AZƏrbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet mag stratura m
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MAG STR D SSERTAS YASININ Ş PLANI Magistr dissertasiyasının adı
- II F ƏS L. Mü ə ssis
- III F ƏS L. Mü ə ssis
|
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT QT SAD UN VERS TET MAG STRATURA MƏRKƏZ Əlyazması hüququnda Məhəmmədli Nicat Güləhməd oğlu (MAG STRANTIN A.S.A)
“Müəssisənin maliyyə nəzarəti sistemində auditin rolunun artırılması problemləri” mövzusunda MAG STR D SSERTAS YASI xtisasın şifri və adı 060403 “Maliyyə” xtisaslaşma Maliyyə Menecmenti Elmi rəhbər: .e.d.rof. M.X.Həsənli Magistr proqramının rəhbəri: .e.n.prof. A.M.Kərimov Kafedra müdiri .e.d.prof. M.X.Həsənli BAKI - 2015 2
MAG STR D SSERTAS YASININ Ş PLANI Magistr dissertasiyasının adı “
Müəssisənin maliyyə nəzarəti sistemində auditin rolunun artırılması problemləri ”
I FƏS L Auditin nəzəri və metodoloji əsasları 1.1.
Müəssisənin fəaliyyətində auditin rolu və vəzifələri........................................8 1.2.
Müəssisənin maliyyə nəzarəti sistemində auditorun fəaliyyətinin normativ- hüquqi bazası..................................................................................................................13 1.3. Müəssisənin maliyyə nəzarəti sistemində auditorun fəaliyyət standartları ...22 II FƏS L. Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin qiymətləndirilməsində auditin müasir vəziyyətinin təhlili
2.1. Müəssisənin mühasibat uçotunun və uçot siyasətinin auditinin təşkili problemləri......................................................................................................................31 2.2. stehsal xərclərinin və məhsulun maya dəyərinin kalkulyasiyasının auditinin müasir vəziyyəti..............................................................................................................40 2.3.
Maliyyə nəticələrinin və mənfəətin istifadəsinin auditinin təhlili və qiymətləndirilməsi..........................................................................................................46
3.1. Müəssisənin mühasibat uçotunun və uçot siyasətinin auditinin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri ......................................................................................54 3.2. stehsal xərclərinin və məhslun maya dəyərinin kalkulyasiyasının metodlarının təkmilləşdirilməsi istiqamətləri.................................................................59 3.3.
Müəssisənin maliyyə nəticələrinin auditinin təkmilləşdirilməsi....................64 NƏT CƏ VƏ TƏKL FLƏR...................................................................................74 ST FADƏ ED LM Ş ƏDƏB YYAT....................................................................78 XÜLASƏ................................................................................................................81 РЕЗЮМЕ................................................................................................................82 SUMMARY............................................................................................................83 Magistrant Məhəmmədli Nicat Güləhməd oğlu (A.S.A.) Elmi rəhbər .e.d.prof. M.X.Həsənli_____________ (A.S.A., elmi dərəcə və elmi ad) 3
G R Ş Mövzunun aktuallığı. Cəmiyyətin iqtisadi transformasiyası şəraitində yeni istehsal münasibətlərinin yaranması, material, əmək və maliyyə resurslarının səfərbər edilməsi ilə yanaşı onlardan səmərəli istifadə olunması da vacib məsələlər kimi ön plana keçir. Bu problemin həllində uçot, nəzarət və təsərrüfat fəaliyyətinin təhlilinin müstəsna əhəmiyyət kəsb etməsi şübhəsizdir. Eyni zamanda formalaşmaqda olan yeni iqtisadi münasibətləri ifadə edən kateqoriyalar yaranır. Bu cür kateqoriyalardan biri də auditdir. Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyatı inkişaf etdikcə və onun dünya təsərrüfat sisteminə inteqrasiyası gücləndikcə iqtisadi-maliyyə münasibətlərində səffaflığın təmin olunmasında, iqtisadi cinayətkarlığa və əsassız israfçılığa qarşı mübarizədə auditin imkanlarından daha geniş istifadə etmək zərurəti yaranır. Müasir audit səmərəli maliyyə nəzarəti olmaqla yanası, həm də sahibkarlıq subyektlərinin maliyyə sisteminin sabitliyinin möhkəmlənməsində, onların biznes inkişaf planlarının hazırlanmasında, yerli, regional və dünya bazarlarının tədqiqində də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Sahibkarlıq subyektlərinin səmərəli idarə olunmasının təşkilinə, onun fəalliyyətinin tənzimlənməsinə müsbət baxımdan təsir edən audit sistemi həmçinin bu subyektlərin maliyyə fəaliyyətinin mövcud vəziyyətini və inkişaf perspektivlərini qiymətləndirərək, bu istiqamətdə öz rəyini bildirir. Təsərrüfat subyektlərində gündəlik nəzarətin lazımı səviyyədə təşkil olunması üçün yüksək peşəkarlığa malik olan, müəssisənin təşkilati-iqtisadi quruluşunu dərindən bilən, yoxlama texnikası ilə ətraflı tanış olan mövcud qanunvericilik barədə müfəssəl məlumatı olan xüsusi nəzarət xidmətinin - daxili auditin olması vacibdir. Beynəlxalq təcrübədən məlumdur ki, yüksək səviyyədə inkişaf etmiş bazar iqtisadiyyatı ölkələrində şəxsi mülkiyyətin əsas mülkiyyət forması olduğu yerdə daxili audit sistemi geniş tətbiq olunur. Bazar münasibətləri şəraitində müəssisələrin idarə olunmasında daxili audit nəzarətin ayrılmaz və mühüm elementidir. Daxili auditə tələbat onunla əlaqədar yaranır ki, sahibkarlar müəssisənin və aşağı idarəetmə strukturlarının fəaliyyətinə
4
gündəlik nəzarətlə məşğul ola bilmirlər. Daxili audit bu fəaliyyət barədə informasiya verir və menecerlərin hesabatlarının düzgünlüyünü təsdiqləyir. Daxili audit başlıca olaraq risklərin idarə olunması və müəssisənin maliyyə vəziyyəti barədə çevik informasiya əldə etmək baxımından əlverişlidir. Maliyyə nəzarətinin xüsusi növü kimi audit - dövlətin maliyyə-iqtisadi siyasətinin uğurla həyata keçirilməsi və maliyyə sabitliyinin bərqərar edilməsi üçün zəmin yaratmaqla, qanunçuluğa riayət edilməsinin təmin olunmasına, mülkiyyətin qorunub saxlanılmasına, maliyyə vəsaitlərindən düzgün, səmərəli və qənaətlə istifadə olunmasına xidmət edir, büdcə və maliyyə intizamının ən müxtəlif pozuntularını askara çıxarmağa yardım göstərir, qanunsuz xərclənmiş vəsaitləri aşkar etməyə və onların bərpasına imkan yaradır. Müəssisənin sahibkarı, səhmdarları bunda maraqlıdırlar ki, sərf etdikləri kapitalın artımı müqabilində yüksək mənfəətin əldə edilməsi və nəticə etibarilə dividendlərin daim artması təmin olunsun. Müasir şəraitdə material-pul vəsaitlərin təyinatına uyğun sərf olunması, dövlət qarşısında vergi və digər ödənişlərin təminatı, satıcı təşkilatlara olan borclarının ödənilməsi, mühasibat uçotunun aparılmasının düzgün təşkili üzərində gündəlik nəzarətin olması böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ümumiyyətlə, daxili audit müəssisənin maliyyə ehtiyyatlanın istifadəyə yönəldilməsinin məqsədli təyinatını, rasionallığını, tamlığını və vaxta müvafiqliyini müəyyənləşdirərək, maliyyə resurslarının formalaşdırılmasında və xərclənməsində ehtiyat mənbələrini üzə çıxararaq, maliyyə-təsərrüfat əməliyyatlarında və onların hesabatda əks olunmasında qanunçuluqdan və səmərəlilikdən kənarlaşmaları aşkarlayaraq, dövlət büdcəsi ilə və büdcədənkənar fondlarla hesablaşmaların düzgünlüyünü müəyyənləşdirərək, idarəetmənin səmərəliyinin yüksəldilməsinin təsirli vasitəsi kimi çıxış edir. Artıq daxili auditin zəruriliyi nəzərə alınaraq, ölkəmizin müxtəlif fəaliyyət növlü müəssisə və təskilatlarında daxili audit bölmələrinin yaradılmasına başlanmışdır. Lakin bu yeni, perspektivli işin qurulmasında bir sıra nöqsan və çatışmazlıqlara yol verilir, daxili auditorların lazımi biliklərə və pesə vərdişlərinə
5
yiyələnməsinə, daxili auditin aparılmasına dair standartların və etik normaların işlənib hazırlanmasına yardım edən metodik normativ aktlar, tədris-praktik səciyyəli kitablar və metodik vəsaitlər çatışmır. Daxili auditor pesəsinin mahiyyəti haqqında dəqiq anlayışın olmaması, daxili auditin səhvən istehsalat-maliyyə fəaliyyətinin təftişi kimi təsəvvür edilməsi ölkədə daxili auditi beynəlxalq standartlar səviyyəsində qurmağa imkan vermir. Bütün bunlarla əlaqədar müasir dövrdə təsərrüfat subyektlərində daxili auditin nəzəri əsaslarının tədqiqi, onun təşkili və aparılması üzrə metodiki təkliflərin və tövsiyyələrin hazırlanması çox aktualdır.
