|
Bağlayıcılı tabesiz mürəkkəb cümlələrin intonasiyası. Bunların
tərəfləri arasındaki bağlayıcılar (birləşdirmə, qarşılaşdırma, iştirak,
bölüşdürmə və inkar bildirən bağlayıcılar) və onların cümlələrin
sintonasiyasında rolu.
Ortaq cümlə üzvü və ortaq sözü olan tabesiz mürəkkəb cümlələrin
intonasiyası.
Tabeli
mürəkkəb
cümlələrin
intonasiya
xüsusiyyətləri.
Komponentlərinin bağlanma vasitələrinə görə tabeli mürəkkəb cümlənin
tipləri: 1)Analitik tipli tabeli mürəkkəb cümlələrin intonasiyası: a) nisbi
əvəzliklərlə bağlanaraq budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gələn tabeli
mürəkkəb cümlələrdə intonasiya (mübtəda, xəbər, tamamlıq, təyin, zaman,
yer, səbəb, kəmiyyət və tərzi-hərəkət budaq cümləli tabelı mürəkkəb
cümlələr); b) Ki bağlayıcısı ilə bağlanaraq budaq cümləsi baş cümlədən
sonra gələn tabeli mürəkkəb cümlələrdə intonasiya (mübtəda, xəbər,
tamamlıq, təyin, səbəb, məqsəd budaq cümləli tabelı mürəkkəb cümlələr);
2) Sintetik tipli tabeli mürəkkəb cümlələrin intonasiyası. Bunların –mı,-
mi,-mu,-mü sual əvəzliyi və -sa,-sə şərt şəkilçisi ilə bağlanması və budaq
18
cümlənin baş cümlədən əvvəl gəlməsi (şərt, güzəşt və zaman budaq
cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr) 3) Analitik-sintetik tipli tabeli
mürəkkəb cümlələrin intonasiyası. Bunların yaranmasında həm analitik
(bağlayıcılar və bağlayıcı sözlər), həm də sintetik (şəkilçiləşmiş ədatlar)
vasitələrin iştirak etməsi və bu baxımdan iki qismə ayrılmaıarı: a) bağlayıcı
söz və ədatın köməyi ilə bağlananlar; b) bağlayıcı və ədatən köməyi ilə
bağlananlar. Hər birinin intonasiya xüsusiyyətləri.
Dostları ilə paylaş: | 
