2-ci sual. Mülki müdafiənin mühafizə qurğuları. Fərdi və tibbi mühafizə vasitələri.
Mülkü müdafiənin əsas üsullarından biri mühafizə qurğularından istifadə edilməsidir.
Sülh və müharibə dövrlərində baş vermiş fövqəladə hadisələr zamanı əhalinin
sığınacaqlarda yerləşdirilməsi xüsusən böyük şəhərlərdə əhalinin evakuasiya edilməsi
mümkün olmadıqda çox böyük əhəmiyyətə malikdir. Təkcə müharibə dövründə deyil, sülh
şə
raitində də baş verən fövqəladə hadisələrdə əhalinin sağlamlığı və həyatının
qorunmasında mülki müdafiənin sığınacaq və qurğularından istifadə olunur.
Sığınacaqlar sığınan insanları nüvə silahının zədələyici amillərinin təsirindən, müasir adi
qırğın vasitələrinin, həmçinin, bakterial, zəhərləyici maddələrin təsirindən, güclü təsirli
zəhərləyici maddələrin, nüvə enerjisi qurğularında qəzalar zamanı parçalanan radioaktiv
maddələrin təsirindən və yanğınlar zamanı yanma məhsullarının və alovun təsirindən
mühafizə edir.
Mühafizə
qurğularının
təsnifatı
aşağıdakı
xüsusiyyətlər
üzrə
aparılır:
- Təyinatına görə - texnika və mülkiyyətin qorunması, əhalinin mühafizəsi (sığınacaqlar,
radiasiya əleyhinə sığınacaqlar və sadə sığınacaqlar)
- Konstruksiyasına görə - açıq tipli (xəndək, boşluq), qapalı tipli (sığınacaqlar və radiasiya
ə
leyhinə sığınacaqlar- RƏD).
Ə
halinin müharibə və sülh dövründə fövqəladə hallar zamanı baş verən təhlükələrdən
qorumaq üçün kollektiv mühafizə üsullarından istifadə olunur (mülki müdafiənin mühəndis
qurğuları). Əhalinin müharibə və sülh dövründə ən etibarlı mühafizə vasitəsi sığınacaqlar
hesab olunur.
Sığınacaqlar insanların qəzalardan, sülh şəraitində baş verən təbii fəlakətlərdən, həmçinin
müharibə dövrü üçün xarakter fövqəladə hadisələrin—kütləvi qırğın silahlarının və müasir
adi qırğın vasitələrinin zədələyici amillərinin təsirindən qorunmaq üçün nəzərdə tutulub.
Sığınacaqlar zəhərləyici maddələrdən və bakterial vasitələrdən, yanğın zamanı alovun,
yüksək hərarətin və zərərli qazların təsirindən, partlayışlar zamanı dağıntılardan mühafizə
edir. Bir sözlə mühafizə qurğuları insanları FH bütün zədələyici amillərindən qoruyur.
Sığınacaqlarda həyai fəaliyyətini təmin edən qəza-xilasetmə dəstələri və əhalini mühafizə
edən məntəqələr yaradılır: ərzaq, ilkin tibbi yardım, zədələnmiş insanları toplayan, isidici.
Sığınacaqlar sülh dövründə yaradılır və lazım olan vasitələrlə təchiz olunur.
Şə
raitə uyğun olaraq sığınacaqlar binaların daxilində və kənarda quraşdırıla bilər. Daxili
sığınacaqlara binaların tərkibində olan zirzəmilər, xaricdə quraşdırılanlara isə binadan
kənarda quraşdırılmış sığınacaqlar aiddir.
Sığınacaqların təsnifatı.
Sığınacaqlar aşağıda sadalanan xüsusiyyətlərə görə təsnif olunur:
- mühazə xüsusiyyətlərinə görə;
- yerləşdiyi əraziyə görə;
- həcminə görə;
- tikilmə tarixinə görə;
- konstruksiya materiallarına görə;
- elektrik enerjisi ilə təminatına görə;
- filtr-ventilyasiyaların quraşdırılmasına görə;
- sülh şəraitində istifadə məqsədinə görə.
