AZƏrbaycan respublikasinin prezidenti yaninda qeyri-HÖkumət təŞKİlatlarina döVLƏt dəSTƏYİ Şurasi

Ünvan: Bakı, S.Dadaşov küç.39
Tel.: [phone]
E-mail: [e-mail]
Fəaliyyət istiqaməti: Sosial sahədə araşdır-
malar aparmaq.
Həyata keçirdiyi layihələr:
Fəaliyyət istiqaməti: İnsanların həyatı üçün
ciddi təhlükə yardan fəaliyyəti tənqid etmək
və bu barədə ictimaiyyəti maarifləndirmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Regionlarda
insan alverinin törətdiyi təhlükələr və
nəticələri haqqında ictimaiyyətin maariflən -
dirilməsi. İnsan alverinə məruz qalan qur-
banların müəyyən olunması. 
Fəaliyyət istiqaməti: Tənha qocalara, yetim
uşaqlara, təqaüdçülərə, çoxuşaqlı ailələrə,
qaçqınlara, məcburi köçkünlərə və digər eh -
tiyacı olan şəxslərə təmənnasız sosial-məişət
və psixoloji yardım göstərmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Keçən illər
ərzində könüllülərin və işçilərin köməyilə
müxtəlif humanitar aksiyalar həyata keçir-
mişdir. Türkiyədə keçirilən Talassemiya üzrə
Birinci Beynəlxalq Yay Məktəbinin təşki-
latçılarından biridir. Azərbaycanın 25 rayo -
nunda yaşayan qaçqın və məcburi köç künlərə
yardım göstərmişdir. Kimsəsiz, əlil uşaqlara
və xüsusi mərkəzlərə yardımlar göstərmişdir.
438
162
“İnkişafa doğru” Sosial Araşdırmalar İctimai Birliyi
439
İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə Təşkilatı İctimai Birliyi 
440
“İnsan” Beynəlxalq Sosial-Xeyriyyə Mərkəzi

Rəhbəri: Əsədov Aqil Məhiyəddin oğlu
Yaranma tarixi: 24.06.2000
Qeydiyyat tarixi: 31.07.2004
Üzvlərin sayı: 18 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Gəncə pr.2a, mən.61
Tel.: [phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Camalov Şahin Vəkilağa oğlu
Yaranma tarixi: 04.05.2004
Qeydiyyat tarixi: 07.06.2004
Üzvlərin sayı:
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Süleyman Rüstəm küç.55, 
mən.105 
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Əlizadə Akif Əkbər oğlu
Yaranma tarixi: 22.12.2002
Qeydiyyat tarixi: 30.06.2006
Üzvlərin sayı: 12 
İşçi heyətin sayı: 4 
Ünvan: Bakı, 28 may küç.5, mən.59/60
Tel.: [phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
[e-mail]
Fəaliyyət istiqaməti: Sosial-iqtisadi sağ -
lamlıq problemlərinə dair elmi araşdırma -
ların aparılması.
Həyata keçirdiyi layihələr: 
Fəaliyyət istiqaməti: İnsan hüquqlarının
müdafiə və təmin edilməsi sahəsində islahat-
ların həyata keçirilməsinə kömək etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Beynəlxalq insan
hüquqları günü münasibətilə avtoyürüş. Azər-
baycan Respublikasında 2007-ci ildə insan
hüquqlarının vəziyyətinə dair illik hesabat.
Azərbaycan Respublikasında 2008-ci ildə
insan hüquqlarının vəziyyətinə dair illik he -
sabat. Təhsil sahəsində çalışan gənc qadın-
ların liderlik bacarıqlarının inkişafı.
Fəaliyyət istiqaməti: İnsan hüquqlarının
müdafiəsi və hüquqi maarifçilik.
Həyata keçirdiyi layihələr: Məhkəmələrə ic-
timai nəzarət. Regionlarda məhkəmələrin
monitorinqi. Avropa Məhkəməsinə şikayət -
lərin hazırlanması üzrə pulsuz hüquq yar dımı.
Cinayət prosesində tərəflərin imkan la rının
monitorinqi. Ədalətli məhkəmə araşdırması
hüququnun monitorinqi.
441
163
İnsan Ekologiyasi İctimai Birliyi
442
İnsan Hüquqları XXI Əsr Azərbaycan Fondu
443
İnsan Hüquqları üzrə Hüquqşünaslar Komitəsi

