3. ir protokoli va adreslash usullari

Marshrutlash protokollari
TCP/IP protokollari stekining yo’nalish axborotlari bilan almshishning hamma pro 
tokollari adaptiv protokollar sinfiga kiradi. Ular o’z navbatida ikki guruhga bo’lin 
gan, ularning har biri quyidagi algoritmlar turi bilan bog’langan: 

Masofa-vektor algoritmi (Distance 
Vector Algorithms
, DVA); 

Aloqa holati algoritmi (Link 
State Algorithms
, LSA). 
Masofa-vektor algoritmida eng ko’p qo’llaniladigan protokol – bu RIP.
Aloqa holati algoritmi protokoli bu – OSPF. 
IPv4 protokoli 

---

IP-
protokolining asosiy vazifasi – tarmoq tarkibidagi uzellar orasida paketlarni deytag
rammali usulda uzatish. 
IP-
protokoli tarmoq uzellari orasida paketlarni bo’g’anish o’rnatilmasdan yetkazib be
rishni, yetkazib berishni nazorat qilishni, ma’lumotning to’qliqligini nazorat qilish
ni va paketlar oqimini boshqarishni ta’minlab beradi (protokol paketni ishonchli
yetkazib berishni kafolatlamaydi).
IP-protokolining ma’lumot birligi IP-paket hisoblanadi. 
IP-
paket sarlavha va ma’lumot maydonlaridan tashkil topgan. Sarlavha 20 
dan 
60 baytgacha hajmga ega bo’ladi va IP 
protokolining xizmatchi axborotlarini saqlaydi. Ma’lumotlar maydoni uzatilayot
gan ma’lumotni o’zida saqlaydi. 
Sarlavha quyidagi maydonlardan iborat: 
Versiya 
raqami
Sarlavha 
o’lchami
Xizmat 
turi
Umumiy 
o’lchami
4 bit 
4 bit 
8 bit 
16 bit 
 IP-protokoli sarlavhasining tuzilishi 
 

Versiya (4 bayt) – IP-protokolining versiyasining identifikatori hisoblanadi. IP-
protokolining 4-versiyasi (IPv4) hozirgi vaqtda eng keng tarqalgan. 

Sarlavha o’lchami (4 bayt) 
- qiymati ham 4 
bit joy oladi va 32-
bitli so’zda o’lchanadi. Odatda sarlavha 20 bayt (beshta 32-
bitli so’z) o’lchamga ega bo’ladi, lekin parametrlar maydoniga xizmatchi zaruriy
axborotlarni qo’shish hisobiga oshishi mumkin. Sarlavhaning eng katta qiymati 60 
baytni tashkil qiladi. 

---


Servis turi (8 
bit) maydoni paketning prioritetini va marshrutni tanlash mezonlarini ko’rsatish
uchun mo’ljallangan. 

RFC 
791 bilan mos ravishda, 
“Xizmat turni” maydonining dastlabki 3 biti paketning prioritetini (shoshilinchlik) 
ko’rsatadi. 
Bu bitlar 0 
(past prioritet)dan 7 
(yuqori prioritet)gacha qiymat qabul qiladi. Paket prioritetini hisobga oluvchi
marshrutizatorlar, birinchi navbatda yuqori prioritetli paketlarni qayta ishlaydi. Ke
yingi 3 bit marshrutni tanlash mezonlarini belgilash uchun ishlatiladi. 

6,7 va 8 qiymatli bitllarni sharhlash uchun variantlar: 

Paket kechikishini minimallashtirish; 

O’tkazish qobiliyatini maksimallashtirish; 

Yetkazib berish ishonchliligini maksimallashtirish. 