Həcminə görə sığınacaqlar:
- kiçik - 150- 600 insan yerləşən;
- orta ölçülü - 600 - 2000 insan yerləşən;
- böyük həcmli - 2000-dən çox insan yerləşə bilən növlərə.
150 nəfərdən az tutumu olan sığınacaqlar o halda inşa edilir ki, həm yerli şərait, həm də
iqtisadi nöqteyi-nəzərdən sərfəli olsun. 1000-2000 nəfərlik tutumu olan sığınacaqlar inşa
edilərkən
tikintinin
adambaşına
maya
dəyəri
aşağı
düşür.
Yerləşdiyi əraziyə görə:
- Tikililərdə (binanın zirzəmi və baza hissələrində);
- Metropolitendə və dağ oyuqlarında;
- Kənarda yaradılanlar (bina tərkibində olmayanlar);
Tikildiyi yerinə görə:
- binanın tərkibində tikilənlər və binanın xaricində tikilənlər.
Binanın tərkibində tikilənlərə zirzəmiləri, dağ şaxtalarını aid etmək olar.
Tikilmə vaxtına görə:
- sülh dövründə əvvəlcədən tikilənlər və boş meydançalarda yaradılan tez tikilən
sığınacaqlar.
Tikilmə materiallarına görə:
- meşə materiallarından tikilənlər;
- daş divarlılar;
- dəmir-betonlu (dəmir – betonlular tikiliş növünə görə bir neçə növə bölünür: dəmir-
monolit, monolit və dəmir. Geniş yayılan dəmir – monolitlilərdir) və parçadan tikilənlər.
Enerji təminatına görə:
- şəhərin elektrik xəttlərilə t
qoruyucu mənbə ilə təmin olunan
Filtr-ventilyasiyaların quruluş
- sənaye istehsallı ventilyasiya qur
sadələşdirilmiş ventilyasiya qurğ
Sığınacaqların hava təminatı ad
- təmiz ventilyasiya rejimind
- süzücü ventilyasiya rejimind
- içəridəki hava bərpa (regenerasiya) edilm
Yerin altında quraşdırılmış (zirz
qatına davamlı materiallarla tikilir, giri
Çirklənmiş havanın içəri daxil olmaması üçün sı
ventilyasiya qurğuları quraşdırılır v
müddət qalırlar, hətta dağılmış
Yanğınlardan, kimyəvi maddəl
bölgədən, sanitar-gigiyenik qaydalara
yaşamasını təmin edəcək şəraitd
Ə
n geniş yayılmış sığınacaqlar istehsal, ictimai v
yarımzirzəmində quraşdırılmış
sığınacaqlar quraşdırılır. Belə
yeraltı keçidlər və qalereyalar, metropoliten v
Sığınacaqlar əhalinin çox yerl
və çöl qapının yanında işarəylə
və təminati müvafiq Mülki müdafi
sənədlərini hazırlayır, sığınacaq v
yerləşdiriləcək insanlara bu bar
qurğuların yerləşdirilməsi və müdafi
isə digər zirzəmi və yeraltı
sığınacaqların yerini dəqiqləşd
insanların fəlakət və ya hər hansı bir silahdan qorunması üçün tez yerl
planlaşdırılır.
təmin olunanlar və şəhərin elektrik xəttl
min olunan.
ventilyasiyaların quruluşuna görə:
naye istehsallı ventilyasiya qurğuları və sənaye istehsalına uy
ventilyasiya qurğuları.
minatı adətən 3 rejimdə işləyə bilər:
miz ventilyasiya rejimində (I rejim);
süzücü ventilyasiya rejimində (II rejim);
rpa (regenerasiya) edilməklə tam təcridolunma rejimi (III rejim).
dırılmış (zirzəmi) sığınacaqlar ona görə etibarlıdır ki, onlar yerin alt
arla tikilir, giriş və qəza çıxışı olur.
ri daxil olmaması üçün sığınacaqlar hermetikl
ş
dırılır və hava orada təmizlənir. Insanlar sı
ğ
ılmış sığınacaqlarda belə insanlar bir neç
lərdən sığınacaqda etibarlı mühafizə sığ
gigiyenik qaydalara əməl etməkdən və insanların sı
raitdən asılıdır.