Rəhbəri: Cavadova İradə Arif qızı
hüquq elmləri namizədi
Yaranma tarixi: 02.01.2001
Qeydiyyat tarixi: 07.06.2004
Üzvlərin sayı: 67 
İşçi heyətin sayı: 5 
Ünvan: Bakı, A.Tağızadə küç.1/16
Tel.: [phone] 
([phone]
E-mail: [e-mail]
Web: www.ehr-az.org
Rəhbəri: İsmayılov Ruslan Şahbaz oğlu
Yaranma tarixi: 10.05.2000
Qeydiyyat tarixi: 31.03.2004
Üzvlərin sayı: 57 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Yeni Günəşli qəs., 
“V” y/m, ev 19, mən.77
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail] 
Rəhbəri: Əbilhəsənova Sevinc 
Məmmədhüseyn qızı, 
filologiya elmləri namizədi
Yaranma tarixi: 1999
Qeydiyyat tarixi: 2004
Üzvlərin sayı: 115 
İşçi heyətin sayı: 5 
Ünvan: Bakı, Nəsimi ray.,
A.Səhhət küç., mən.34
Tel.: [phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
.
Fəaliyyət istiqaməti: Ölkədə insan hüquqla -
rının təmin olunmasına nail olmaq.
Həyata keçirdiyi layihələr: BMT-nin insan
hüquqlarının müdafiəsi mexanizmlərindən
effektiv istifadə etməklə cəza sisteminin
təkimlləşdirilməsi. Vəkillik proqramı çərçi -
vəsində “Məişət zorakılığı qurbanlarının
hüquq müdafiəsinin təşkili”. İnsan alveri
qurbanlarının müdafiəsinin təşkili. Azərbay-
canda qadın hüquqşünaslar (monitorinq üzrə
hesabat). Əmək qanunvericiliyinin tətbiqinin
praktiki aspektləri.
Fəaliyyət istiqaməti: İnsan hüquq və azad -
lıqları üzrə maarifləndirmə və monitorinqin
aparılması.
Həyata keçirdiyi layihələr:
Fəaliyyət istiqaməti: Azərbaycanda vətən-
daş cəmiyyətinin inkişafına kömək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Qadınlara və
uşaqlara qarşı zorakılıqla mübarizə. İmkan-
sız və aztəminatlı ailələrin uşaqlarına maddi
və mənəvi yardım. Milli-mənəvi irsimizin
qorunması. 23 nisan çocuk festivalı (Türkiyə).
Qadınların elektoral aktivliyinin inkişaf et-
dirilməsi.
444
164
İnsan Hüquqları üzrə Maarifləndirmə İctimai Birliyi 
445
İnsan Hüquqları üzrə Monitorinq və Maarifləndirmə Mərkəzi
446
İnsan Hüquqları və Demokratik Cəmiyyət İctimai Birliyi

Rəhbəri: Becanov Rəfail Zəkəriyyə oğlu
Yaranma tarixi: 2002
Qeydiyyat tarixi: 21.07.2006
Üzvlərin sayı: 15 
İşçi heyətin sayı: 3 
Ünvan: Bakı, Mətbuat pr., 529-cu məhəllə
(“Azərbaycan” nəşriyyatı, 4-cü mərtəbə)
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Qafarlı Ənvər Rzaqulu oğlu
Yaranma tarixi: 20.08.2008
Qeydiyyat tarixi: 30.10.2008
Üzvlərin sayı: 25 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Mir Cəlal küç.121, mən.80
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: Enver-qafarlı@rambler.ru
Rəhbəri: Qurbanov Akif Məcid oğlu
Yaranma tarixi: 20.09.2005
Qeydiyyat tarixi: 21.10.2005
Üzvlərin sayı: 17 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan:
Tel.: [phone]
([phone] 
E-mail: [e-mail]
Fəaliyyət istiqaməti: İnsan hüquqlarının
müdafiəsi, ictimaiyyətin məlumatlandırılması
və əhalinin maarifləndirilməsi.
Həyata keçirdiyi layihələr: Seçki qanun-
vericiliyinin izahı və təbliği. Bələdiyyə seçki-
lərində mətbuatın rolu. Korrupsiya əleyhinə
müqavimət. Bələdiyyə torpaqlarının istifa -
dəsi və idarəçiliyinin səmərəliliyi.
Fəaliyyət istiqaməti: İnsanların və vətən-
daşların hüquq və azadlıqlarının qorun-
masına kömək etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: 
Fəaliyyət istiqaməti: Maarifləndirmə, təd -
qiqatlar, araşdırmalar, humanitar və xeyriy -
yəçilik fəaliyyəti.
Həyata keçirdiyi layihələr: Ramazan bay -
ramı münasibətilə xeyriyyəçilik tədbiri.
447
165
İnsan Hüquqları və Maarifçilik İctimai Birliyi
448
İnsan Hüququları üzrə İctimai Şura
449
İnsanların Zənginliyi Naminə Sosial İnkişaf İctimai Birliyi 

