Avstraliya iNGİLİZCƏsinin leksik-semantik xüsusiYYƏTLƏRİ

FLORAYA AİD İFADƏLƏR

Funksional və üslub xüsusiyyətləri, quruluşu və istifadə dərəcəsi ilə fərqlənən yüzlərlə AuE floristik adından yalnız ən məşhurlarından bəzilərinə toxunacağıq.

Qeyd etmək lazımdır ki, Avstraliya İngilis dilinin xüsusiyyətlərinin əsasını fauna və flora adları təşkil edir və avstraliyalıların nitqində geniş yayılması səbəbindən dilçilik üçün xüsusi maraq kəsb edir.

Beşinci Qitənin ən zəngin florasının ən yaygın endemik nümayəndələri, ehtimal ki, evkalipt (500 növdən çox) və akasiyadır (təxminən 600 növ). Avstraliya mənzərəsinin ayrılmaz bir xüsusiyyəti olan hər ikisi də Avstraliyanı bir bumeranq və ya kenqurudan az simvollaşdırmır və akasiya da ölkənin floristik milli emblemidir. Buna görə, hər ikisi də Avstraliyalıların dilində köklüdür: gum (evkalipt) və wattle (akasiya) geniş yayılmış floristik adlar şəbəkəsinin (avstralizmlər) əsasını təşkil edir və danışıqda birbaşa və məcazi mənalarda geniş istifadə olunur. Çoxsaylı frazeoloji vahidlərin və jarqonizmlərin ayrılmaz hissəsi / Məsələn, gum (от gum-tree - evkalipt) eucalyptus sözünü uyğun terminoloji birləşmələrdə (apple gum, pink gum və s.) əvəz etmişdir. Yalnız müəyyən ağac növlərinin elmi adında gum sözünün olduğu AE-dən fərqli olaraq, AuE-də evkaliptlərin əksəriyyəti öz adlarına gum sözünü əlavə edirlər. BE-də sözün əsas mənası yapışqan, qatran və s. Avstraliyalı üçün evkalipt, bir Kanadalı və ya bir rus üçün ağcaqayın qədər həyat tərzinin ayrılmaz bir hissəsidir, buna görə gum-tree Avstraliyada bir əfsanə ilə pərəstiş edilən, poetik bir təməl rolunu mahnı, şeir və ballada kimidir. Məsələn:

...And camp at night by some lonely creek

When dies the golden ray

Where the jackass laughs in the old

gum-tree

And our quart-pot tea we sip

(From “The Stedonan” bush ballad)

Gum-dan əmələ gəlmişdir: gumleaves, gumblossoms, gumnuts və s.

Evkalipt ağaclarının müxtəlifliyi müvafiq adların fərqləndirilməsinə,xüsusən də bir sıra substantiv və subyektiv-substantiv terminoloji vahidlər şəklində olan apple gum, black gum, blue gum, flooded gum, ghost gum, scribbly gum, suger gum və s. ehtiyac yaratdı. İngilis materialı üzərində qurulmuş bu vahidlərin əksəriyyəti, əvvəllər məlum olan bitkilərlə müxtəlif birliklərə, floristik olmayan cisimlərə bənzərliklərə, mənşəyi və ya yayılması altında olan işarələrə, məcazi və ya metonim köçürmələrə borcludur. Məsələn, blue gum adı bu evkalipt növünün mavi ağac rəngi ilə əlaqələndirilir; flooded gum-"bataqlıq" evkalipti (əsasən bataqlıqlarda və ya su basmış ərazilərdə böyüdüyü üçün belə adlanır); suger gum- "şəkər evkalipt" (bu bitkinin yarpaqları müəyyən bir faiz şəkər ehtiva edir) - məcazi bir köçürmə səbəbindən ortaya çıxmışdır.

Maraq doğuran gum sözünə əsaslanan, məsələn: (mad) as a gumtree full of galahs – çox axmaq , happy as possum up a gumtree - çox xoşbəxt; (to) have gumleaves growing out of the ears - axmaqlıq dərəcəsinə qədər sadə olmaq; (to) have seen one’s last gumtree -ölümün astanasında olmaq; (to) ride up a gumtree - atdan yıxılmaq (peşəkar atlı jarqonu; (to) be up а gumtree - çətin vəziyyətdə olmaq (ikiləşmək) və bir çox frazeoloji vahidlərdir,

Avstraliya akasiya növlərindən hər hansı biri öz növbəsində AuE wattle adlanır. Sözün ümumi ingilis mənalarından biri "budaqlar, dallar" dır. Bu və ya digər şəkildə Avstraliya kəndliləri hələ də wattle and daub hut - gil ilə örtülmüş budaqlardan hazırlanmış bir ev ("daxma") ifadəsini işlədirlər. Wattle -black wattle, green wattle, sunshine wattle, the Land of the Wattle, umbrella wattle, a stunted wattle s. kimi bir sıra terminoloji (və qeyri-terminoloji) təyinatların əsasını təşkil edir.

To bring wattle bloom frazeologizmi "bədbəxtlik gətirmək" deməkdir (wattle bloom brought indoors brings bad luck). İngilis dili materialı əsasında formalaşan bu leksik yeniliklərə əlavə olaraq, yerli mənşəli bəzi sinonim adlar AuE-də istifadə olunur: mulga, myall, brigalow və s.

Mulga sözünün daxil olduğu məlum və işlənmiş frazeoloji vahidlər və sabit ifadələr mövcuddur. Məsələn, mulga wires -təsdiqlənməmiş şayiələr; Mulga Bill - sadə, eksantrik ((kol sakinləri фкфыжтвф); mulga madness - ekssentriklik və s.

AuE-də ən çox yayılmış floristik adlara Aborigenn dilindən alınanmalar da daxildir: karri- Qərbi Avstraliyada yayılmış evkalipt növlərindən birinin adıdır və jarrah -çox davamlı taxtaları ilə məşhur olan nəhəng bir evkaliptdir. Nəhayət, AuE-də bir kol, bir meşə və fərdi bir kolu (kollarla örtülmüş sahələri) ifadə edən və çox tutumlu bir söz olan scrub sözünü xatırlatmamaq olmaz. Scrub-un ümumi İngilis dilində mənası olduqca genişdir. AuE-də scrub sözü bütün bir sıra törəmələr üçün əsas rolunu oynayır: scrubber - kollarla örtülmüş ərazilərdə (müstəqil olaraq) mal-qara otarmaq (sinonimi: scrub -mal-qara); scrub- ridder - oxşar mal-qara axtaran atlı çoban; scrub dashing - "scrub" vasitəsilə məcburi səfərlər; scrub bashing- torpağın altındakı "scrub"un təmizlənməsi; scrub-itch-müəyyən kol növlərinin və s.-nin yaratdığı dəri xəstəliyidir.

Bəzən avstraliyalıların danışıq nitqində scrub sözü öz yerini yerli əhalinin dilindən götürülmüş Mallee sözünə verir. Buradan: Mallee land, Mallee region, Mallee root və s.