Azərbaycan respublikasinin ümumtəHSİl məKTƏBLƏRİ ÜÇÜn biologiya fəNNİ kurikulumu

VI sinif 
 
Stand
artlar  
Tədris 
vahidi  
Mövzular  
İnteqrasiya 
Resurslar 
Qiymətlənd
irmə 
Saat  
1 
1.1.1.
 
 
 
 
 
 
Ətrafımız
dakı 
canlılar 
Canlılar 
müxtəlifdir. 
 
İnf. 1.2.3. Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
CD 
Diaqnostik 
Formativ 
1
2 
1.1.1.
Canlıları 
öyrənən elmlər 
İnf.-1.2.3. 
Dərslik, iş 
vərəqləri, Ayna 
ensiklopediyası, 
tablo, CD 
Formativ 
 
1
3 
1.1.2.;
1.1.3. 
 
Hüceyrədən 
orqanizmə
 
İnf. 1.2.3. 
Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
CD 
Formativ 
1 
4 
1.1.2.;
Hüceyrələri 
fərqləndirək 
 
F.2.2.2. 
Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
maket.CD 
Formativ 
1 
5 
1.1.2.;
Bitki 
orqanizmlərinin 
quruluşu 
 
Tex. 
Dərslik, iş 
vərəqləri, bitki 
nümunələri, 
herbarilər,tablo, 
CD 
Formativ 
1 
6 
1.1.2
 
Heyvan 
orqanizmlərinin 
quruluşu 
 
İnf. 1.2.3. Dərslik, iş 
vərəqləri, 
heyvan 
nümunələri,
tablo, CD 
Formativ 
1 
7 
1.1.2
Göbələk 
 
İnf. 1.2.3. Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
CD 
Formativ 
1 
8 
1.1.2
Hüceyrəsiz 
varlıqlar 
 
İnf. 1.2.3. Dərslik, iş 
vərəqləri, 
fotoşəkillər, 
paylama 
materialları, 
tablo, CD 
Formativ 
1 
9 
KSQ 
- 
- 
- 
- 
- 
1 

---

37 
X sinif 
 
Stand
artlar  
Tədris 
vahidi  
Mövzular  
İnteqra
siya 
Resurslar 
 Qiymətləndirmə 
Saat  
1 
4.2.1 
Ekoloji 
mühit 
Qlobal ekoloji 
problemlər 
 
C. 3.2.5; 
2.1.1 
 
 
Dünyanın Ozon 
xəritəsi, dərslik, 
iş vərəqi, tablo, 
İKT vasitələri, 
ensiklopediya 
Diaqnostik 
Formativ 
1
2 
4.2.1 
İqlim 
dəyişkənliyinin 
yaratdığı 
problemlər
C. 3.2.5; 
2.1.1 
 
 
Dərslik, iş 
vərəqləri, Ayna 
ensiklopediyası, 
tablo, CD 
Formativ 
 
1
3 
4.2.1 
Radioaktiv 
çirklənmənin 
yaratdığı 
problemlər 
F.2.1.1. 
Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
fotoşəkillər, CD 
Formativ 
1 
4 
4.2.1 
Orqanizmdə baş 
verən mutasiyalar 
 
Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
.CD 
Formativ 
1 
5 
4.2.1 
Orqanizmdə baş 
verən 
mutasiyaların 
ekoloji 
proseslərlə 
əlaqəsi 
C.3.2.5. Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
CD 
Formativ 
1 
6 
4.2.1. 
 