Rəhbəri: Mahmudova Dilarə Boran qızı, 
tibb elmləri namizədi
Yaranma tarixi: 1999
Qeydiyyat tarixi: 28.12.2005
Üzvlərin sayı: 54 
İşçi heyətin sayı: 7 
Ünvan: Bakı, İ.Qutqaşenli küç.1b, ev34
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Hacıyev Asəf Adil oğlu,
tarix elmləri namizədi
Yaranma tarixi: 2002
Qeydiyyat tarixi: 30.04.2002
Üzvlərin sayı: 74 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Mətbuat pr.529 5-ci mərtəbə 
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: İbadov Nadir Vəli oğlu
Yaranma tarixi: 2003
Qeydiyyat tarixi: 26.05.2006
Üzvlərin sayı: 312 
İşçi heyətin sayı: 5 
Ünvan: Gəncə şəh., İqor Makeyev küç.40
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
[e-mail]
Fəaliyyət istiqaməti: İnsultun birincili və
ikin cili  profikaktika  sistemini təkmilləş 
-
dirmək, xəstələrə tibbi və sosial yardımı yük-
səltmək üçün əhali arasında sanitar-
maarif ləndirmə işi aparmaq.
Həyata keçirdiyi layihələr: Sağlam həyat
uğrunda. Azərbaycanda insultun qarşısını
alaq. İnsultun Milli registri, Bakı şəhərində
pilot layihə.
Fəaliyyət istiqaməti: Azərbaycanda vətən-
daş cəmiyyətinin formalaşması prosesinə
yardımçı olmaq. 
Həyata keçirdiyi layihələr: Referendum –
cəmiyyətin özünü tənzimləmə şansıdır. Seçki
– öz həyatımıza, gələcəyimizə sahib duraq.
Şəffaf seçki: o hər bir vətəndaşın məsu liy -
yətindən keçir. Gəncliyin doğru seçimi dövlət
müstəqilliyinin qarantıdır.
Fəaliyyət istiqaməti: Cəmiyyətin intellek-
tual səviyyəsinin artırılması naminə elm və
təhsil sahəsində beynəlxalq və yerli təşəbbüs-
ləri dəstəkləyib inkişaf etdirmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: “NGO and local
Communitiy Development:experiences of
Slovakia”. Təhsil büdcəsi və şəffaflıq. Azər-
baycan Respublikasının qərb regionunda
QHT və İcmaların Şərqi Avropa təcrübələri
əsasında inkişaf etdirilməsi və güclən 
di 
-
rilməsi. Şərqi Avropa Universitetləri (Litva
Universitetləri) təcrübəsində. Boloniya Təh-
sil Sisteminin öyrənilməsi və Gəncə Dövlət
Universitetində tətbiqi.
450
166
İnsultla Mübarizə Assosiasiyası İctimai Birliyi 
451
“İntellekt” Araşdırmalar Mərkəzi İctimai Birliyi
452
“İntellekt” İctimai Birliyi

