Azerbaycan Kültür Başkenti Şuşa’nın 270. Yılı Armağan Sayısı

 
The 270th-anniversary special issue of Şuşa, the cultural capital of Azerbaijan 2022 
Mustafasadəh / pp 16-38 
20 
İlham Əliyev hələ 3 oktyabr 2014-cü ildə müasir dünyanın aktual məsələlərinin 
müzakirə edildiyi və əməkdaşlığın dərinləşməsi üçün tövsiyələr verilən ən mühüm beynəlxalq 
məkanlardan biri olan “Valday” diskussiya klubunun XVI illik iclasının plenar iclasında 
çıxışında Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması məsələsinin 
daimi diskussiyaların mövzularından biri olduğuna toxunaraq Dağlıq Qarabağ və 
Azərbaycanın digər 7 rayonunda 25 ildən çox erməni işğalının davam etdiyini nəzərə çatdırıb, 
Dağlıq Qarabağın əzəli Azərbaycan torpağı olduğunu vurğuladı. O, Dağlıq Qarabağın kimə 
məxsusluğu ilə bağlı çox vaxt reallığı əks etdirməyən geniş fikir müxtəlifliyi olduğunu qeyd 
edərək məsələyə aydınlıq gətirmək üçün tarixə qısa ekskurs edərək demişdir ki, 1921-ci ildə 
RK (b) P(Rusiya Kommunist(bolşeviklər)Paryiyası Qafqaz bürosunun qərarında Dağlıq 
Qarabağın erməni tərəfinin interpretasiya etdiyi kimi, Azərbaycana verilməsi deyil, onun 
Azərbaycanın tərkibində qalması göstərilmişdir. Prezident münaqişə nəticəsində Dağlıq 
Qarabağdan, həmçinin digər 7 rayondan bütün azərbaycanlı əhalinin – 700 mindən çox 
adamın qovulduğunu qeyd etmiş, BMT Təhlükəsizlik Şurasının erməni silahlı qüvvələrinin 
işğal olunmuş ərazilərdən dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edən dörd qətnamə qəbul 
etməsini və 25 ildən çox müddət keçməsindən baxmayaraq qətnamələrin yerinə 
yetirilmədiyini bildirmişdir. Azərbaycan Prezidenti haqlı olaraq qeyd etdi ki, əgər 25 ildən 
çox müddətdə ali beynəlxalq orqan olan BM TŞ-nın qəbul etdiyi qərarlar yerinə yetirilmirsə, 
onda bu həmin təşkilatın səmərəliliyi ilə bağlı bir sıra suallar doğurur. Halbuki, TŞ-nın 
qərarları bəzən bir neçə gün ərzində, bəzən isə müəyyən hərbi əməliyyat keçirilməsi yolu ilə 
yerinə yetirilir. Azərbaycanla bağlı qətnamələr isə kağız üzərində qalır.
2
Ermənistan Baş 
nazirinin son vaxtlar tez-tez təkrarladığı “münaqişənin həlli Azərbaycan xalqı, Ermənistan 
xalqı və Dağlıq Qarabağ xalqı üçün məqbul olmalıdır” kimi fikrinin əsassızlığını sübut edən 
cənab İlham Əliyev “Dağlıq Qarabağ xalqı” məfhumunun mövcud olmadığını, yalnız Dağlıq 
Qarabağın əhalisi olduğunu, bu əhalinin də münaqişə başlayana qədər azərbaycanlılardan və 
ermənilərdən ibarət olduğunu, münaqişənin Azərbaycan üçün həll variantının Azərbaycanın 
bütün dünya tərəfindən tanınmış ərazi bütövlüyünün bərpa olunması, qaçqınların və məcburi 
köçkünlərin öz doğma torpaqlarına, o cümlədən Dağlıq Qarabağa qayıtmasından ibarət 
olduğunu bəyan etdi.
3
Daha sonra Ermənistan Baş nazirinin “Qarabağ Ermənistanın bir hissəsidir və nöqtə” 
barədə bəyanatına toxunaraq Cənab İlham Əliyev bunun aşkar yalan olduğunu, dünya 
tərəfindən həm Aran, həm də Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi kimi 
tanındığını qeyd edərək bəyan etdi: “Qarabağ tarixi, əzəli Azərbaycan torpağıdır. Beləliklə, 
Qarabağ Azərbaycandır və nida işarəsi”.
4
2
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin “Valday” beynəlxaq Diskussiya klubunun XVI illik 
iclasının plenar sessiyasında çıxışı, Zəfər salnaməsi, Şərq-Qərb, Bakı 2021, s. 10-11. 
3
Zəfər salnaməsi, s. 11. 
4
Zəfər salnaməsi, s. 13. 

---