Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Milli iqtisadiyyatın inkişafında turizm sektorunun rolu və bu sektorun dövlət tənzimlənməsi istiqamətləri Murad Şiriyev unec sabah azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti Elmi rəhbər

1.2 Turizm əlaqələrinin yaradılmasının forma və metodları
Turizm əlaqələri qurulmadan əvvəl, onun fəaliyyətinin məqsədi, metodu və formaları dəqiqləşdirilməlidir. Daha doğrusu, hər hansısa bir qrup üçün göstəriləcək xidmət sahələrinin əhatə dairəsi müəyyənləşdirilməlidir. Əlaqəli şəxslər üçün hazırlanmış məlumatlar, işgüzar fəaliyyətinin əhatə dairəsini, yerini və vaxtını prioritetləşdirməlidir. Şirkətin xidmət imkanları nəzərdən keçirilməlidir. Göstəriləcək xidmətlərin planı saxlanmalı və qarşı tərəfin təqdim etdiyi xidmətlər üçün edəcəyi ödəniş əvvəlcədən müəyyənləşdirilməlidir. Bundan sonra, məlumat müştəriyə bildirilməlidir və eyni zamanda müştəridə göstərilən şərtlərə münasibət bildirməlidir. Bu proses informasiya mübadiləsi adlanır. Buna görə qarşılıqlı məlumat mübadiləsi olmadan hər iki tərəfin maraqlarını təmin etmək mümkün deyil.

Müştəriyə göndərilən məlumatlar həm şifahi, həm də yazılı ola bilər. Əlaqə metodlarının seçimi böyük ölçüdə şirkət rəhbərlərinin istəkləri və imkanlarına bağlıdır.

Ümumiyyətlə, əlaqəli turizmin təşkili ən çətin və vacib aspektlərindən biri hesab olunmalıdır. Çünki informasiya mübadiləsində tez-tez bir yanlış anlaşma baş verə bilir və bu turizm təşkilatının fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir. Bu çətinliklərdən bəziləri hansılardır? Bu sual, əlaqələr zamanı yaranan çətinliklər barədə düşünməyə imkan verir. Bu çətinliklər aşağıdakılardır:

- Məlumatların qeyri-müəyyənliyi;

- Hər iki tərəfin məlumatları təhrif etməsi;

- Müştəri və ya təşkilatçı tərəfindən alınan məlumatların səhv anlaşılması;

- Tərəflərin düşüncələri və intellektual səviyyələri arasında tutarsızlıq;

- Qəsdən və ya istənilmədən təhrif edilən məlumatların olması;

- İntensiv ünsiyyət üçün kifayət qədər rabitə xidmətinin mövcud omaması;

Bu şərait, həmçinin, peşəkar fəaliyyət göstərən turizm şirkətlərinin əksəriyyətində də ola bilər. Məsələn, kifayət qədər iş təcrübəsi olmayan təşkilatçı meneceri müştəri xidməti məlumatlarını çox sadə şəkildə təqdim edə bilməməsi səbəbindən çətinliklərlə üzləşə bilər. Eyni zamanda, bir turist səfərini və ya qrupu hazırlayan bir adam bunun yanlış olduğunu başa düşə bilər. Buna görə, administrator qarşı tərəfin məlumatlılıq səviyyəsini dəfələrlə yoxlamağa və ətraflı izahat verməyə borcludur. Əks təqdirdə, xoşagəlməz hadisələrin nəticəsi kimi səbəbkarlar işlərini itirə və ya inzibati cərimə ilə üzləşə bilər.

Bu ifadələri nəzərə alaraq, aktiv dinləmə prosesinin turizmin səmərəliliyinin artırılması üçün əsas amillərdən biri hesab olunduğunu demək mümkündür. Aktiv dinləmə olmadan qarşı tərəfin maraqlarına və tələblərinə cavab vermək mümkün deyildir. Qarşı tərəfi razı salmaq və ona qonaqpərvər olmaq çətindir, həmin şəxsə açıq bir tələffüz çatdırmaq qabiliyyətinə malik olmaq vacibdir. Qarşı tərəfin verdiyi məlumatlara cavab verərkən geniş məlumat sahibi olmaq lazımdır.

Bu mərhələdə turizm xidmətləri haqqında məlumat mübadiləsi üçün daha çox imkanlar var. Veb-saytlar vasitəsilə məlumat toplamaq və əldə etmək həm rahat, həm də faydalıdır. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi artıq bu sahədə geniş təcrübəyə malikdir. Bu baxımdan nazir Ə.Qarayev deyib: Turizmin inkişafı üçün bu gün nə edilir? Azərbaycanın beynəlxalq turizm təşkilatı kimi inkişafının birinci mərhələsində əlverişli iqtisadi şərait, müvafiq dövlət tənzimləmə mexanizmi və hüquqi çərçivə yaradılması vacibdir. Bununla yanaşı, təbliğat müvafiq vasitələrlə həyata keçirilməlidir.

Ölkə daxilində turist qəbul etməzdən öncə istifadə ediləcək xidmət dairəsini təşkil etmək və infrastruktur şəbəkəsini genişləndirmək lazımdır.

Bir adamın tətilə çıxması üçün nə lazımdır? Dövlət xidmət sisteminin mövcudluğu - avtomobil nəqliyyatı, istehlakçı xidmətləri, restoran işi, müxtəlif xidmət keyfiyyəti olan mehmanxana və digər xidmətlər.

Türkiyə Respublikası, turizm məlumatlarının mübadiləsinin inkişaf etdirilməsində böyük bir təcrübəyə malikdir. Buna görə, Türk turizm şirkətləri öz məlumatlarını veb səhifələrində dərc etdirirlər və müxtəlif turizm istiqamətləri haqqında öz informativ bülletenlərini dərc edirlər. Bu bülletenlər müxtəlif dillərdə nəşr olunur. Bülletenlər qədim binaları, gözəl mənzərələri və insanların həyat tərzi fotoşəkillərini əks etdirir.

Ümumiyyətlə turizmin inkişafı sosial problemlərin həllində mühüm rol oynayır. O, sülhün qorunmasına, müxtəlif xalqların yaxınlaşmasına və birləşməsinə, mədəniyyət və incəsənətin inkişafına, millətlərin fiziki və mənəvi cəhətdən daha sağlam formalaşmasına gətirir. Əksər ölkələrdə turizmin inkişafı yeni iş yerlərinin yaradılmasına, əhalinin həyat səviyyəsinin və ölkənin ödəniş balansının yaxşılaşdırılmasında öz böyük təsirini göstərir.