Rəhbəri: Axundov Samir Samid oğlu
Yaranma tarixi: 16.06.2004
Qeydiyyat tarixi: 26.05.2006
Üzvlərin sayı: 63 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Lənkəran şəh., Səttarxan küç.219
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Səfərov İlham Yunis oğlu
Yaranma tarixi: 2002
Qeydiyyat tarixi: 08.05.2002
Üzvlərin sayı: 53 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, H.Sarabski küç.58, mən.28
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Baxşəliyev Əmirxan Teymur oğlu
Yaranma tarixi: 2006
Qeydiyyat tarixi: 15.03.2006
Üzvlərin sayı: 5 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bərdə ray., Gərənə kəndi
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: Amirxan@ box.az
Fəaliyyət istiqaməti: Cəmiyyətin müxtəlif
təbəqələrinin, xüsusilə də gənclərin geniş
maarifləndirilməsi məqsədilə onlara infor-
masiya, maddi və mənəvi dəstək göstərmək,
onların inkişafı üçün şərait yaratmaq və on-
ların potensialından cəmiyyətin elmi-mədəni
və sosial həyatında səmərəli istifadə etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: “İİV/QIÇS haq -
qında nə bilirik?!” Müasir kitabxana-infor-
ma siya mərkəzi. Gənclər və müasir təhsildəki
problemlər. Parlament seçkiləri və gənclərin
iştirakı. “Quş qripi ilə bağlı gənclərin maarif -
ləndirilməsi” mövzusunda seminar.
Fəaliyyət istiqaməti: Təhsil, mədəniyyət və
elm sahəsində xidmətlər göstərmək, respublika
ərazisində televiziya və radio-kommunikasiya
sistemlərinin, mətbuat nəşriy yatlarının inki -
şafına və fəaliyyətinə yardım etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Media forum,
İslam və demokratiya, Gəncəbasar xəbərləri. 
Fəaliyyət istiqaməti: İnsanların birlik və
bacarıq imkanlarını gücləndirmək. İcma əsaslı
qurumlar – bələdiyyə, dövlət və qeyri-dövlət,
həmçinin BQHT-ı ilə əməkdaşlıq edərək insan-
ların sosial problemlərinin həl 
linə kömək
etmək, onların həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq.
Həyata keçirdiyi layihələr: Aran Qarabağ
regionunda əlil qadınların hüquqlarının mü -
da fiəsinə  dəstək.
453
167
“İntellekt” Sərhədsiz Maarifçi Gənclər İctimai Birliyi
454
“İnternyus Azərbaycan” İctimai Birliyi
455
“İntibah” Sosial İnkişaf İctimai Birliyi 

Rəhbəri: Əsədov Aqil Məhiyəddin oğlu
Yaranma tarixi: 24.06.2004
Qeydiyyat tarixi: 03.07.2007
Üzvlərin sayı: 16 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Gəncə pr.2a, mən.61
Tel.: [phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Nəsirov Tural Akif oğlu
Yaranma tarixi: 15.04.2005
Qeydiyyat tarixi: 30.06.2005
Üzvlərin sayı: 134 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Bakıxanov qəs.,
Ə.Kərim küç.9, mən.99
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Əsədov Akif Sədi oğlu
Yaranma tarixi: 2005
Qeydiyyat tarixi: 30.06.2005
Üzvlərin sayı: 45 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: İsmayıllı şəh., H.Əliyev pr.14
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Fəaliyyət istiqaməti: Dünyada gedən qlobal -
laşma prosesini öyrənmək, onun müsbət
cəhətlərini təbliğ etmək və həyata keçirilməsi -
nə dəstək vermək.
Həyata keçirdiyi layihələr:
Fəaliyyət istiqaməti: Gənclərin ölkədəki is-
lahatların həyata keçirilməsində fəal işti-
rakına nail olunması və onlar arasında
huma nizmin, vətənpərvərliyin təbliğ edilməsi.
Həyata keçirdiyi layihələr: 
Fəaliyyət istiqaməti: Heyvandarlığın inki -
şa fına kömək etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: 
456
168
“İpək yolu” Qloballaşmaya Dəstək İctimai Birliyi
457
İslahatçı Gənclər İctimai Birliyi 
458
İsmayıllı Rayon Heyvandarlıq Assosiasiyası İctimai Birliyi

Rəhbəri: Ağayev Bədrəddin Poladxan oğlu
Yaranma tarixi: 09.03.1997
Qeydiyyat tarixi: 09.07.1997
Üzvlərin sayı: 30 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Nizami küç.86, mən.51
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Behbudov Elçin Tofiq oğlu
Yaranma tarixi: 23.02.2002
Qeydiyyat tarixi: 08.07.2005
Üzvlərin sayı: 160 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, H.Məcidov küç.9, mən.33 
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Əliyev İlqar Yelmar oğlu
Yaranma tarixi: 2006
Qeydiyyat tarixi: 25.05.2007
Üzvlərin sayı: 155 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Nərimanov ray., 
Ü.Bünyadzadə küç.12, mən.12 
Tel.: [phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Fəaliyyət istiqaməti: İstehlakçıların hüquq -
larının müdafiəsinə kömək. 
Həyata keçirdiyi layihələr: 
Fəaliyyət istiqaməti: İnsan haqlarının mü -
da fiəsi və işgəncə hallarının aradan qaldırıl-
masına yardım etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Məhkəmə pros-
esi zamanı işgəncə faktlarının monitorinqi.
İşgəncələrə qarşı Azərbaycan komitəsinin
vebsaytının yaradılması. Azərbaycanda polis-
vətəndaş münasibətlərinin tədqiqi və birgə
əməkdaşlığın inkişaf etdirməsinə dair ictimai
müzakirələrin təşkili.
Fəaliyyət istiqaməti: İstedadlı gəncləri aş -
kar etmək, onların inkişaf edib respublika -
mıza xidmət etməsinə köməklik göstərmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Xeyriyyəçilik və
pulsuz kursların təşkil edilməsi kimi layihələr
həyata keçirmişdir.
459
169
İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsinə Kömək Cəmiyyəti
460
İşgəncələrə Qarşı Azərbaycan Komitəsi
461
“İşıq” Sosial İqtisadi İnkişafa Kömək İctimai Birliyi

