Axborot texnologiyalari



Yüklə 1,18 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/45
tarix13.04.2022
ölçüsü1,18 Mb.
#55283
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   45
axborot xavfsizligi (1)

SO’Z BOSHI 

 

Tez  rivojlanib  borayotgan  kompyuter  axborot  texnologiyalari  bizning  kundalik 



xayotimizning  barcha  jabxalarida  sezilarli  o’zgarishlarni  olib  kirmokda.  Xozirda 

―axborot  tushunchasi‖  sotib  olish,  sotish,  biror  boshka  tovarga  almashtirish  mumkin 

bulgan maxsus tovar belgisi sifatida tez-tez ishlatilmokda. Shu bilan birga axborotning 

baxosi kup xollarda uning uzi joylashgan kompyuter tizimining baxosida bir necha yuz 

va  ming  barobarga  oshib  ketmokda.  SHuning  uchun  tamomila  tabiiy  xolda  axborotni 

unga  ruxsat  etilmagan  xolda  kirishdan,  kasddan  o’zgartirishdan,  uni  ugirlashdan, 

yo’qotishdan va boshka jinoiy xarakterlardan ximoya qilishga  kuchli zarurat tugiladi.  

Kompyuter  tizimlari  va  tarmoqlarida  axborotni  ximoya  ostiga  olish  deganda, 

berilayotgan,  saqlanayotgan  va  qayta  ishlanilayotgan  axborotni  ishonchliligini  tizimli 

tarzda  ta’minlash  maksadida  turli  vosita  va  usullarni  kullash,  choralarni  kurish  va 

tadbirlarni amalga oshirishni tushunish kabul qilingan. 

 

Axborotni ximoya qilish deganda:



1

 

 

  Axborotning  jismoniy  butunligini  ta’minlash,  shu  bilan  birga  axborot 



elementlarining buzilishi, yoki yo’q qilinishiga yul kuymaslik; 

  Axborotning  butunligini  saklab  kolgan  xolda,  uni  elementlarini 



kalbakilashtirishga (o’zgartirishga) yul kuymaslik; 

  Axborotni tegishli xukukularga ega bulmagan shaxslar yoki jarayonlar orkali 



tarmokdan ruxsat etilmagan xolda olishga yul kuymaslik; 

  Egasi  tomonidan  berilayotgan  (sotilayotgan)  axborot  va  resurslar  fakat 



tomonlar  urtasida  kelishilgan  shartnomalar  asosida  kullanilishiga  ishonish  kabilar 

tushuniladi. 

Yukorida  ta’kidlab  utilganlarning  barchasi  asosida  kompyuter  tarmoklari  va 

tizimlarida  axborot  xavfsizligi  muammosining  dolzarbligi  va  muximligi  kelib  chikadi. 

SHuning uchun xozirgi kurs Respublikamizning oliy va urta maxsus ukuv muassasalari 

ukuv rejalarida munosib urin egallaydi. 

 

Ushbu fanning vazifalari: 

 

  Talabalarda  axborot xavfsizligi tugrisidagi bilimlarni shakllantirish; 



  Axborotni ximoya qilishning nazariy, amaliy va uslubiy asoslarini berish; 

  Talabalarga  kompyuter  tarmoklari  va  tizimlarida  axborot  xavfsizligini 



ta’minlashning zamonaviy usullari va vositalarini kullashni amaliy jixatdan urgatish; 

  Talabalarni  axborotni  ximoya  qilish  buyicha  ishlab  chikarilgan  turli  xil 



dasturiy  maxsulotlardan  erkin  foydalana  olish  imkonini  beradigan  bilimlar  bilan 

ta’minlash; 

Kursni uzlashtirish natijasida talaba kuyidagilarnibilishi shart; 

                                                 

1

 M.G’aniyev. Axborot xavfsizligi, 2-bet 




 

- 5 - 


  kompyuter  tarmoklari  va  tizimlaridagi  axborot  xavfsizligiga  taxdid  solishi 

kutilayotgan xavf xatarning moxiyatini va okibatlarini tushunishi; 

  kompyuter  tarmoklari  va  tizimlarida  axborotni  ximoya  qilish  buyicha 



kuyiladigan asosiy talablar va asoslarni uzlashtirish; 

  kompyuter  tarmoklari  va  tizimlarida  axborot  xavfsizlagini  ta’minlashda 



kullaniladigan zamonaviy usullar va vositalarni bilish; 

  tizimlarda  axborot  butunligi  va  ishochligini  buzuvchi  viruslar  va  boshka 



manbalar  mavjudligini  tizimli  tekshirishni    ta’minlash  va  ularni  zararsizlashtirish 

buyicha choralarni kurish; 

  axborotni ximoya qilishda kullaniladigan zamonaviy amaliy tizimlar va 



dasturiy maxsulotlarni ishlata olish; 


 

- 6 - 



Yüklə 1,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   45




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin