1. Xodimlar bilan ishlash tamoyillari



Yüklə 59,41 Kb.
səhifə11/29
tarix16.05.2023
ölçüsü59,41 Kb.
#114110
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   29
Etika

16. Makiavellizm ta'limoti
Makiavellizm –"makiavellist" so'zi faylasuf, mutafakkir, siyosatchi, mashhur "Hukmdor"risolasining muallifi Nikkolo Makiavelli nomidan kelib chiqqan. Psixologiyada makiavellizm-bu hiyla-nayrangli, o'z maqsadlariga erishish uchun zarur bo'lgan har qanday vositani boshqarish va ishlatishga qodir odamlarni tavsiflovchi shaxsiy xususiyat. Ko'pincha, ular haqiqatan ham turli xil manipulyatsion usullardan, xushomadgo'ylikdan, aldashdan, tahdidlardan, qo'rqitishdan, pora berishdan va hokazolardan keng foydalanadilar. Bu xususiyat makiavellistning asosiy xususiyatlaridan biridir. Shunday qilib, manipulyatsiyadan e'tiborni ularni boshqa usullar singari o'z manfaatlari uchun faol ishlatishiga yo'naltirish kerak. Shu bilan birga, ular boshqa odamlarning ehtiyojlari, maqsadlari va ehtiyojlari bilan hisobga olinmasligi ham muhimdir. Va ko'p hollarda, odamlar hatto manipulyatsiya qilinayotganini anglamaydilar. Makiavellistlar uchun axloq, axloq, axloq normalari alohida rol o'ynamaydi. Xulq-atvor. Shaxslararo o'zaro ta'sir jarayonida manipulyativ usullardan foydalanish. Shuni ta'kidlash kerakki, makiavellian xushomadgo'ylik, aldash, pora berish, qalbakilashtirishning murakkab usullaridan foydalangan holda har doim ongli ravishda o'zi uchun foyda olish uchun manipulyatsiya qiladi. Munosabat. Boshqa odamlarga zaif va ijtimoiy bosimga bog'liq deb beparvolik bilan munosabatda bo'lish. Makiavellistlar boshqa odamlarga shubha bilan qarashadi, hissiy jihatdan begonalashadilar, sherigiga emas, balki ular orqali olishlari mumkin bo'lgan foydalariga e'tibor berishadi. Ya'ni, manipulyatsiya jarayonida o'zaro ta'sir sherigi makiavellist uchun kerakli natijaga erishish mumkin bo'lgan vositadan boshqa narsa emas.

17. Rahbar ayollar etikasi

  • Психологлар ва физиологларнинг таъкидлашича, аёллар эркакларникига қараганда анча нозик таъмга эга, улар ҳар хил нарсалар, ранглар, шакллар ва тузилмаларнинг кўринишидаги фарқларни аниқроқ кўришади. Шунинг учун, бу масалаларда уларнинг ҳукмларига ишониш яхшироқдир.

  • Аёлнинг муҳим психологик хусусияти шундаки, у тез-тез ва кенг миқёсда қўрқув, раҳбарлар олдидаги қўрқувини, шунингдек, ўзи учун хавфли бўлиб туюладиган вазиятлар ва холатларни бошдан кечиради. Шунинг учун ахлоқ нуқтаи назаридан аёлга нисбатан сўзлар, мулоҳазалар, мурожаатларни юмшоқроқ, хотиржамроқ, вазминроқ бўлиши мақсадга мувофиқдир. Аёлларнинг жисмоний кучи эркакларникидан кам бўлгани учун аёл умрининг кўп қисмини қўрқув ва хавотирда ўтказди.

Психологларнинг фикрига кўра, аёлларда ҳиссиётга берилиш рационалликдан устун туради, шунинг учун жамоада муаммоли вазият юзага келганда аёл раҳбарда ҳиссий «портлаш» эҳтимоли жуда юқори. Шунинг учун эркак аёл ҳамкасбига унинг профессионал ҳаракати ёки хизматига баҳо беришдан олдин "юз марта ўйлаб кўриши" керак. Аммо агар у шунга қарамай, бунга қарор қилган бўлса, у бундай изоҳ учун энг нозик, ахлоқий "қобиқ" дан фойдаланиши керак. Акс ҳолда, оғзаки тўқнашув, ҳар икки томон учун муаммоли вазият ва умуман олганда, жамоада низо келиб чиқиши мумкин.
Эркак генетик жиҳатдан муваффақиятга қаратилган; муваффақият ҳам муҳокама мавзуси, ҳам севимли суҳбат мавзуси, шу жумладан бизнес компаниясида. Аёл, аксинча, ўзининг муваффақиятларини суҳбат учун муносиб мавзу деб ҳисобламайди, у бошқаларнинг муваффақиятларини муҳокама қилишни афзал кўради, чунки у улардан ўрганишни хоҳлайди, бу ҳам генетик жиҳатдан белгиланади: аёллар меҳнат шароитларига осонроқ мослашади, ўзгарувчан шароитларга, етакчилик усулларига ва ҳоказо. Ва агар эркак генетик жиҳатдан муваффақиятга қаратилган бўлса, демак, аёл «эсон омон» қолишга интилади ва бунга мослашади.
Аёл майда, кичик нарсаларга эътибор беради, шунинг учун шартнома матнини таҳлил қилиш эркакларга нисбатан самаралироқдир, лекин у ташкилотни ривожлантириш учун глобал йўналишни назорат қилиш, стратегияни танлашда муаммоларга учрайди, чунки умумийлаштириш ва умумий хулосаларга келиш унинг соҳаси эмас.


Yüklə 59,41 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin