Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (unec) İl 9, Cild 9, yanvar-mart 2021

 
 
G.F.Rəhimli: Azərbaycan üçün Sosial Hesablar Matrisi: nəzəri-metodoloji əsasları, qurulması və 
istifadəsi məsələləri 

---

120 
Nəticə
Müəyyən dövr ərzində bir ölkənin iqtisadiyyatında baş verən bütün iqtisadi axınları 
özündə əks etdirən sosial hesablar matrisi həm təhlil aparmaq üçün əlverişli statistik 
bir görüntü olması baxımından, həm də sosial-iqtisadi inkişafın modelləşdirilməsi 
üçün geniş bir baza olması səbəbindən hər bir ölkə üçün bu matrisin qurulması mühüm 
əhəmiyyət kəsb edir. Bu məqalə də Azərbaycan üçün son illərin göstəriciləri əsasında 
SHM-in qurulması üçün nəzəri baza formalaşdırmağa xidmət edir. Bu məqsədlə, 
məqalədə SHM-in tarixi inkişafı və ümumi strukturu nəzərdən keçilmiş və Azərbay-
can iqtisadiyyatı üçün ilkin formada makro səviyyədə SHM qurulmuşdur. Bu matris 
gələcək tədqiqatlarda hesablar arasında əlaqələri daha detallı əks etdirməklə, həmçinin 
daha geniş statistik bazalardan istifadə etməklə göstəriciləri dəqiqləşdirərək daha key-
fiyyətli SHM-in qurulması və modelləşdirmədə istifadə etmək məqsədilə mikro səviy-
yədə genişləndirilməsi üçün istifadə edilə bilər. 
Ədəbiyyat
Quesnay F., Tableau economique (Economic table). Macmillan, 1894; 
2.
Hicks J. R., The social framework. Clarendon, 1942; 
3.
Stone R., Definition and measurement of the national income and related totals. 1947; 
4.
Stone R., A social accounting matrix for 1960. Chapman and Hall, 1962; 
5.
Pyatt G., Jeffery I.R., Social accounting matrices: A basis for planning. The World Bank, 1985; 
6.
European Commission, International Monetary Fund, OECD, UN, World Bank. System of 
National Accounts 1993. Brussels, Luxembourg, New York, Paris, Washington, 1993; 
7.
Valiyev V., Mehdiyev M., Bayzakov S., Sarsembaeva G., Nagoibaeva E., Zakharova N., 
Compilation of Social Accounts Matrix and estimation of general multiplier for Azerbaijan, 
Kazakhstan and Kyrgyz Republic. EcoMod, 2013; 
8.
Valiyev V., "Principal Features of Building Social Accounts Matrix and Improving Statistical 
Database for Eco-countries
.
Chinese Business Review 13.10 (2014): 611-623; 
9.
https://www.stat.gov.az/source/system_nat_accounts/; 
10.
System of National Accounts 2008. European Communities, International Monetary Fund, 
Organisation for Economic Co-operation and Development, United Nations and World Bank. 
New York, 2009 https://unstats.un.org/unsd/nationalaccount/docs/sna2008.pdf; 
11.
Clemens B., Thomas M., Thurlow J., Social accounting matrices and multiplier analysis: An 
introduction with exercises. Vol. 5. Intl Food Policy Res Inst, 2009; 
12.
Robinson Sh., Cattaneo A., El-Said M., Updating and estimating a social accounting matrix using 
cross entropy methods. Economic Systems Research 13.1, 2001; 
13.
Lemelin A., Ismael F., Cockburn J., Balancing a Social Accounting Matrix: Theory and 
application (revised edition). Available at SSRN 2439868, 2013; 
14.
Yadulla Hamdulla Hasanli, Turac Mehrac Musayev, Gunay Fazil Rahimli, Simrah Azer 
Ismayilova. Assessment the Impact of Capital and Labor on Output in Oil Rich Cıs Countries 
Using Ces Production Function. 5 th İnternational Conference on Lifelong Education and 
Leadership for all 9-11 july, 2019 Baku, Azerbaijan. Abstract book. P.88. https://faf348ef-5904-
4b29-9cf9-98b675786628.filesusr.com/ugd/d546b1_5227dc1e0b4046eba3ae70ef0023b1fa.pdf.; 
15.
Həsənli Y., Rəhimli G., Sosial hesablar matrisinin qurulması və tətbiqləri. Statistika xəbərləri, 
2018. http://etsim.az/upload/File/publication/01-2019/publication-19-file_az.pdf; 
16.
Polat, Gözde E.Ş., Engin İ., Sosyal hesaplar matrisi üzerine teorik bir 
değerlendirme. Fiscaoeconomia, 4.2: 332-351.