ınacaqlar istehsal, ictimai və yaşayış binalarının zirz
dırılmış sığınacaqlardır. Həmçinin binalardan k
sığınacaqlar üstdən və yanlardan torpaqla örtülür. Onlara
qalereyalar, metropoliten və dağ oyuqları daxildir.
halinin çox yerləşdiyi yerlərdə quraşdırılmalıdır. Bütün sı
ə
bildirilir. İnsanların daldalanmasının t
minati müvafiq Mülki müdafiə xidmətlərinə həvalə edilir. Onlar
ınacaq və daladalanacaqlara gedən yolları mü
k insanlara bu barədə məlumat veririlər. Sənədləri t
müdafiə sistemləri dəqiqləşdirilir. Qurğ
yeraltı əraziləri sığınacaq kimi istifadə
ş
dirirlər, əhalinin sayına uyğun sığınacaqlar hazırlanır v
r hansı bir silahdan qorunması üçün tez yerl
ttləri ilə yanaşı həm də
naye istehsalına uyğunlaşdırılmış
cridolunma rejimi (III rejim).
etibarlıdır ki, onlar yerin alt
ınacaqlar hermetikləşdirilir və filtr-
nir. Insanlar sığınacaqda bir neçə
insanlar bir neçə sutka qala bilərlər.
sığınacaqları əhatə edən
insanların sığınacaqda rahat
ş
binalarının zirzəmi və
mçinin binalardan kənarda da
yanlardan torpaqla örtülür. Onlara
dırılmalıdır. Bütün sığınacaqlar giriş
daldalanmasının təşkili, planlaşdırılması
edilir. Onlar əsas planlaşdırma
n yolları müəyyənləşdirir və
ri tərtib etməzdən əvvəl
dirilir. Qurğuların çatışmazlığında
edirlər. Tez salınan
ğ
ınacaqlar hazırlanır və
r hansı bir silahdan qorunması üçün tez yerləşdirilməsi
Sığınacaqlarda əsas və köməkçi otaqlar olur. Əsas otaqlarda insanlar yerləşdirilir.
Köməkçi otaqlara süzücü-vertilyasiya qurğuları yerləşən otaq, sanitar qovşağı, dəhlizlər,
ehtiyat elektrik sistemi-dizel qurğusu otağı aiddir,
Böyük ölçülü sığınacaqlarda ərzaq məhsulları və tibbi məntəqələri üçün otaqlar da olur.
Sığınacağın daxili avadanlıqları.
Sığınacaq əsas və köməkçi otaqlardan ibarətdir.
Sığınacaqda insanların daldalanması üçün nəzərdə tutulan otaqların ayrı-ayrılıqda sahəsi
25 m
2
-dən, ümumi sahəsi 75 m
2
-dən az olmamalıdır.
Ə
sas təyinatlı otaqlar:
İ
nsanların daldalanması üçün otaqların
sahəsi ikimərtəbəli taxtlar qoyularkən hər
adam üçün 0,5 m
2
, üç-mərtəbəli taxtlar qoyularkən isə 0,4 m
2
hesablanmalıdır.
Otaqlarda daxili havanın həcmi hər adam üçün ən azı 1,5 m
3
olmalıdır.
Otaqların hündürlüyü onlardan sülh dövründə nə məqsədlə istifadə ediləcəyindən asılıdır,
lakin döşəmədən üst örtük konstruksiyaların ən aşağı hissəsinədək məsafə 3,5 m-dən çox
olmamalıdır.
