Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi

«GEDƏR BAĞLAR QORASI, QALAR ÜZLƏR QARASI» 
 
Qora-kal üzümə deyilir. Üzüm (tənək, meyvə), üzümçiçəklilər fəsiləsinə aiddir. 
Latınca  «Vitus»,  rusca  «Виноград»  adlanır.  Üzüm  qiymətli  pəhrizlik    (diyetik)  və 
müalicəvi  xüsusiyyətlərə  malikdir.  Tərkibi  şəkərdən  (20-30%)  o,  cümlədən  10-18% 
qlükoza  və  5-7%  fruktoza,  üzvi  turşulardan,  mineral  maddələrdən  (K,  Ca,  F,  Mg) 
ibarətdir (Qurbanov, 2009; Qasimov  və b.,2010).  Üzüm həm də bir çox  vitaminlərlə 
zəngin  olan  bitkidir  (A,  B
1
,  B
2
,  B
6
,  B
9
,  C,  E).  Tənəkdən  (üzümdən)  və  ondan 
hazırlanan şirə, bəhməz  və riçaldan qanazlığı, ürək-damar,  mədə-bağırsaq, qaraciyər, 
böyrək,  ödkisəsi  xəstəlikləri,  tənəffüs  yollarının  iltihabı  zamanı  istifadə  edilir. 
Yetişməmiş  üzümdən  alınan  qora  və  abqora  diabet  (şəkər  xəstəliyi)  və  qan  təzyiqi 
xəstəliklərinin ilkin dövründə çox effektli istifadə olunur (İbadlı, Zərgərli, 2009).    
 
«Gedər  bağlar  qorası,  qalar  üzlər  qarası»  deyiminin    2  mənası  var.  Birincisi, 
bağa  qulluq  etməyəndə  üzüm  qora  mərhələsində  tələf  olur,  onun  sahibi  ailəsinin  və 
dostlarının yanında üzüqara olur. İkincisi, bağın sahibi üzüm yetişəndə hamını yaddan 
çıxarır, heç kimə pay vermir və  nəticədə onların yanında üzüqara qalır (Mustafayev, 
Məmmədov, 2008).