464
Jurnalistika və İnkişaf Mərkəzi İctimai Birliyi
Jurnalist Araşdırmaları Mərkəzi
463
“İşıqlı dünya” Kimsəsiz İnsanlara Kömək İctimai Birliyi 
170
462
Rəhbəri: Həmzəyeva Aidə Mehman qızı 
Yaranma tarixi: 2006
Qeydiyyat tarixi: 15.03.2006
Üzvlərin sayı: 25 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, 7-ci mkr., ev 18a, mən.66
Tel.: [phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Verdizadə Seymur Vaqif oğlu
Yaranma tarixi: 25.09.2008
Qeydiyyat tarixi: 30.10.2008
Üzvlərin sayı: 71 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Bakı, Nizami ray., 
Bəhruz Nuriyev küç.71, mən.20 
Tel.: [phone]
([phone]
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Muradov Elməddin Nadir oğlu
Yaranma tarixi: 2005 
Qeydiyyat tarixi: 18.08.2006 
Üzvlərin sayı: 30 
İşçi heyətin sayı: 4 
Ünvan: Bakı, Nəsimi ray., 
B.Səfəroğlu küç.169
Tel.: [phone]
([phone]
E-mail: elmı[e-mail] 
Fəaliyyət istiqaməti: Müxtəlif ölkələrdə ya -
şayan xalqların kimsəsiz uşaq, yeniyetmə və
gənc nümayəndələrinin hüquqlarını müda fiə
etmək. Kimsəsiz uşaqların ümumbəşəri prin-
sip lər üzrə tərbiyə olunmasına şərait yarat-
maq və kömək etmək.
Həyata keçirdiyi layihələr:
Fəaliyyət istiqaməti: Respublikada vətəndaş
cəmiyyətinin formalaşmasına töhfə vermək.
Həyata keçirdiyi layihələr: 
Fəaliyyət istiqaməti: Sivil və demokratik
cəmiyyət quruculuğunda jurnalistikanın 4-cü
hakimiyyət olaraq gücündən bəhrələnmək.
Həyata keçirdiyi layihələr: “Qızıl kitab”
layihəsi (birinci hissə). Kitabın material-
larının Azərbaycan dilində hazırlanması.
“Musburger-R” tək kamera ilə video isteh -
sal. Kitabın tərcüməsi və nəşri. İTV-də xəbər
və xəbərdən törəmə proqramların mo ni to -
rinqi. Tələbələr üçün videojurnalistika kursu.
Videojurnalistika kursu üçün media labora-
toriyanın yaradılması.

Rəhbəri: Əsədullayeva Firuzə 
Bəyməmməd qızı
Yaranma tarixi: 2004
Qeydiyyat tarixi: 26.07.2006
Üzvlərin sayı: 27 
İşçi heyətin sayı:
Ünvan: Nərimanov ray., 
D.Bünyadzadə küç.1, mən.7/8
Tel.: (+994-) 492 57 91
([phone]
E-mail: [e-mail]
Rəhbəri: Ələsgərli Müşfiq Məşi oğlu
Yaranma tarixi: 1997
Qeydiyyat tarixi: 2000
Üzvlərin sayı: 125 
İşçi heyətin sayı: 3 
Ünvan: Bakı, Bünyad Sərdarov küç.3/57
Tel.: [phone]
E-mail: [e-mail]
[e-mail]
Web: www.juhiaz.org 
Fəaliyyət istiqaməti: Jurnalistlərin fəaliy -
yə tinə  dəstək.
Həyata keçirdiyi layihələr: Hüquq-mühafizə
orqanları və KİV-lər arasındakı münasi-
bətlərin tənzimlənməsi yolları. Azərbaycanın
cənub bölgəsində miqrasiyanın səbəblərinin
öyrənilməsi və ictimai müzakirələrin təşkili. 
Fəaliyyət istiqaməti: Söz və mətbuat azad -
lığının, fikir plüralizminin inkişaf etdirilməsi
yönündə fəaliyyət.