|
TƏFƏKKÜRÜN ƏSAS FORMALARI
İnsanin idrak fəaliyyəti mürəkkəb və çoxcəhətlidir. Məsələn, təfəkkürün nəticələri özünü təfəkkürün formalarında-məfhumlar, hökmlər və əqli nəticələrdə büruzə verir və ya maddiləşir.
Psixologiya fərdin təfəkkür prosesini öyrənir, yəni müəyyən edir ki, hər hansı fikirnecə və nə üçün əmələ gəlir, inkişaf edir. Ona görə də təfəkkür proseslərinin cərəyan etməsinin qanunauyğunluqları psixologiyada xüsusi olaraq tədqiq edilir. Deməli, təfəkkürün formaları həm də psixologiyanın öyrənmə obyektidir. Həmin formalar isə üçdür: məfhum, hökm, əqli nəticə və istidlal.
Cisim və hadisələrin ümumi və mühüm əlanmətlərinin inikasından ibarət olan təfəkkür formasına məfhum deyilir.
Məfhum həmişə sözlə ifadə olunur. Onlar müxtəlifdir. Ümumi, fərdi, konkret, mücərrəd məfhumlar vardır.
Ümumi məfhumlar müəyyən cisim və hadisələr qrupunun mühüm və ümumi əlamətlərini əks etdirir. Məsələn, tələbə,müəllim, bitki, şəhər və s.
Fərdi məfhumlar ayrı-ayrı cisim və hadisələrin ümdə xüsusiyyətlərini əks etdirir. Bakı, dahi şair Nizami, Mars fərdi məfhumlardır.
Dostları ilə paylaş: |
