Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan respublikasi təHSİL İnstitutu

gündəlik və dövri
оlmaqla iki formada aparılır: 
Gündəlik müşahidə
heç bir qaydaya tabe оlmur. Tərbiyəçi-müəllim tərəfindən gündəlik həyat 
şəraitində aparılır. Alınan nəticələr ilkin məlumatlar fоrmasında tоplanır.
Dövri müşahidə
uşağın oyun, təlim və əmək fəaliyyəti zamanı aparılır. Bu müşahidə vasitəsi ilə 
uşağın fəaliyyəti ardıcıl öyrənilir, nəticələrə görə cədvəllər dоldurulur. Müşahidə, əsasən, uşağın 
maraqları
və xüsusi diqqəti cəlb edən məqamlarını aşkar edir.
Məktəbəqədər yaşlı uşaqlar oyun və digər fəaliyyət növlərində olduğu müddətdə tərbiyəçi-
müəllimin müşahidələri yazılı formada qeydə alınır. Qeydlər sərbəst və təyin edilmiş müəyyən 
vaxtda aparıla bilər. Tərbiyəçi-müəllimin müşahidələri tarix və qeydləri ilə birlikdə uşağın konkret 
nə etdiyinə əsaslanır. Qeydlər xaraktercə obyektiv olmalı və buraya heç bir rəy, mühakimə və 
şərhlər daxi olmamalıdır.
• 
Müsahibə
.
Tərbiyəçi-müəllim uşaqlarla müsahibəni söhbət fоrmasında aparır. O, həmçinin 
bu üsuldan uşaqların qiymətləndirmə göstəricilərini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə valideynlərlə 
aparılan iş zamanı da istifadə edir. Uşaq haqda ilkin məlumatın toplanması üçün aparılır.
• 
Şifahi sorğu
söhbət və oyunlar formasında keçirilir. Sorğu tərbiyəçi-müəllimə uşaqların 
əşyalar, hadisələr, onların xüsusiyyətləri haqqında mənimsədikləri biliklərin, bacarıqların 
formalaşma səviyyəsini və fəaliyyətlərdə tətbiqetmə bacarığını yoxlamağa imkan verir.
• 
 Fəaliyyət məhsullarının təhlili.
Uşaqlar məhsuldar fəaliyyətin (rəsm, yapma, 
quraşdırma, kəsib-yapışdırma və s.) nəticələrinə görə qiymətləndirilirlər. Bu qiymətləndirmələrin 
obyektiv aparılması üçün həmin sahələr üzrə normalar müəyyənləşdirilir.
• 
Portfolio.
Portfolio
(ingilis dilindən tərcümədə portfel, mühüm sənədlər üçün qovluq) - 
uşağın əl işləri, fikirləşdikləri hekayələr, təsviri fəaliyyət məşğələlərinin nəticələri və əlavə olaraq 
uşağın hansısa fəaliyyətlə məşğul olarkən foto şəklinin, səhnələşdirmə zamanı rol ifa edərkən foto 

---

81 
şəkillərinin saxlanıldığı qovluqdur. Bu iş nümunələri valideynlərə də öz uşaqlarının nailiyyətlərini 
görməyə imkan yaradır. 
Portfoliodan istifadə edərkən uşaqlara dair əldə edilən məlumatlar təhlil, şərh edilir və 
qiymətləndirilir. İl ərzində tərbiyəçi
-müəllim
lər qiymətləndirmə ilə bağlı qərarlarını qeyd edir və 
bununla da uşağın il ərzində əldə etdiyi uğurları görməyə imkan yaranır. Portfolio tərbiyəçi
-
müəllim 
lərə uşaqların inkişaf və nailiyyətlərinin dəyərləndirilmələrinə dair qərar verməkdə
bələdçilik edir. Məktəbəqədər yaşlı uşaqların portfoliosu uşağın ayrı-ayrı nailiyyətlərinin adekvat 
təqdim edilməsi, həmçinin onun sosial, sosial-emosional, idraki inkişaf kimi fəaliyyət sahələri üzrə 
əldə edilən nəticələrinin nəzərə alınmasına görə effektiv dəyərləndirmə formasıdır. Portfolio həm 
formativ, həm də yekun hesabatda dəyərləndirmə məqsədilə aparılır və uzunmüddətli proses hesab 
olunur.
Beləliklə,