audit və onun inkisaf perspektivləri, müəssisələrdə daxili auditin tətbiqi və onun təkmilləşdirilməsi və müəssisələrdə audit tədqiqatlarının təkmilləsdirilməsi istiqamətləri təşkil edir. Bu məqsədə uyğun olaraq tədqiqat işində aşağıdakı vəzifələrin həlli qarşıya qoyulmuşdur: - maliyyə nəzarəti sistemində və müəssisələrin idarəetmə sistemində daxili audit xidmətinin yeri və rolunu açıqlamaq; - daxili auditin mahiyyətini tədqiq etmək və onun əsas məqsədlərini, vəzifələrini və funksiyalarını əsaslandırmaq; - müəssisələrdə daxili auditin təşkilinin mahiyyəti, təyinatı və formalarını tədqiq etmək; - iqtisadi subyektin maraqlarına uyğun daxili audit xidmətinin nəzarət obyektini müəyyənləşdirmək və vəzifələri formalaşdırmaq; - daxili auditin təməl prinsipləri və normativ hüquqi bazasını müəyyənləşdirmək; - müəssisənin resurslarının qiymətləndirilməsində daxili audit
proseduralarından istifadə və - auditdə maliyyə təhlilinin rolu və mahiyyətini müəyyənləşdirmək; Tədqiqatın predmetini təsərrüfat subyektinin daxili nəzarət sistemi və daxili auditin fəaliyyətinin əsas istiqamətləri təşkil edir. 6
Tədqiqat obyekti kimi təsərrüfat subyektlərinin daxili nəzarət sisteminin fəaliyyəti və idarəetmə sistemində daxili audit xidmətinin yeri və rolu əsas götürülmüşdür.
Komitəsinin hesabatları, Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatasının, Daxili Auditorlar institutunun “Audit-Azərbaycan” bölməsinin materialları, bir çox nazirlik, müəssisə və təşkilatların hesabatları, bülletenləri və s. təşkil edir. Tədqiqatın nəzəri-metodoloji əsasları. Tədqiqat işinin yerinə yetirilməsinin nəzəri-metodoloji əsasları kimi iqtisad və audit üzrə elmi-praktik sahədə geniş yayılmış üsul və yanaşmalar, beynəlxalq təcrübənin nəticələri, xarici və yerli alim, mütəxəssislərin nəzəri və təcrübi araşdırmaları, həmçinin bu istiqamətdə qanunvericilik və normativ hüquqi baza istifadə olunmuşdur.
təşkili və aparılması ilə bağlı praktiki məsələlərin qoyuluşu, nəzəri cəhətdən əsaslandırılması və həll edilməsindən ibarətdir. Tədqiqat prosesində elmi yenilik sayıla biləcək aşağıdakı nəticələr əldə edilmişdir: - daxili auditin mahiyyəti, məzmunu dəqiqləşdirilmiş və onun məqsədi müəyyən olunmuşdur; - təsərrüfat subyektlərdə daxili audit xidmətinin yaradılması prosesi sərh edilmişdir; - daxili auditin aparılması metodikası təklif edilmiş və tətbiqi mexanizmi müəyyənləşdirilmişdir; - daxili auditin təsərrüfat subyektlərinin daxili nəzarət sistemindəki yeri müəyyən edilərək, onun keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi sistemi araşıdırılmışdır; - daxili audit üzrə planların hazırlanması və bu prosesdə riskin qiymətləndirilməsinin əsasları müəyyən edilmişdir; - daxili auditorların funksiya və vəzifələri müəyyənləşdirilmişdir;
audit xidmətinin düzgün və səmərəli təşkil edilməsinə, daxili audit kadrlarının elmi 7
və praktik biliklərini zənginləşdirməyə, daxili audit standartlarına tam riayət etməyə istiqamətlənmişdir. ş
üç fəsil, nəticə, ədəbiyyat siyahısından ibarətdir. istifadə edilmiş ədəbiyyat göstərilmişdir.
