Azərbaycan memarliq və İNŞaat universiteti NƏQLİyyat fakultəsi

passiv
və 
aktiv
. 
Passivə
o növ informasiya aiddir ki, onun ötürülməsi heç bir enerji sərfiyyatı 
tələb etmir. Məsələn: avtomobilin qabarit ölçüləri, forması, rəngi, üzərində olan 
xüsusi avadanlıq, içıqqaytarıcılar və s. 
Aktivə
isə o informasiya aiddir ki, onun ötürülməsində müxtəlif enerjidən 
istifadə edən cihazlar iştirak edir. Bunlara misal olaraq avtomobilin avtonom 
işıqlandırma sistemini, xarici səs və işıq cihazlarını aid etmək olar. 
33.

---

Avropa tipli faranın quruluşu 
Amerikan tipli faranın quruluşu 
Avtonom işıqlandırma sistemi, avtomobili görünüşün məhdud olduğu 
şəraitdə,digər hrəkət iştirakçılarına görmək imkanı yaradır. Məsələn qabarit işıqlar 
və qapıların katafotları qaranlıqda avtomobilin qabarit ölçülərini düzgün təyin 
etməyə imkan verir. Dumanaqarşı fonarlar isə onu daha yaxçı görmərə şırait 
yaradır. Dönmə işıqları avtomobilin harəkət istiqaməti barədə digərlərini qabağca- 
dan xəbərdar etməyə imkan verir və s.. 
34. 

---

Sürücülərin günün qaranlıq vaxtında yilu yaxşı görməsi üçün avtomobillərdə 
faralardan istifadə olunur. Onların iki tipi var: 
avropa və amerika
. Bu faralar öz 
xüsusiyyətinə və quruluşuna görə bir-birindən müəyyən qədər fərqlənir (bax şəkil- 
lərə). Avropa tipli faraların yaxın işığı amerikan tipinə nisbətən yolu daha yaxın 
məsafədə işıqlandırır, lakin sürücünün gözünü qamaşdırmır. Amerika tipli faralar- 
da isə əsas məqsəd yolu daha uzaq məsafəyə içıqlandırmaq. O ki, qaldı sürücülərin 
gözünün qamaşmasına bu məsələyə önəm çox verilmir. 
Yoxlama sualları: 
1.Avtomobilin informativlik xüsusiyyəti dedikdə nə başa düşülür? 
2.İnformativliyin hansı növləri mövcuddur? 
3.Sürücü informasiyanı hansı analizatorlar vasitəsi ilə alır? 
4.Təbii və süni siqnallar bir-birindən nə ilə fərqlənirlər? 
5.Xarici vizual informasiyalılığa nə aiddir? 
6.Daxili vizual informasiyalılığa hansı cihazlar aiddir? 
7.Cihazlar lövhəsinin göstəricilərinə qoyulan əsas tələblər hansılardır? 
8.Sürücü tərəfindən informasiyanın qəbul edilməsi və düzgün qiymətləndiril- 
məsinə hansı amillər təsir edir? 
9.Avropa və Amerika tipli qabaq faraları fərqləndirən əsas xüsusiyyətlər nədir?