Otağın hündürlüyü 2,15 m-dən 2,9 m-dək olan hallarda ikimərtəbəli taxtlar, bundan artıq
olanda isə üçmərtəbəli taxtlar qoyulmalıdır. Sülh dövründə istismar şəraitinə görə
hündürlüyü ən azı 1,85 m olan binalardan da sığınacaq kimi istifadə etməyə icazə verilir.
Belə hallarda burada ancaq birmərtəbəli taxtlar qoyulmalıdır.
Daldalanan insanların oturması üçün oturacaqlar hər adam üçün 0,45 x 0,45 m, yuxarı
mərtəbələrdə uzanma yerləri isə 0,55m x 1,8 m hesabı ilə müəyyən edilir.
Taxtların döşəmədən hündürlüyü birinci mərtəbədə 0,45 m, ikinci mərtəbədə - 1,4 m və
üçüncü mərtəbədə 2,15 m olmalıdır. Ən yuxarıdakı mərtəbədən otağın üst örtüyünə
(tavanına) və ya tavan konstruksiyasının aşağı hissəsinədək məsafə ən azı 0,75 m götürülür.
Daldalanan insanların oturması və uzanması üçün yerlər stasionar ola bilər (sığınacaq
tikilərkən düzəldilir). Əgər belə taxtlar sığınacaqlardan sülh dövründə təsərrüfat ehtiyacları
üçün istifadə etməyə maneçilik törədirsə, onları sığınacağı mühafizəyə hazırlıq rejiminə
keçirərkən düzəldirlər. Sığınacağın geniş sahəli otaqlarını 50-75 nəfərlik otaqlara bölmək
lazımdır.
İ
darəetmə məntəqəsi (İM)
- obyektin rəhbər heyətinin MM qərargahının yerləşməsi
üçündür.
Belə məntəqə ən böyük növbəsində 600 və bundan artıq insan yerləşməsi üçün otaq
işləyən müəssisələrdə sığınacaqların tikilməsi layihələrində nəzərdə tutulur.
İ
darəetmə məntəqəsi, adətən, mühafizəli elektrik təchizatı mənbəyinə malik olan
sığınacaqlardan birində yerləşdirilir. O iş və rabitə otağından ibarət olur.
Adətən, idarəetmə məntəqəsi sığınacağın giriş yollarından birinin yaxınlığındakı
otaqlarda yerləşdirilir və odadavamlılıq həddi bir saatadək olan arakəsmələrlə sığınacağın
insanların yerləşməsi üçün otaq yerləşən digər otaqlarından ayırırlar.
İ
darəetmə məntəqəsində işləyən şəxslərin ümumi sayı ən çoxu 10 nəfər olur, hər adam
üçün 2 m
2
sahə hesablanır.
Bəzi iri müəssisələrdə nazirliyin və baş idarələrin icazəsi ilə idarəetmə məntəqələrində
işləyənlərin sayı 25 nəfərədək artırıla bilər.
Tibb məntəqəsi (TM) –
sığınacaqda daldalanan insanlara ilk tibbi yardım göstərmək
üçündür. Daldalanan insanların sayı 900-1200 nəfər olanda tibb məntəqəsinin sahəsi 9 m
2
müəyyən edilir. 1200 nəfərdən artıq hər 100 nəfər üçün tibb məntəqəsinin sahəsi 1 m
2
artrılır.
Sığınacaqlarda həmçinin hər 500 nəfər adam üçün sahəsi 2 m
2
olan bir sanitariya qovşağı
nəzərdə tutulur, lakin hər qurğuda ən azı bir belə məntəqə olmalıdır.
Tibb məntəqəsi “Müharibə dövründə MM mühafizə qurğularının istismarı” üzrə təlimata
uyğun surətdə avadanlıqlaşdırılır.
Yardımçı təyinatlı otaqlar:
Süzgəcli ventilyasiya otağı (SVO)
- sənaye tipli (stasionar) süzücü ventilyasiya
avadanlığının yerləşdirilməsi üçündür.
