Xulosa va takliflar:
XV-asr oxiri XVI-asr boshida Temuriy mirzolarning o’rtasida boshlanib ketgan o’zaro janjallar taxt uchun kurashlar oqibatida Temuriylar davlati parchalanib ketdi. Natijada Shayboniyxon Movoraunnahr xalqlari hayotida muhm o’zgarishlar yasagan Shayboniylar davlarini tashkil qildi. O’zbekiston tarixi darslarida bu davrdagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvolni o’rganish va uni o’quvchilar ongiga singdirish maqsadida olib borilgan tadqiqotlar ishida quyidagi xulosalarga kelindi:
Birinchidan, Shayboniyxon 1499-1509-yillarda olib borgan yurishlaridan keyin butun Movoraunnahr va Xurosonni qo’lga kiritdi. Shu tariqa katta hududni egallagan Shayboniyxon davlati tashkil topganligi yoritib berildi.
Ikkinchidan, Shayboniylar davrida etnik o’zgarishlar ro’y berib dashti qipchoqdan ko’chib kelgan qabilalar o’zlari bilan “o’zbek” degan etnik nomlarni olib keldilar va butun Movoraunnahr shu nom bilan yuritila boshlanganligi aniqlandi.
Uchinchidan, Shayboniylar davlatida katta qurilish ishlari olib borildi. Shayboniyxon madrasasi, Abdurahm Sadr madrasasi, Baroqxon madrasasi, Masjidi kalon, Mir arab madrasasi, Abdullaxon, Ko’kaldosh kabi madrasalar buni yaqqol misoli sifatida ko‟rsatib berildi.
To`rtinchidan, Shaybiniylar davrida ilm - fan madaniyat rivojlanib temuriylar qodirgan meros davom ettirildi. Hukmdorlardan Shayboniyxon,
Ubaydullaxon kabi shoirlarni xalqimizning ma’naviy merosiga qo’shgan hissasi nihoyatda katta ekanligi dalillar asosida asoslandi.
Kurs ishini o’rganish jarayonida quyidagi taklif mulohazalarni keltirib o’tish joiz:
O’zbekiston tarixining ushbu davri, Shayboniylar va Ashtarxoniylar davri chegarasida bo’lib o’tgan voqea hodisalarni mavjud manbalar asosida chuqur o’rganish
O’sha davrda yaratilgan, lekin haligacha tarjima qilinmagan asarlarni tarjima qilib, ishonchli manbalarni ko’paytirish.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
Karimov I.A. О’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. T.:
“О'zbekiston”, 2011y.
Karimov. I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. Toshkent, 1998 yil
Karimov.I.A. Bizdan ozod va obod vatan qolsin. Toshkent, 1994 yil
Karimov.I.A. Istiqlol va ma’naviyat. Toshkent, 1994 yil
Karimov.I.A. Jahon moliyaviy, iqtisodiy inqirozi O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etish choralari va tadbirlari Toshkent 2009 yil
Karimov.I.A. Mamlakatimizda demokratik islohatlarni chuqurlashtirish va fuqorolik jamiyatini rivojlantirish konsipsiyasi. Toshkent 2010 yil
Karimov.I.A. Yuksak manaviyat - yengilmas kuch. Toshkent 2008 yil
Ahmedov.B. O‟zbekiston tarixi manbalari. Toshkent, 2001 yil
Ahmedov.B. Tarixdan saboqlar. Toshkent, 1994 yil
Axmedov.B. O‟zbek ulusi. Toshkent, 1992 yil
Bobur.Z.M. Boburnoma. Toshkent, 1989 yil
Fan va turmush jurnali. 2000 – 2006 yillar.
Ibrohimov A. va boshqalar. Vatan tuyg‟usi. Toshkent, 1996 yil
Ibrohimov. A. Bizkim o’zbeklar. Toshkent, 1999 yil
Ma‟rifat gazetasi. 2000 – 2006 yillar
Muhammad Solih. Shayboniynoma. Toshkent, 1988 yil www.google.ru
Karimov I. Milliy mafkura - mamlakat kelajagi poydevori. “Xalq so`zi” gazetasi, 7 aprel, 2000 yil.
Karimov I. “Tarixiy xotirasiz kelajak yo`q”, T.”Sharq”, 1998.
Karimov I. “Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot - pirovard maqsadimiz” “Ishonch” gazetasi, 25 yanvar 2000 yil.
O`zbekiston tarixi (qisqacha ma`lumotnoma) T. ”Sharq”, 2000.
O`zbekiston tarixi (1-qism), T.”Universitet”, 1997.
O`zbekiston tarixi (talabalar uchun qisqacha Ma`ruzalar matni), T., “Universitet”, 1999.
Karimov I. Milliy mafkura - mamlakat kelajagi poydevori. “Xalq so`zi” gazetasi, 7 aprel, 2000 yil.
Karimov I. “Tarixiy xotirasiz kelajak yo`q”, T.”Sharq”, 1998.
Karimov I. “Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot - pirovard maqsadimiz” “Ishonch” gazetasi, 25 yanvar 2000 yil.
O`zbekiston tarixi (qisqacha ma`lumotnoma) T. ”Sharq”, 2000.
O`zbekiston tarixi (1-qism), T.”Universitet”, 1997.
O`zbekiston tarixi (talabalar uchun qisqacha Ma`ruzalar matni), T., “Universitet”, 1999.
www.ziyonet.uz
www.pedagog.uz
www.ziyonet.uz
www.pedagog.uz
www.ziyouz.com
1-Ilova
2-Ilova
3-Ilova
Dostları ilə paylaş: |