Müəssisə və təşkilatın uğurla fəaliyyət gösətrməsi, rentabellik səviyyəsinin yüksəldilməsi, aktivlərin qorunub saxlanılması və artırılması üçün qurulmuş idarəetmə mexanizmi lazımdır ki, onun da acib ünsürü qismində daxili audit çıxış edir. Geniş mənada daxili audit-qəbul edilmiş idarəetmə qərarlarının əsaslılığını və səmərəliliyini qiymətləndirmək, kənarlaşmaları və əlverişli olmayan vəziyyətləri aşkara çıxarmaq, müəssisə və təşkilatın fəaliyyətində risklərin aradan qaldırılması, azaldılması və idarə olunması üzrə qərarların qəbul edilməsi üçün rəhbərliyi vaxtında məlumatlandırmaq məqsədilə müəssisə və təşkilatın işinin müntəzəm müşahidəsi və yoxlanılması sistemidir. Başqa sözlə desək, daxili audit elə bir əks- əlaqə formasıdır mi, müəssisə və təşkilatın idarəetmə oraqanı idarə edilən obyektin həqiqi vəziyyəti və idarəetmə qərarlarının həyata keçirilməsi barədə lazımi
8
məlumatları onun vasitəsilə əldə edir. Bu mənada daxili auditi əmlakın mühafizəsinin, mühasibat yazılışlarının düzgünlüyünün və etibarlılığının, əməliyyatların razılaşdırılmış qaydada və səmərəli həyata keçirilməsinin, qəbul edilmiş qərarların rəhbərliyin siyasətinəuyğunluğunun təmin edilməsi məqsədilə rəhbərlik tərəfindən müəyyən edilmi təhlükəsizlik tədbirlərinin kompleksi kimi qiymətləndirmək olar. Eyni zamanda, daxili audit tədricən yalnız nəzarət funksiyalarını yerinə yetirməkdən əl çəkib getdikcə daha çox dərəcədə müəssisə və təşkilatın işinin səmərəliliyini qiymətləndirmək üzrə qərarların qəbul edilməsi üçün informasiyanın əldə edilməsinə istiqamətlənir. Başqa sözlə, daxili audit müasir anlamda nəzarət xarakterli vəzifələrdən əlavə, iqtisadi təhlil, maliyyə strategiyasının müəyyənləşdirilməsi, idarəetmə üzrə məsləhətlərin verilməsi məsələlərini də əhatə edir. Yəni daxili audit maliyyə-mühasibat hesabatlarının təhlili və müəssisənin idarə olunması üçün qərarlar qəbul etmək məqsədilə rəhbərliyə informasiyanın təqdim olunması, təsərrüfat əməliyyatlarına dair uçotun düzgün aparılmasının və hesabatların düzgün tərtib olunmasının yoxlanılması, kənar auditorlarla səmərəli qarşılıqlı fəaliyyət, vergi və maliyyə məsələləri üzrə tövsiyyələrin verilməsi və digər məsələləri əhatə edir. Heç də təsadüfi deyildir ki, “daxili audit haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 4-cü maddəsində daxili auditin vəzifələrinə aşağıdakılar aid edilmişdir: - Təsərrüfat subyektində müntəzəm və səmərəli fəaliyyətin təmin edilməsi, məqsədlərə nail olmaq üçün risklərin idarə edilməsi, istənilən dəyişikliyə qısa müddət ərzində münasibət bildirilməsi məqsədilə yaradılan daxili nəzarət sisteminin səmərəliliyini və adekvatlığını müəyyən etmək - Mühasibat uçotu və maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünü və etibarlığını yoxlamaq - Təsərrüfat subyektinin xərclərinin səmərəliliyini qiymətləndirmək - Təsərrüfat subyektinin, ona tabe olan müəssisə və təşkilaların struktur bölmələrinin fəaliyyətinin normativ hüquqi aktlara və təsdiq edilmiş fəaliyyət planına uyğunluğunu yoxlamaq 9