Süzgəcli ventilyasiya otağı, adətən, sığınacağın xarici divarlarının yanında, giriş
yollarının və ya qəza çıxış yollarının yaxınlığında yerləşdirilir. Bu otağın ölçüləri
avadanlığın ölçülərindən və avadnlığa xidmət etmək üçün lazım olan sahədən asılı olaraq
müəyyən edilir.
Ə
n vacib və məsuliyyətli məsələ bayırdakı ehtimal olunan zəhərlənmələr, yanğınlar
şə
raitində, eləcə də hermetik qurğuda insanlaran xeyli müddət qalması nəticəsində içəridəki
havanın tərkibi pisləşərkən insanlaran tənəffüsü üçün yararlı hava ilə lazımi miqdarda təmin
edilməsidir.
Yaranmış vəziyyət daldalanan insanlara uzun müddət (bir neçə sutka) sığınacaqda
qalmağa vadar edə bilər. Bu isə ancaq sığınacaqda normal sanitar gigiyena şəraiti olan
hallar da, yəni havanın tərkibindəki karbon qazının miqdarı ən çoxu 2%, oksigenin ən azı
15-16%, habelə temperatur ən çoxu 30° S və rütubət ən çoxu 85% olmaqla yolverilən
hədlərdə saxlanılarkən mümkündür.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, adam nəfəs alarkən saatda 20-25 litr oksigen udur, 20
litrədək karbon qazı, təxminən 90 qram rütubət və 100 kkal istilik yaradır. Bunun da
nəticəsində hermetik sığınacaqlarda havanın qaz tərkibi, temperatur və rütubət sürətlə
dəyişir.
Havanın tərkibində oksigen və karbon qazının lazımi miqdarını habelə normal
temperaturu və rütubəti saxlamaq üçün sığınacağa təmiz havanın verilməsi havaverici və ya
hava verici - sorucu ventilyasiya sistemi vasitəsilə təmin olunur.
Ventilyasiya sistemi iki və ya üç rejimdə işləyə bilər:
- təmiz ventilyasiya rejimində (I rejim);
- süzücü ventilyasiya rejimində (II rejim);
- içəridəki hava bərpa (regenerasiya) edilməklə tam təcridolunma rejimi (III rejim).
Ventilyatorlar-kənardan sığınacağa hava vermək üçündür.
Dizel elektrik stansiyası (DES) olmayan sığınacaqlarda əl elektrik ventilyatorları, DES
olan sığınacaqlarda isə elektrik ötürücülü sənaye ventilyatorları tətbiq edilir.
Sığınacaqların təmiz ventilyasiya rejimində FVK-1, FVK-2 süzücü ventilyasiya dəstlərinin
tərkibindəki GRV 600/300 əl elektrik ventilyatorları və onlara əlavə olaraq - GRV-72-2 və
GRV-72-3 əl elektrik ventilyatorları işlədilir.
Hər bir əl elektrik ventilyatorunun əks-klapanı və hava sərfı göstəricisi var. Süzücü
ventilyasiya rejimində FVK-1 və FVK-2 dəstləri GRV-600/300 əl elektrik ventilyatorları ilə
birlikdə işə qoşulur.
Sanitariya qovşaqları
- kişilər və qadınlar üçün ayrılıqda layihələndirilir. Ayaq yolu
kabinələrinin iki cərgəsi arasıdakı keçid yolunun eni və ya kabinələr ilə onların qarşısındakı
pisesuarlar arasındakı məsafə 1,5 m, ayaqyolunun kənar cərgəsi ilə divar və ya arakəsmə
arasındakı məsafə 1,1 m olmalıdır.
Ayaqyoluna giriş özüörtülən qapalı tamburlardan (yuyunma otaqlarından) olmalıdır.
Su təchizatı.
Sığınacağın və DES-in su ilə təchizatı xarici su kəməri və ya əlavə su
şə
bəkəsi hesabına nəzərdə tutulur, hər iki halda su borularının sığınacağa girişlərin də
içəridən bağlayıcı armatur və əks-klapan qoyulur.
