S S a a l l i i d d ə ə Ş Ş ə ə r r i i f f o o v v a a
50
Azərbaycan postmodern romanının fabulası
Aristotel «Poetika» əsərində hesab edirdi ki, hərəkət-
lərdə hadisələrin birləşməsi hər hansı epik və dramatik
əsərin fabulasını təşkil edir. Qeyd edək ki, fabula termin
kimi Aristoteldə rast gəlinmir. Bu latın dilindən tərcümə
nəticəsi kimi formalaşıb. Aristotel özü fabulanı mif adlan-
dırmışdır. Əsərin hadisəvi bütövlüyünü ifadə edən fabula
bədii əsərin qısa məzmunu, bədii əsərdə təsvir edilən hadisələrin
ardıcıl ifadəsi kimi qəbul edilir.
Ədəbiyyatşünaslıqda bəzi tədqiqatçılar tərəfindən fabula və
süjet arasında fərq qoyulmur. Bəzən də fabula ən qısa süjet mə-
nasında işlədilir. L.İ. Timofeyev fabulanı inkar edir. Hadisə-
ni fabulaya və süjetə ayırmaqla məzmuna heç bir yenilik
əlavə etmədiyini iddia edir. Onun süjet haqqında söyləmiş
olduğu elmi fikrə nəzər salaq: «Epik-dramatik əsərlərdə süjet
nəticə etibarı ilə ictimai münaqişələri və konfliktləri əks etdirən
hadisələr sistemidir. Onu da qeyd etmək vacibdir ki, süjet bədii
əsərin əsas məzmununu təşkil edir»
25
.
Lakin bədii əsərin düzgün və tam təhlili məqsədi ilə fabula
və süjetin ayrılması daha da məqsədəuyğundur. Fabula infor-
masiya xarakteri daşıyaraq bədiiliyi geniş mənada ifadə et-
məsinin tərəfdarı kimi çıxış edən V.V. Kоjinоv yazmışdır:
25
Тимофеев Л.И. «Основы теории литературы». Москва, «Прос-
вещение», 1976. С. 160.