- Ehtiyatlardan istifadənin normativ hüquqi aktlara və təsdiq edilmiş fəaliyyət planına uyğunluğunu yoxlamaq - Ehtiyatlardan istifadənin səmərəliliyi, düzgünlüyü, onlardan istifadəyə nəzarəti və zərərdən mühafizə olunmanın yetərliliyini qiymətləndirmək Göründüyü kimi, daxili audit müəssisə və təşkilatda şəffaf informasiya mühiti yaratmaqla, onun fəaliyyətinin daha dərindən və əsaslı təhlilinə, beləliklə də daha səmərəli fəaliyyət göstərməsinə zəmin yaradır. Daxili auditə belə bir tərif vermək olar: daxili audit- bu, iqtisadi subyektdə, daxili nəzarət sisteminin ayrı-ayrı tərkib hissələrinin fəaliyyətinin etibarlılığını və səmərliliyini müəyyən etmək məqsədilə bu subyektin işinin yoxlanılması və qiymətləndirilməsi üzrə onun idarəetmə orqanlarının mənafeyi naminə təşkil edilən və daxili sənədlərlə tənzimlənən fəaliyyətidir. Daxili nəzarət sisteminin tərkib hissələri dedikdə.adətən, təsərrüfat fəaliyyətinin nizamlı və səmərəli aparılması üçün iqtisadi subyektin rəhbərliyi tərəfindən tətbiq edilən təşkilati tədbirlər, metodika və proseduralar başa düşülür. Daxili auditə artmaqda olan maraq bir sıra amillərlə şərtlənir. əvvəla, bu elə əvəzsiz resurslardandır ki, ondan düzgün istifadə olunması təsərrüfat subyektinin fəaliyyətinn səmərəliliyini yüksəldə bilər. Ikincisi, təsərrüfat subyektində vəsilələrindən biri daxili auditin olduğu mükəmməl korporativ idarəetmənin mövcudluğu müəssisə və təşkilatın investisiya cəlbediciliyini artırır. Üçüncüsü, daxili audit təsərrüfat subyektinin mülkiyyətçilərinə imkan verir ki, müəssisə və təşkilatda işlərin vəziyyəti barədə obyektiv informasiya əldə etmək imkanına malik olsunlar. Digər tərəfdən, müəssisə və təşkilatda daxili auditin yaradılması zərurəti həm də ondan irəli gəlir ki, ərazicə və ya təşkilati baxımından bir-birindən ayrı fəaliyyət göstərən icraçılara nəzarət etmək üçün, istisnasız olaraq, nəzarət funksiyalarının həvalə edildiyi xüsusi vəsilə tələb olunur. Daxili auditin mahiyyətini başa düşmək üçün onun məqsəd və vəzifələrinin müəyyən edilməsi mühüm əhəmiyyətə malikdir. Daxili auditin məqsədi öz funskiyalarını daha səmərəli yerinə yetirməkdə müəssisə və təşkilatın üzvlərinə kömək etmək, onun işində zəif olan həlqələri üzə
10
çıxarmaqdır. Daxili auditorlar təmsil etdikləri müəssisə və təşkilatda apardıqları yoxlamaların nəticəsi olan təhlil məlumatları, qiymətləndirmələr, tövsiyələr və digər zəruri məlumatlarla bu məqsədə xidmət edirlər. Iqtisadi subyektin rəhbərliyi və mülkiyyətçiləri üçün daxili audit informasiya və tövsiyə-məsləhət əhəmiyyəti kəsb edir, çünki o, iqtisadi subyektin fəaliyyətinin optimallaşdırılmasına, onun menecmenti və rəhbərliyinin öz vəzifələrini yerinə yetirməsinə kömək etməlidir. Daxili audit bu fəaliyyət barədə məlumat verir və menecerlərin hesabatının düzgünlüyünü və etibarlılığını təsdiq edir. Daxili auditin məlumatlarından istifadə edərək, rəhbərli operativ surətdə və vaxtlı vaxtında müəssisə və təşkilatın daxilində zəruri dəyişikliklər həyata keçirə bilər. Aşağıdakı sadalananlar daxili audit sisteminin məqsədlərinin tam siyahısı hesab oluna bilər: (V.T.Novruzov Daxili audit 12-ci səh) 1.
