, 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43, 47 ... (1)
tub sonlar ketma-ketligi cheksizdir.
Bu ketma-ketlikda ketma-ket joylashgan bir juft tub sonlar mavjud: 2 va 3. Boshqa bunday ketma-ket joylash­gan tub sonlar mavjud emas. Lekin ayirmasi 2 ga teng bo`lgan tub sonlar mavjud bo`lib, ular egizak tub sonlar jufti deb ataladi. Shunday qilib, bir vaqtda tub bo`lgan p va p+2 sonlar egizakdir. Masalan, 3 va 5, 5 va 7, 11 va 13, 17 va 19 va hokazo. 100 000 gacha bo`lgan natural sonlar orasida 1224 ta egizak tub sonlar jufti, 1000 000 gacha bulgan natural sonlar orasida esa 8164 ta egizak tub sonlar jufti mavjud.
Angliya matematigi Glesher hisoblash natijasida 8000000 va 8100000 sonlari orasida 518 ta egizak tub sonlar jufti mavjudligini ko`rsatgan.
1958 yilda V. A. Golubev n=810⁶ gacha bo`lgan natu­ral sonlar orasida 48619 ta egizak tub sonlar jufti mavjudligini hisoblagan.
30 000 000 gacha bo`lgan natural sonlar ketma-ketligida 152 892 ta egizak tub sonlar jufti mavjud.
(1) da egizak tub sonlar jufti qancha, degan savolga angliyalik matematiklar Xardi va Litlvudlar “egizak tub sonlar juftligi cheksiz ko`p” - deb javob berishgan. Bu fikrni hozirgi vaqtda egi­zak tub sonlar gipotezasi deb yuritiladi.
7. Butun sonlarning bo`linishi.
Z — butun sonlar to`plamini qaraymiz. Bo`lish amali butun sonlar top`lamida har doim ham bajarilavermaysi.
Ta`rif: aZ va bZ (b≠0) sonlar uchun a=bq tenglikni qanoatlantiruvchi qZ son mavjud bo`lsa, a soni b soniga (qoldiqsiz) bo`linadi ( kabi belgilanadi).
Agar a soni b soniga bo`linsa, b soni a soning bo`luvchisi, a soni esa b sonining karralisi deyiladi. q soni esa a va b sonlarining bo`linmasi deyiladi.
0 (soni) har qanday b≠0 songa bo`linadi. Agar a≠0 bo`lsa, ravshanki, a soning bo`luvchilari soni chekli bo`ladi.