Avtomobil təKƏRİNİn kinematikasi

2Cİ SUAL ---AVTOMOBİLİN YANA SÜRÜŞMƏSİ VƏ AŞMASI

Dәyanәtliyin itirilmәsinin son halı yana sürüşmә vә aşmadır. . Kontakt sahәsindә uzununa vә eninә qüvvәlәr yolun uyğun reaksiyalarına bәrabәr olduğundan, avtomobilin körpüsünün sürüşmәsiz hәrәkәt şәrtini aşağıdakı kimi yaza bilәrik:

R_Z  R_x²  R_y² ,

Rz, Rx, Ry  uyğun olaraq şaquli, tangensial vә yan reaksiyalardır.

ŞƏKİLƏ əsasən N  әtalәt vә ağırlıq qüvvәlәrinin әvәzlәyicisi; β0  hәrәkәt müstәvisinә çәkilmiş şaquli müstәvi ilә kütlә mәrkәzi vә tәkәrlәrin yolla kontakt nöqtәlәrindәn keçәn müstәvilәr arasında әmәlә gәlәn bucaq; α  normal müstәvi ilә N qüvvәsi arasındakı bucaq; γ  ağırlıq qüvvәsi ilә N qüvvәsi arasındakı bucaqdır.

Qüvvәlәr sxemindәn tg  F_y / G_a  j _y / g yazmaq olar.

• 
   ₀ olduqda aşma baş vermir;
  
• 
   ₀ olduqda aşma baş verir;
  
• 
   ₀ olduqda isә avtomobil aşmağa başlayır.
  

Avtomobilin sürüşmәsiz hәrәkәt şәrti:

tg(  ) 

bu hal tg₀  halında ödәnir.Dəyanətlilik bucağı birdə dəyanətlilik əmsalı vardır

• 
  _  tg₀ .
  

β0  eninә dәyanәtlik bucağı, tg₀ isә eninә dәyanәtlik әmsalı (_ ) adlanır.

Avtomobillәrin yan dәyanәtlik göstәricilәri

Kuzovun yana әyilmәsi avtomobilin yan dәyanәtliyinә ciddi tәsir göstәrir. Yan dәyanәtliyә tәsir göstәrәn әsas konstruktiv parametrlәr yana meyllәnmә çiyini

vә asqının bucaq sәrtliyidir. Bucaq sәrtliyini artırmaq üçün asqılara stabilizator әlavә edilir. Stabilizator yana meyllәnmәni 20...40% azaldır.

Adәtәn qoşqunun dәyanәtliyi avtomobilin dәyanәtliyindәn pis olduğundan, qoşqulu avtomobilin dәyanәtliyi qoşqunun dәyanәtliyi ilә müәyyәn olunur.

3cu sual ---AVTOMOBİLƏ TƏSİR EDƏN MÜQAVİMƏT QÜVVƏLƏRİ

Avtomobilin hərəkəti zamanı yolun profili daima dəyişdiyi üçün avtomobil eniş və ya yoxuşda hərəkətdə olur.

Yoxuşa müqavimət qüvvəsi :

H – yoxuşun hündürlüyü; B – yoxuşun oturacağıdır.

Havanın müqavimət qüvvəsi

Avtomobil hərəkət edən zaman avtomobilin alın səthinə hava axını müqavimət göstərir. Avtomobilin sürəti artdıqca müqavimət qüvvəsi artır. Eyni zamanda havanın müqaviməti avtomobilin alın səthinin profilindən asılıdır. Havanın müqavimət qüvvəsi aşağıdakı ifadə ilə təyin olunur.

Havanın müqavimətinə sərf olan güc:

Diyirlənməyə müqavimət qüvvəsi