Eti̇ka və gender: Sosi̇al-əxlaqi̇ davranişin təhli̇li̇ 72 sir dünyada Azərbaycanın mövqeyi ötən əsrlə müqayisədə
xeyli dəyişmişdir. Əvvəllər SSRİ tərkibində olan, digər
millətlərlə birgə “bir bayraq altında” yaşayan Azərbaycan
Respublikası indi müstəqillik əldə etmiş, dünya birliyinə
inteqrasiya etməkdədir. Belə bir vaxtda, özünün müstəqil
siyasətini yeridən dövlətin problemləri saysız-hesabsız-
dır. Məhz buna görə də, hazırki inkişafın məntiqi bü-
tün dövlətlərin, habelə Azərbaycanın dünya dövlətləri
ilə interaktiv dialoqunu tələb edir. Müasir dünyanın çox
görkəmli filosoflarından biri M.Fuko qeyd edir ki, dav-
ranış qaydaları məsələnin bir tərəfidir, amma davranışın
hansısa qayda ilə müəyyənləşməsi başqa bir məsələdir.
Bununla yanaşı, insanın necə davranması və ya “özünü
etik subyekt kimi formalaşması” prinsipi də mövcuddur.
Fuko daha çox şəxsiyyətin “özünü formalaşdırması” prin-
sipinə diqqət yetirir və bunu obrazlı şəkildə “etik əmək”
adlandırır (259: 26-27).
Bu gün dünyanın böyük bir hissəsi, vaxtilə “sosialist
düşərgəsinə” daxil olmuş ölkələr, sosializmdən kapitaliz-
mə keçməkdədir. Hər hansı bir iqtisadi-siyasi formasiyadan
digərinə keçid mexaniki hadisə kimi qiymətləndirilə bil-
məz. Bu cür “keçidləri”, adətən böyük faciələr və böyük
təhlükələr müşayiət edir. Lakin cəmiyyətin öz qarşısıalın-
maz qanunları var və həmin qanunların “dondurulmasına”
göstərilən cəhdlər daha qorxulu meyillərə aparıb çıxara
bilər. Keçid mərhələsi təkcə bir iqtisadi sistemin digəri ilə
əvəzlənməsi deyildir. Burada başlıca amillərdən biri də
bir əxlaqdan digərinə keçməkdir. Əlbəttə əxlaqi-mənəvi
prinsiplərin sürətli avtomatik dəyişməyə məruz qalmasını
düşünmək sadəlöhvlük olardı. Bu sahədə etika və şüurun
