O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi n
Havoni zaxarli gazlardan tozalashda to’rta – usul qo’llaniladi. Absorbsiya usuli. Gazlarni suyuq moddada yuvib olish.
Adsorbsiya. Gazlarni g’ovaksimon qattiq jismda yuvib olish. Adsorbentlar sifatida aktivlangan ko’mir, tuproq selikagel, tsalitlar ishlatiladi.
Katalik usul yordamida. Havoning tarkibidagi zaharli gazlar, zaharsiz gazlarga aylantiriladi.
Termik usullar yordamida. Yoqori temperaturalar tasirida (900 – 1000 oC) havoning tarkibidagi gaz aralashmasi yoqilg’i bilan birgalikda kuydirib yuboriladi.
Oqova sularini tozalash. Mexanik usullar – tindirish, filtr lash, sentrafugalash, suzib olish va xakoza.
Fizik – kimyoviy usullar – kogulyatsiya – flokulyatsiya, flotatsiya usullari kiradi.
Kimyoviy usulga – neytrallash, oksidlanish – qaytarilish, termooksidlash. Bu usullar yordamida suvda erigan moddalar, reagentlar yordamida erimaydigan xolatda o’tkazilib cho’kmaga tushadi va suvdan ajratib olinadi.
Biokimyoviy usullar – oqova suvlarni organik moddalardan mikroorganizmlar yordamida tozalash tozalash jarayoni ajratishi biofiltr , biofaktorlarda amalga oshiriladi.
Korxonada suv texnologik extiyojlar uchun sovutuvchi sifatida suv ishlatiladi, xamda xo’jalik – maishiy extiyojlar uchun.
Xulosa Respublikamizda hozigi kunda bir qancha qarorlar va Prezidentimizning farmonlari har bir soxa bo’yicha o’zgarishlarni o’z ichiga oladi. 2017-2021 yillar oralig’ida 5 ta strategiya bo’yicha dasturlar ishlab chiqildi. Ushbu dastur ichida mineral o’g’itlar ishlab chiqarish bo’yicha bir qancha qarorlarni o’z ichiga oladi. Ushbu qarorlardan kelib chiqqan xolda ammafos o’g’itini olishda bug’latish apparatini takomillashtirish bo’yicha hizmat qiladi. Buning asosiy sababi insonlarga qulaylik hamda ishlab chiqarilayotgan mahsulotni sifatli va yuqori samarador bo’lishidir.
Respublikamiz iqtisodiyoti o’sishi bilan turli soha ko’rsatkichlari ham o’sib bormoqda jumladan kimyo sohasi ham jadallik bilan rivojlanyapti. Bunga misol qilib “Ammofos-Maksam” AJni olishimiz mumkin.
Men ham ushbu bitiruv malakaviy ishimda eksraksionniy fosfat kislotasidan ammofos ishlab chiqarishni loyihalashni bilib oldim va o’rgandim. Buning uchun men Prezdentimiz asalaridan, shu sohadagi adabiyot va qo’llanmalardan hamda internet ma’lumotlaridan foydalandim. Bu bitiruv malakaviy ishimda men xom ashyo sifatida hozirgi kunda 13-15% P2O5 tutgan EFK oldim va bug’latish apparatiga kelayotgan bo’tqani quritish uchun kam energiya sarflarini o’rgandim. Buning uchun men ammofos o’g’itining xossalarini, ahamiyatini, texnik bardoshliligini, turli bosimda turlicha ekanligini bilib oldim. Shu sababli men loyihamda bu mahsulotni ishlab chiqarish texnologiyasi, qo’llaniladigan xom ashyolar, unga qo’yiladigan taolablar, mahsulotning xossalari, uning iqtisodiy samaradorligi, moddiy, issiqlik balanslarini, mahsulotni ishlab chiqarishda qatnashadigan jihozlar va boshqa bo’limlarni yoritganman Bulardan foydalanib yillik ish quvvati 8 912 560 ga teng bo’lgan mahsulot olishni loyihaladim. Qolaversa jarayonni avtomatlashtirish, iqtisodiy samaradorlik ko’rsatkichlari va korxonaning joylashishini hamda atrof muhitini o’rganib chiqdim. Mehnat muxofazasida ishchilarga yaratilgan sharoitlar davlat standartlari asosida bo’lishi kerakligi to’g’risida ma’lumot keltirganman.
Hozirgi kunda chiqindisiz texnologiya ishlab chiqarish va yuqori sifat hamda yuqori samaradollikka erishishni hal qilish dunyoda birinchi o’rinda turibdi. Biz tamondan olingan ammafos mahsulotni ham sifati yuqoridir. Undan olinadigan mahsulotlarni kamdan kam xolatda foydalanishga yaroqsiz bo’lishi mumki. Ushbu bitiruv malakaviy ishimni tayyorlashda 4 yil davomida ustozlarimdan olgan bilim va ko’nikmalarimdan keng foydalandim. Kelajakdagi ish faoliyatimda o’qish davomida olgan bilimlarimni ishlab chiqarish jarayanlarida amalda ko’rsatishga yurtimiz ravnaqiga barcha yurtdoshlarim kabi o’z xissamni qo’shishga sitqidildan xarakat qilaman.