Bosim haqida. Gidrostatik muvozanatlashuvi bo‘lgan o‘lchashlar suyuqlik vositalari

Tenglamalar va nisbatlar
R₁- R₂ bosimlar farqi va balandligi h,+h₂ bo‘lgan suyuqlik ustuni bosimi muvozanati R₁ - R₂= g(p_j– p_s)(h₁ + h2) ko‘rinishda yoziladi, bu yerda g– erkin tushish mahalliy tezligi, h₁, h₂– o‘ng va chap tirsaklarda suyuqlik darajasini harakatlanishi, r_j– ishchi suyuqlikning zichligi, r_s– o‘lchanayotgan muhitning zichligi.
Keng idishdan siqib chiqarilgan suyuqlik hajmining tor idishga tushgan suyuqlik xajmiga tengligini hisobga olib: Fh₂ =fh₁; tenglamani o‘zgartirib quyidagini olamiz:

Ushbu tenglama qalqovichli difmanometrning statik xarakteristikasidir, bundan kelib chiqadi: qalqovichni bir xil harakatlanishi h₂ uchun turli diapazonlarda bosimlar farqini o‘lchashda F/f nisbatini o‘lchash zarur.
Naporomerlar (bosim o‘lchagichlar), tyagomerlar va tyagonaporomerlar
Naporomerlar ishlash prinsipi bo‘yicha oddiy mexanik manometrlar bilan o‘xshash. Ular havo yoki boshqa noagressiv gazlar bosimi (40 kPa gacha) qiymatlarini o‘lchash uchun mo‘ljallangan. Bu ularning manometrlardan asosiy farqi va ularning tuzilishini belgilaydi.
Naporomerning sezgir elementi bu aylana bo‘yicha biriktirilgan ikkita egiluvchan plastinalardan iborat bo‘lgan membrana blokidir. Membrana blokining ichki qismi shtuser va impulsli chiziq orqali jarayon bilan bog‘lanadi. Membrana blokini bitta plastinasining markaziy qismi tyaga va koromislo orqali strelka bilan biriktirilgan. Membrana bloki plastinasi deformasiya bo‘lganda bosim ta’sirida strelka og‘adi. Membrana bloki va strelka uzatmasi mexanizmini tayyorlash uchun mis-latunli qotishma ishlatiladi.
Elektrsizlanishni o‘lchash uchun 40 kPa gacha bo‘lgan tyagomerlar - vakuummetrlar ishlatiladi. Tyagomerning membrana bloki tuzilishi naporomerning membrana bloki tuzilishidan farq qilmaydi. Tyagonaporomerlar o‘zida tyagomerlar va naporomerlar vazifalarini mujassamlashtiradi. Tyagonaporomerlarning so‘nggi o‘lchash me’yori (chegarasi) ±20 kPadan oshmaydi.
Naporomerlar, tyagomerlar, tyagonaporomerlar vakuummetrik va ortiqcha bosimli kichik kattaliklarni o‘lchash uchun mo‘ljallangan.

Rasm 4.5. Bosim o‘lchovchi qurilmalar
Naporomerlar, tyagomerlar va tyagonaporomerlarda egiluvchan sezgir element sifatida membrana qutisi ishlatiladi.
Membrana qutisi–bu egiluvchan yassi va gofrirovka qilingan shakli plastina yuzasi, perimetr bo‘yicha qattiq korpusda germetik mahkamlangan. Membrana diametri o‘nlab millimetrdan yuzlab millimetrgacha bo‘lishi mumkin va ichiga o‘rnatiladigan qurilma gabarit o‘lchamlari, belgilangan tyaga kuchi, markazning harakatlanish kattaligi, mahkamlik zaxirasi, metrologik ishonchligiga bog‘liq.