Y it =
β 0
+
β 1
x 1
it +
β 2
x 2
it + ... +
β k x kit +
e it (1),
Bu yerda,
Y it –
i birligiga mos keladigan
t vaqtida bog‘liq o‘zgaruvchining qayd etilgan qiymati.
x 1
it ,
x 2
it , ...,
x kit – t,
β 0
,
β 1
….. Ma’lum bir vaqtda i birligi uchun mustaqil o‘zgaruvchilarning qayd etilgan qiy-
matlari
β k – mustaqil o‘zgaruvchilarning taxminiy koeffitsiyentlari
e it –xatolikni ifodalaydi.
β 1
....
β k – strukturaviy parametrlar.
Pooled OLS modelining asosiy maqsadi-kvadrat qoldiqlar yig‘indisini minimallashtiradigan
β 0
,
β 1
,
β 2
,...,
β k koeffitsiyent qiymatlarini aniqlash va shu bilan modelning ma’lumotlarga optimal mosligini ta’minlash.
Panel ma’lumotlarning ekonometrik modellashtirishda Fixed effects (Ruxsat etilgan ta’sirli) modeli o‘zgar-
mas yoki oldindan belgilangan o‘zgaruvchilar uchun statistik tahlilda keng tarqalgan bo‘lib foydalaniladigan
parametrlardan foydalanadi.
Bundan tashqari Fixed effects (Ruxsat etilgan ta’sir) modeli statistik modellar doirasiga kiradi, bunda
mustaqil o‘zgaruvchilar o‘zgarmas deb taxmin qilinadi, qaram o‘zgaruvchilar esa mustaqil o‘zgaruvchilardagi
o‘zgarishlarga javoban o‘zgaradi. Ekonometrika va statistika kabi turli sohalarda qat’iy ta’sirlar modeli doimiy
(tasodifiy bo‘lmagan) guruh vositalarini saqlaydigan regressiya modeliga tegishli
20
.
Fixed effects estimator (FEE) Ruxsat etilgan ta’sir (vaqtni kamaytiruvchi o‘zgaruvchilardan foydalanadi)
quyidagi ko‘rinishda ifodalanadi.
y it –
y ̅ =
β (
x it –
x ̅
i )+ (
α +
α ̅
i )+(
u it +
u ̅
i ) (2)
Random effects estimator (REE) tasodifiy ta’sirlar baholovchisi – Panel ma’lumotlar tahlili tasodifiy ta’sirlar
modeli shaxslar o‘rtasidagi farqlar sobit emas, balki tasodifiy xususiyatga ega ekanligini taxmin qiladi. Ushbu
metodologiya vaqt o‘tishi bilan o‘zgarib turadigan va butun davomida doimiy bo‘lib qoladigan o‘zgaruvchilarni
ko‘rib chiqishga imkon beradi.
Random effects estimator (REE) – Panel ma’lumotlar uchun tasodifiy ta’sirlar modelidan foydalanganda,
shaxslar o‘rtasidagi o‘zgaruvchanlik oldindan belgilangan emas, balki stokastik deb hisoblanadi. Ushbu meto-
dologiya vaqt o‘tishi bilan o‘zgaruvchan va panel bo‘ylab doimiy bo‘lib qoladigan o‘zgaruvchilarni birlashtirishga
imkon beradi.
Panel ma’lumotlari bo‘yicha statistik tahlilni o‘tkazishda tasodifiy ta’sirlar baholovchisi Yüklə 16,35 Mb. Dostları ilə paylaş: