Zəfəran süsənçiçəklilər fəsiləsinə aiddir. Latınca «Crocus» (mənası «sap»
deməkdir), rusca «Шафран» adlanır. Zəfəranın qurudulmuş dişicik tellərinin
dəmlənməsi, balla qarışığı, təzə çiçək açarkən dişicik tellərinin dilin altına qoyulması,
almanın içinin ovulub onun içərisinə qoyulması və s. beyin hüceyrələrinə və
damarlarına yaxşı təsir göstərməklə, onların kirəcləşməsinin qarşısını alır. Gözün torlu
qişası xəstəliklərinin, mirvari suyunun, sarılıq, qaraciyər, öd kisəsi, mədə-bağırsaq
xəstəliklərinin müalicəsinə çox kömək edir. Zəfəranın erkəkcik telləri sonsuzluğa qarşı
əvəzsiz müalicədir. Qurudulmuş çiçək ləçəkləri isə sinənin yumuşaldılmasına tez
kömək edir (İbadlı, Zərgərli, 2009; İbadlı,1999).
Zəfəran xoş rənginə, dadına, gözəl ətrinə görə Azərbaycan mətbəxində ədviyyat
kimi çox məşhurdur. Bir çox yeməklərimizi, xüsusən yeməklərimizin şahı sayılan
plovu zəfəransız təsəvvür etmək mümkün deyil. Həmçinin yağ, pendir istehsalında,
şirniyyat növlərinin və spirtsiz içkilərin hazırlanmasında da geniş istifadə olunur.
Xalqın arasında çox məşhur olan «Eşşək nə bilir zəfəran nədir?» deyimində az da olsa
həqiqət var. Çünki, eşşək qaba otla yemlənir, heç kim onu zəfəranlığa buraxmaz. Odur
ki, cəmiyyətdə kimsə yüksək keyfiyyətli məhsulun, ərzağın, əşyanın, tədbirin, hətta
sözün qədrini bilməyəndə, bu deyim onun ünvanına yönəldilir (Mustafayev,
Məmmədov, 2008).