Qəza və zədələnmə halları üçün sığınacaqdakı qablarda hər insan üçün sutkada
3 litr
hesabı ilə içməli su
ehtiyatının saxlanılması nəzərdə tutulur.
Su kəməri sistemi işləyərkən suya tələbat məhdudlaşdırılmır. Su ehtiyatı qablarının
tutumu hesablama yolu ilə təyin edilir. Bu qablar adətən, axarlı olmalı və iki sutka ərzində
suyun tamamilə təzələnməsini təmin etməlidir. Sığınacaqlarda vaqon tipli unitazlar tətbiq
edilərkən su ehtiyatını hər adam üçün
sutkada 5 litr
hesablamaq lazımdır.
Sığınacaqlardakı
tibb məntəqəsi otaqları
su kəməri şəbəkəsindən işləyən əlüzyuyanlarla
avadanlıqlaşdırmalıdır.
Şə
bəkədə su kəsilən hallar üçün səyyar
ə
lüzyuyan cihazlar qoyulmalı və onlar üçün
sutkada 10 litr
hesabı ilə su ehtiyatı nəzərdə tutulmalıdır.
Hər bir sığınacaqda tullantı sularını xarici şəbəkəyə axıtmağa imkan verən kanalizasiya
sistemi olur. Mühafizə qurğusu çox dərində yerləşdirilərkən maye vurucu stansiya
düzəldilir.
Giriş yolları daldalanan insanlaran əsas hərəkət istiqamətləri nəzərə alınmaqla
sığınacağın əks tərəflərində yerləşdirilməlidir. Tutumu 600 nəfərədək olan sığınacaqlarda
qəza çıxış yolu qoruyucu başlıqları şaquli quyu (şaxta) şəklində düzəldilir və lağım vasitəsi
ilə sığınacağa birləşdirilir.
Müxtəlif bina və tikililər nüfuzedici radiasiyanın təsirni müxtəlif səviyyədə azaldır:
Tikililərin növü
Radiasiyanın təsirnin azalması
səviyyəsi
Taxta evlərin birinci mərtəbələri
2-3 dəfə
Daş evlərin birinci mərtəbələri
10 dəfə
Çoxmərtəbəli evlərin yuxarı mərtəbələri (ən
üst mərtəbə istisna olmaşla)
50 dəfə
Çoxmərtəbəli evlərin zirzəmilərinin orta
hissəsi
500-1000 dəfə
Ə
n əlverişli yer daş binaların əsas divarları ilə əhatə olunmuş dəhlizlərdir.
Sadə sığınacaqlar.
Müasir silahlardan ən etibarlı mühafizə vasitəsi sadə sığınacaqlardır. Onlar zərbə
dalğasının və radioaktiv şüalanmanın təsirini zəiflədir, işıq şüalanmasından və dağılan
binaların qırıntılarından mühafizə edir, bilavasitə paltara və dəriyə radioaktiv, zəhərləyici və
yandırıcı maddələrin düşməsinin qarşısını alır. Sadə sığınacaqların iki növü olur: üstü açıq
və üstü örtülü.
Sadə açıq sığınacaqlar – üstü açıq yarğanlardır, dərinliyi 180-200 sm, eni yuxarı hissədə
100-120 sm, dibində 80 sm-dir, giriş sığınacağın şaquli oxuna 90
0
meylli olur.
Sığınacağın uzunluğu hər adama 0,5 m hesabı ilə müəyyən edilir.
Üstü örtülü sadə sığınacağın dərinliyi 2 m-ə qədər, eni yuxarı hissədə 1-1,2 m, aşağı
hissədə -0,8 m olur, tutumu isə 10-50 nəfər olur. Belə sığınacaqlar bir-birinə düz bucaq
altında nisbəti ilə yerləşir.