Müəssisə və təşkilatın fəaliyyətinin qəbul edilmiş fəaliyyət xəttinə və strategiyasına uyğunluğu 2.
təşkilatın dayanıqlılığı 3.
Cari maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin nizamlılığı və səmərəliliyi 4.
Müəssisə və təşkilatın əmlakının (dövriyyədənkənar aktivlərin və dövriyyə vəsaitlərinin), o cümlədən idarəetmədə istifadə edilməsi üçün sistemləşdirilmiş və ümumiləşdirilmiş məlumatların qorunub saxlanması 5.
Uğurlu rəhbərlik və səmərəli idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsi üçün ilkin sənədlərin tamlığının və dəqiqliyinin, ilkin informasiyanın keyfiyyətinin lazımi səviyyəsinin təmin edilməsi 6.
Mühasibat uçotu sisteminin mövcudluq, tamlıq, riyazi dəqiqlik, hesablar üzrə yazılışlar, formal həll, məlumatların hesabatda təqdim edilməsi və açıqlanması kimi səmərəlilik göstəricilərinə nail olunması 7.
əmək məhsuldarlığının artırılması, istehsal və dövriyyə xərclərinin aşağı salınması, fəaliyyətin maliyyə-iqtisadi nəticələrinin yaxşılaşdırılması 8.
olunması 11
9.
müdriyyət tərəfindən müəyyən edilmiş tələblərə, qayda və prosedurlara-struktur bölmələri barədə əsasnamələrə, vəzifə təlimatlarına, davranış qaydalarına, sənədləşdirmə və sənəd dövriyyəsi planlarına, əməyin təşkili planlarına, uçot siyasəti barədə əmrə, digər əmr və sərəncamlara müəssisə və təşkilatın vəzifəli şəxsləri və digər işçiləri tərəfindən riayət edilməsi. 10.
Qanunların və digər hüquqi-normativ aktların tələblərinə riayət edilməsi Daxili audit müəssisə və təşkilatda ən rəngarəng uzlaşdırmada daxili nəzarət sisteminin ayrı-ayrı tərkib hissələrinə tətbiq oluna bilər. Onun həll etməli olduğu vəzifələrin dairəsi hər bir müəssisə və təşkilatın ölçüsündən və fəaliyyətinin xüsusiyyətlərindən aslıdır. Ona görə də konkret təsərrüfat subyekti sərbəst olaraq daxili audit xidəmətlərinin vəzifələrini formalaşdırır bu xidmətin əməkdaşlarının səlahiyyət və məhsuliyyət sahələrini tənzimləyir. Daxili audtin başlıca vəzifəsi idarəetmənin bütün səviyyələrində müəssisə və təşkilatın təsərrüfat fəaliyyətinin bütün növlərinin işinin səmərəliliyini təmin etmək habelə müəssisə və təşkilatın onun mülkiyyətçilərinin qanuni əmlak maraqlarını müdafiə etməkdir. Daxili audit aşağıdakı vəzifələri həll edir: - Aktivlərin vəziyyətinə nəzarət və zərərlərə yol verilməsi - Sistemdaxili nəzarət prosedurlarının yerinə yetirilməsinin təsdiqlənməsi - Daxili nəzarət sisteminin fəaliyyətinin səmərəliliyinin təhlili və informasiyanın işlənməsi - Idarə olunan informasiya sistemindən alınmış informasiyanın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi Daxili auditin vəzifələrini həm də təsərrüfat subyektinin fəaliyyətinin fasiləsizliyi prinsipinə riayət olunmasının qiymətləndirilməsi baxımından təsnifləşdirmək olar. Bu vəzifənin yerinə yetirilməsi prosesində daxili auditorlar - Müəssisə və təşkilatın maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyə-iqtisadi təhlilini aparırlar 12
- Meydana çıxan mənfi əlamətləri təhlil edir və müəssisə və təşkilatın gələcək fəaliyyətinə onların mümkün təsirini qiymətləndirirlər - Həmin əlamətləri doğuran səbəblər haqqında informasiya toplayırlar - Mənfi əlamətlərin və onların nəticələrinin aradan qaldırılması üzrə tövsiyələr hazırlayırlar - Informasiyanın müəssisə və tşkilatın rəhbərliyinə və mülkiyyətçilərinə çatdırırlar - Tövsiyələrin yerinə yetirilməsinə nəzarət edirlər Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|