Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

 
 
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
164 
Zeytun 
 
Azərbaycanda  zeytun  qədim  tarixə  malikdir.  Hazırda 
Nardaranda  yaşı  250-min  ötən  və  hələ  də  bar  verən  zeytun 
ağacı vardır. Azərbaycanda il ərzində 1800 ton zeytun mey-
vəsi və 90 ton zeytun yağı istehsal edilirdi. 
Zeytun  meyvələrinin  tərkibində  27-70%-ə  qədər  əla 
keyfiyyətli,  donmayan,  qızılı-sarı  rəngli,  ətirli  yağ  vardır. 
Çəyirdəyinin  tərkibində  isə  30%-ə  qədər  yağ  saxlayır.  Zey-
tun  yağı  vitaminlə  zəngin  olduğuna  görə  orqanizm  tərəfin-
dən asanlıqla mənimsənilir. Yeyinti məhsulları üçün istifadə 
olunan bütün yağlardan keyfiyyətli sayılır. Zeytun yağı əl ilə 
yığılan  yetişməmiş  meyvələrdən  soyuq  presləmə  üsulu  ilə 
alınır.  Yeyinti  və  tibb  sahələrində  geniş  istifadə  edilir. 
Zeytunun  cecə  və  toxum  hissələrindən  alınan  ikinci  növ 
yağlar isə texniki məqsədlər üçün (sabunbişirmə, boyaq, lak 
və s.) işlədilir.  
Zeytunun yetişməmiş meyvələrindən alınan yağ bir sı-
ra  dərman  preparatlarının  hazırlanmasında  istifadə  edilir. 
Məsələn,  yanıq məlhəmlərində, iynə dərmanlarının tərkibin-
də  sağaldıcı  kimi,  revmatizm,  hipertoniya,  ateroskleroz, 
mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsində də geniş surətdə 
istifadə edilir. 
Son illərdə N.Nərimanov adına Azərbaycan Tibb Uni-
versitetinin  əməkdaşları  zeytun  yarpaqlarından  bir  sıra 
bioloji fəal maddələr – qlükozid, flavonoid, üzvi turşular və 
s. olduğunu müəyyən etmişlər. Eksperimental və kliniki təc-
rübələr göstərmişdir ki, zeytun ağacının yarpaqları ürək xəs-
təliklərinin  müalicəsində  çox  faydalıdır.  Zeytunun  təzə  yar-
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---