Zərbə dalğasının zədələyici təsirini zəiflətmək üçün sadə sığınacaqlar kəsik-kəsik və ya
ziqzaq xət üzrə qazılır. Nəzərə almaq lazımdır ki, örtülü sadə sığınacaqlar belə zəhərləyici
və bakterioloji vasitələrdən mühafizəni təmin etmir.
Onlardan istifadə etdikdə fərdi mühafizə vasitələrini geyinmək lazımdır: açıq növlərdə
həm tənəffüs üzvlərini, həm də dərini mühafizə vasitələrini, qapalı növlərdə isə yalnız
tənəffüs üzvlərini mühafizə vasitələrini geyinmək lazımdır.
Fərdi mühafizə vasitələri (FMV)
Müasir qırğın silahlarından mühafız
daldalandırılması, təhlükəli sah
mühafızə vasitələrindən vaxtında v
malikdir.
Bu mühafizə vasittələrindən istifad
və ya bakterioloji silah işlədilərk
müəyyən müddət radiaktiv madd
vasitələriə (BV) zəhərlənmiş sah
işiəri aparmalı olacaqlar.
Fərdi mühafızə vasitələri bunlardan ibar
- tənəffüs orqanların mühafiz
- dəri səthinin miihafizə vasit
- tibbi mühafızə vasitələri.
Tənəffüs orqanlarını mühafiz
- əleyhqazlar;
- respiratorlar;
- toz əleyhinə parça maska PTM
- pambıq-tənzif sarğı (VMP);
- “Lepestok” tipli ən sadə vasit
Ə
leyhqaz nəfəs orqanlarını, gözl
bioloji maddələrdən, işıq şualanmasının t
Ə
leyhqazların aşağıdakı növl
- Mülki əleyhqazlar- QP-5, QP
- Uşaq əleyhqazları- DP-6, DP
- Sənaye əlneyhqazları.
ın silahlarından mühafızə məqsədilə əhalının mühafız
li sahələrdən köçürülməsi ilə yanaşı, f
n vaxtında və düzgün istifadə etməsi də çox vacib
n istifadə ediməsi lüzumu onunla izah edilir ki, nüv
rkən əhali, qoşunlarn, mülki müdafiə d
t radiaktiv maddələr (RM), zəhərləyici maddələr (ZM), yaxud bakterial
ş
sahələrdə və ya atmosferdə qalmalı, ya da burada xilasetm
ri bunlardan ibarətdir:
ffüs orqanların mühafizə vasitələri;
vasitələri;
ffüs orqanlarını mühafizə vasitələrinə aiddir:
parça maska PTM-1;
ı (VMP);
vasitələr.
Ə
leyhqazlar
s orqanlarını, gözləri və insanın üz hissəsini radioaktiv, z
ualanmasının təsirindən və yandırıcı maddə
ıdakı növləri mövcuddur:
5, QP-5M,QP-7, QP-7V.
6, DP-6M, PDF-7, PDF-7D, PDF-7Ş.
halının mühafızə qurğularında
ş
ı, fərdi mühafizə və tibbi
çox vacib əhəmiyyətə
si lüzumu onunla izah edilir ki, nüvə, kimyəvi
dəstələrinin şəxsi heyəti
r (ZM), yaxud bakterial
qalmalı, ya da burada xilasetmə
sini radioaktiv, zəhərləyici və
ə
lərdən qoruyur.
- Təcridedici əleyhqazlar - (İ
7, KİP-8).
Süzücü əleyhqazların ümumi qurulu
- Süzücü-uducu qutu;
- əleyhqazın üz hissəsi (şlem
- çanta;
- əleyhqazın üzlük hissəsind
yaxud xüsusi qələm də daxildir
Onların iş prinsipi- insanın n
filtrləşdirmək.
Qutu ibarətdir:
Dəmir qutunun içinə yerləşdirilmi
Üz hissəsi ibarətdir:
Rezin şlem-maskadan eynək
Klapan qovşağından.
QP-5 əleyhqazları (5 ölçüdə-
Dostları ilə paylaş: |