Əhali artımının 
yaratdığı 
problemlər 
C.2.1.7. Dərslik, iş 
vərəqləri, tablo, 
CD 
Formativ 
1 
7 
4.2.2 
Ekoloji tarazlıq, 
onun pozulma 
səbəbləri. 
C.2.1.7. Dərslik, iş 
vərəqləri, 
müxtəlif 
fotoşəkillər, CD 
Formativ 
1 
8 
4.2.2 
Maddələr 
dövranında 
canlıların rolu 
F.2.1.1. Dərslik, iş 
vərəqləri, 
paylama 
materialları, 
tablo, CD 
Formativ 
1 
9 
KSQ 
- 
- 
- 
- 
- 
1 
Gündəlik planlaşma 
Kurikulumun əsasını fəal (interaktiv) təlim təşkil edir. Tədris prosesində 
interaktiv təlim üsullarından düzgün istifadə şagirdlərin təhsilə, elmə marağını 
artırmaqla yanaşı, onlarda əməkdaşlıq, yaradıcılıq, tədqiqatçılıq qabiliyyətlərinin 
formalaşmasına imkan yaradır. Bu, bir qarşılıqlı təlimdir ki, burada kollektiv, qrup 
və əməkdaşlıq şagird və müəllim tədris prosesinin bərabərhüquqlu, eyni 
əhəmiyyətli subyektləridir. Ən əsası isə bu prosesin düzgün istiqamətdə aparılması 

---

38 
gələcəyimiz olan uşaqlarımızın sağlamlığının qorunmasi üçün əsas şərtlərdən 
biridir. 
Bəs interaktiv təlimi həyata keçirmək üçün müəllimə lazım olan bacarıqlar 
hansılardır?
Gündəlik dərs planını hazırlayarkən müəllim ilk olaraq öz işini mövzunun, 
standartın, məqsədin, iş forması və iş üsulunun, inteqrasiya imkanlarının, 
resursların müəyyənləşdirilməsi ilə başlamalıdır. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, 
alt standartlar təlim məqsədlərinin düzgün müəyyən edilməsində mühüm rol 
oynayır. Belə ki, standart seçilir, ona uyğun mövzu müəyyənləşdirilir. Sonda isə 
həm mövzuya, həm də standarta uyğun təlim məqsədi seçilir.
Təlim məqsədlərini həyata keçirmək üçünsə müəllim mütləq mövzuya, 
standarta və məqsədlərə müvafiq təlim forması və təlim üsulu müəyyənləşdir-
məlidir. Təlim üsulunu dərsdə şagirdlərin əyləndirilməsi vasitəsinə çevirmək 
olmaz. Yalnız mövzunu dərindən bilməklə bərabər, təlim üsulunun düşünülmüş 
tətbiqi təhsil situasiyasının planlı inkişafını təmin edir. Düzgün istifadə olunmuş 
təlim üsulu vasitəsilə, şagirdlərdə zehni yorğunluq hallarını aradan qaldırmaq, 
onların düşünmə və tədqiqatçılıq qabiliyyətini inkişaf etdirmək, təhsilə marağı 
artırmaq mümkündür. Təhsilə belə yanaşma şagirdlərin düşünmə qabiliyyətlərini 
və müstəqil olaraq bilik əldə etmək bacarığını inkişaf etdirir. 
İnteraktiv təlim üsullarının tətbiqi dərsin strukturu qarşısında müəyyən 
tələblər qoyur. Bir qayda olaraq, interaktiv dərsin quruluşu üç əsas hissədən 
ibarətdir: Giriş hissə, əsas hissə və yekun hissə. 
Giriş hissəyə motivasiya, tədqiqat sualı; əsas hissəyə informasiyanın 
mübadiləsi, informasiyanın müzakirəsi; yekun hissəyə nəticə və ümumiləşdirmə, 
yaradıcı tətbiqetmə və qiymətləndirmə daxildir. 
Motivasiya  psixoloji amil kimi hər hansı fəaliyyətin mexanizmini işə salan 
qüvvədir. Dərsin ən mühüm və ən mürəkkəb mərhələsi olan motivasiya düzgün 
yaradılmalı, istifadə olunan materialın xüsusiyyətləri cəlbedici, qeyri-adi, 
müəmmalı, gözlənilməz, marağı və müstəqil təfəkkürü şövqləndirməyə qadir 
olmalıdır. 
Şagirdlər tərəfindən irəli sürülən ehtimalların, fərziyyələrin yoxlanılması 
üçün, ilk növbədə, tədqiqat sualı formalaşdırılmalı və bu sual yeni biliklərin 
kəşfinə yönəlməlidir.